Voorkom vogelsterfte, maak landbouwgif overbodig

Staatssecretaris Sharon Dijksma acht het onvoldoende bewezen dat het landbouwbestrijdingsmiddel imidacloprid vogels dood. Wetenschappers rollen over elkaar heen en de economische belangen zijn enorm groot. Tegelijk zien we de ene vogelsoort na de andere verdwijnen. Wie staat nu op en zegt: “Bij twijfel haal je niet in!”

Imidacloprid is een middel dat insecten dood. Een zeer omstreden middel dat vele malen sterker is dan het allang verboden middel DDT. Het is al eerder in verband gebracht met de bijensterfte die momenteel over de hele wereld plaatsvindt. Naast met bijen rekent het middel af met andere insecten. Dat is ook de bedoeling van producent en afnemer.

Noodklok Vogels kunnen naast zaadeters ook insecteneters zijn of zelfs een combinatie van deze twee. Vogels moeten elke dag een maaltje bijeen scharrelen in het boerenland, maar als daar de insecten worden gedood ontstaat honger. Vele vogels kunnen hun jongen niet meer voeden omdat er domweg onvoldoende voedsel beschikbaar is. Weidevogels verdwijnen in rap tempo en zelfs voor de spreeuw luiden vogelspecialisten de noodklok.

Dijksma schrijft aan de Kamer dat er een correlatie wordt aangetoond tussen hoge concentratie van het middel in het oppervlaktewater, en een neergaande trend in vogelpopulaties. Vreemd genoeg wordt er vanuit de wetenschap geen causaal verband aangetoond. Vrij vertaald: het middel en vogelsterfte hangen met elkaar samen, maar er is niet een direct verband.

Probleemstoffen Los van de wetenschappelijke context staat er echter één conclusie als paal boven water: vogels sterven, net als de bijen overigens, direct of indirect aan dergelijke middelen. Je hoeft geen wetenschapper te zijn om dat te kunnen begrijpen. Enkel een correlatie alleen al is dus alarmerend genoeg om dergelijke middelen te verbieden. Ook het RIVM geeft aan dat imidacloprid tot de probleemstoffen behoord in ons oppervlaktewater en zelfs in de top-10 staat van normoverschrijding. Dit op het land gebruikte middel spoelt blijkbaar uit de bodem en tast in water levende organismen aan.

Wetenschappers zijn het zelden met elkaars onderzoek eens. Het rollebollen is meer een spel binnen onze democratie geworden, maar met mogelijk grote consequenties. Ik snap als boswachter dat een staatssecretaris voor een lastige keuze staat. Landbouw is een niet te verwaarlozen onderdeel van onze economie en ach, dat er mogelijk ook vogels sterven blijkt wederom van ondergeschikt belang te zijn.

Biologische landbouw Dijksma hoeft die keuze niet altijd te maken: dat kunnen u en ik ook. Biologische landbouw is een groeimarkt die dergelijke middelen helemaal niet nodig heeft. Op de grond van biologische bedrijven komen 25 procent meer vogels voor, terwijl in gangbare landbouw een complete leegloop en lokaal al leegstand is ontstaan. Hierin liggen uiteindelijk onze keuzes als burger.

Als we allemaal biologische landbouw ondersteunen is een verbod ook niet nodig, dalen de prijzen vanzelf en nemen vogels weer toe en behouden we landbouw als economische motor. Want diezelfde biologische landbouw blijkt een enorme groeimarkt met tal van exportkansen.