Vrijheid van onderwijs

Jan Jacob is als echte christen-democraat een warm pleitbezorger van deze vrijheid. Jasper wil als gepassioneerd socialist juist een modernisering van het gewraakte Grondwetsartikel 23.

De foto bij het artikel vertelt dat de heren plezier hebben in het debat. Toch blijven ze lijnrecht tegenover elkaar staan. In de loop van het gesprek wordt duidelijk waar voor beide heren het pijnpunt zit. Voor de SP gaat het om het tegengaan van segregatie en ongelijke kansen in het onderwijs. Voor het CDA gaat het juist om de vrijheid die ouders hebben om een school te stichten in de geest van hun eigen levensbeschouwing. Voor beide posities heb ik respect.

Daarbij merk ik op dat niet alleen christelijke scholen segregatie in stand houden. Vergeet niet het algemeen bijzonder onderwijs zoals een Vrije School met overwegend blanke kinderen uit de links-liberale elite. Dit soort scholen, maar dus ook de vele protestants-christelijke en katholieke scholen met een openbaar karakter, kunnen zich best binden aan heldere afspraken met het oog op een pluriform leerlingenbestand.

Tegelijk vind ik het gezond om de minderheid aan orthodoxe scholen (zowel christelijk, joods als islamitisch) daarvan vrij te stellen voor zover dat hun eigen sfeer en identiteit bedreigt. Bovendien vormen zij slechts 5 procent van alle scholen in Nederland. Juridisch is het lastig een onderscheid te maken tussen verschillende soorten van bijzonder onderwijs. Maar met wat creativiteit moet het tegengaan van segregatie en sociale achterstanden mogelijk zijn, zonder de vrijheid van onderwijs fundamenteel aan te tasten. Of ligt het probleem misschien toch nog wat dieper en wil de middenklasse de onderklasse, onder het mom van onderwijsvrijheid, eigenlijk buiten de eigen schooldeur houden?