Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Vrijheid lijdt onder angst

  •  
07-05-2015
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
124 keer bekeken
  •  
festival_vrije_woord_300_01.jpeg
Celal Altuntas over het Festival van het vrije woord en hoe we onze onzekerheden en angsten kunnen bestrijden door naar de ander te luisteren – te dúrven luisteren
Het Festival van het Vrije Woord in de Balie van afgelopen zaterdag heeft, misschien onbedoeld, de discussie rondom vrijheid en angst weer aangewakkerd. Ik las berichten over de zware beveiliging rondom en in De Balie: geen kaartverkoop aan de deur, tassencontrole, verplichte legitimatie en verplichte garderobe. Ik dacht: kun je dat nog het Festival van het Vrije Woord noemen? Vrijheid en angst gaan niet samen, want vrijheid wil bevrijd worden van angst, terwijl angst juist vrijheid wil beperken door er invloed op te hebben. Ik vond het lastig om hierover mijn gedachten – in alle vrijheid – op papier te zetten.
Waar we eigenlijk over praten is angst. Het valt mij op dat bijna iedereen – en daarmee bedoel ik media, politiek, de gewone burgers, denkers, moslims – zichzelf ziet als slachtoffer, maar dat de dader nog steeds onzichtbaar is. Wie zijn de daders als we allemaal slachtoffers zijn? Wanneer stoppen we met slachtoffer spelen en voelen? Wat hebben we nodig om die dader of daders te vinden?
Het is tijd dat we de rol van dader en slachtoffer duidelijk maken. Met name rechts ziet de moslims en islam als daders, als angstzaaiers, en beschouwt hen als een bedreiging voor de democratie hier in Nederland. De meeste moslims zien juist die rechtse mentaliteit plus discriminatie en de Israëlische politiek als dader. Wanneer gaan de moslims (niet allemaal) inzien welke bijdrage de politieke islam met diens houding ten opzichte van joden, homo’s en ongelovigen en zijn sympathie voor IS, levert aan de angstige sfeer in Nederland? Het is makkelijk steeds iemand anders de schuld te geven en zichzelf als slachtoffer op te stellen. Hetzelfde geldt voor de ‘rechtse hoek’: die moet ook nagaan hoe zij de angstige sfeer in Nederland versterken. Door alle moslims als een bedreiging te zien, te vernederen, uit te schelden, te discrimineren (ook op de arbeidsmarkt) lossen zij het probleem niet op. Zo’n houding kan juist een voedingsbodem zijn voor radicale moslims, voor terroristen.
In sommige situaties kun je zowel dader als slachtoffer zijn. Maar niemand heeft het recht om Nederland onveilig te maken voor ons en onze kinderen.
Ik belde een Marokkaanse vriendin en ergens tijdens ons gesprek vroeg ik haar wat vrijheid voor haar betekent. “Ik vind vrijheid iets heel moois en positief”, zei ze. “Vroeger kende ik geen vrijheid, omdat ik het niet gewend was. Ik mocht niet over mijn leven beslissen, dat deden anderen. Ik vind vrijheid iets heiligs. Vrijheid betekent voor mij mezelf te kunnen zijn, mezelf te ontwikkelen en anderen mogen niet over mij beslissen.” Ik vroeg wat ze ervan vond dat de Deense cartoonist Kurt Westergaard waarschijnlijk de rest van zijn leven beveiligd moet doorbrengen. “Ik vind dat verschrikkelijk”, zei ze.
Ook voor mij is vrijheid heilig en niemand mag aan mijn vrijheid komen. Vrijheid betekent voor mij vrij mens te kunnen zijn en vrij te kunnen denken en spreken. Mag ik alles zeggen omdat ik vind dat ik vrij ben om alles te kunnen zeggen? Nee, want mijn vrijheid houdt op als ik de vrijheid van iemand anders beperk of niet respecteer. 
Naast mijn vrijheid heb ik mijn menselijke waarden en normen en de morele plicht om rekening te houden met mijn medemens. ‘Rekening houden met’ is heel iets anders dan te zwijgen uit angst (angst waarvoor eigenlijk?) of de ander buiten onze wereld te sluiten. We bevechten onze eigen vrijheid niet door de ander te bedreigen of te minachten. Door naar de ander te luisteren – te dúrven luisteren – kunnen we onze onzekerheden en angsten bestrijden. Laten we uit de rol van slachtoffer komen. Laten we ons verdiepen in wat ons angstig maakt. Gebeurt dat angstaanjagende echt of creëren we het zelf? Wat dragen we zelf bij aan onze angst en die van de ander? 
In mijn ogen is vrijheid heilig omdat de mensheid heilig is. Want in alle geloven wordt de mensheid centraal gesteld. Ik vind dat geen enkel geloof boven de mensheid gaat. Alle geloven moeten in dienst staan van de mensheid en niet andersom. Ik ben blij dat ik in zo’n mooi vrij land leef en dat ik kan genieten van mijn vrijheid.
 
RTEmagicC_zusje.jpg
Het nieuwe boek van Celal is: Het is je zusje! Eermoord in Nederland. (februari 2015)

Meer over:

opinie, leven
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.