Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Waar is de Welvaart?

  •  
15-03-2012
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
BNNVARA fallback image
We mogen een debat over de waarde van onze publieke voorzieningen dus niet laten smoren in de holle retoriek van doem en noodzaak
Het is crisis. Al een tijdje, inmiddels. En dus moet er bezuinigd worden. Er was al bezuinigd, maar nu moet er nog meer bezuinigd worden. Niet zoveel als in Griekenland, maar toch behoorlijk wat. De boodschap van de regering is simpel: “u wilt wel veel, maar er is geen geld”. Dus hup, AOW omhoog, sociale werkplaatsen eruit, studiefinanciering weg en de hypotheekrenteaftrek afgeschaft. Oh wacht, dat laatste natuurlijk niet. Dat is immers niet ‘solidair’ met de huizenbezitter.
Het verbazingwekkende aan deze publieke kaalslag is de begeleidende boodschap dat “Het Echt Niet Meer Kan”. Onze publieke voorzieningen zijn ‘niet meer van deze eeuw’ en ‘niet langer houdbaar’. Het was mooi zolang het duurde, maar de beurs is leeg, het geld is op en voor rare artefacten uit een voltooid verleden tijd is nu geen plaats meer.
Misschien komt mijn verbazing voort uit de tijd dat ik me ‘politiek bewust’ werd. Dat was tijdens de kabinetten Paars, toen we nog zeker wisten dat het marktliberalisme ons gouden bergen zou brengen. Goed, er was een akkefietje met Nina Brink en de economische groei kwam gemiddeld niet boven de 2% uit, maar toch waren we de 16e economie ter wereld, en 7e qua concurrentiepositie. Tot 2008 ging het dus zo slecht blijkbaar niet. Maar nu zou je bijna geloven dat we op de rand van de afgrond staan en als we niet uitkijken eindigen tussen Gabon en Guatemala.
Zo doemen er nu twee paradoxen op. De eerste is dat we rijker en welvarender zijn dan ooit (2008 misschien uitgezonderd), maar desondanks niet in staat lijken dezelfde voorzieningen te bieden als in het verleden, toen we minder geld hadden. Enigszins verwonderd mogen we ons afvragen hoe vorige generaties, die het toch minder breed hadden, die publieke voorzieningen dan wel op peil hielden.
De tweede paradox is dat we nu om onze welvaart te behouden, welvaart moeten inleveren. Er moet ‘hervormd’ worden. Dit betekent minder zorg, minder onderwijs, minder voorzieningen voor ouderen en werklozen en geen winterbestendige wissels. We vergeten dat welvaart geen doel op zich is, maar een middel om het leven van mensen te verbeteren.
Uiteindelijk mag de retoriek van dit kabinet dus ook niet verhullen dat er hier geen sprake is van onvermijdelijkheid, maar wel degelijk van keuze. De keuze voor private rijkdom en publieke armoede. We willen geld overhouden voor nieuwe auto’s, iPads en vakanties naar Turkije of Egypte. Als ik Maurice de hond mag geloven is €50/maand het minste wat je tegenwoordig uitgeeft aan een belabonnement. We gooien met hetzelfde gemak voor €4 miljard aan voedsel in de afvalbak.
Natuurlijk, dat mag allemaal. We mogen er als samenleving best voor kiezen meer geld uit te geven aan smartphones dan aan bejaardenverzorging. We mogen kiezen voor mooie auto’s om met 130 km/uur over de snelweg te scheuren (of, waarschijnlijker, in de file te staan), en niet voor wetenschap en kunst. Maar we moeten ons niet door dit kabinet, of onszelf, laten voorliegen dat er geen keuze is. De verdeling en besteding van onze welvaart is zeker een keuze, zo niet de belangrijkste keuze die een samenleving gezamenlijk kan maken. We mogen een debat over de waarde van onze publieke voorzieningen dus niet laten smoren in de holle retoriek van doem en noodzaak. De verdeling van onze welvaart over privérijkdom en publieke voorzieningen is te belangrijk om over te laten aan drie mannen in een achterkamertje.
Dit stuk verscheen eerder op Vrij-Zinnig.nl en op de weblog van Frank Hemmes

Meer over:

politiek, opinie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.