Waarom krijgen nabestaanden Anton de Kom en Jan Campert geen compensatie?

De Nederlandse Spoorwegen gaan ‘enkele tientallen miljoenen’ betalen voor het transporteren van Joden, Sinti en Roma tijdens de Tweede Wereldoorlog naar de naziconcentratiekampen. Goed nieuws, maar waarom alleen, net als bij het Holocaust Namenmonument, ‘Joden, Sinti en Roma’?

De Spoorwegen vervoerden bijvoorbeeld ook krijgsgevangenen en dwangarbeiders naar de Duitse fabrieken; ook zwarten, Aziaten, communisten, anarchisten, socialisten, linkse christenen, verzetsstrijders en lhbt’ers naar de kampen. Waarom krijgen bijvoorbeeld de nabestaanden van Anton de Kom, Herman Wiardi Beckman en Jan Campert geen compensatie?

En waarom heeft Mark Rutte nog niet zijn excuses aangeboden namens de Nederlandse regering, zoals de NS dat wel deed in 2005?

Want het destijdse staatshoofd Wilhelmina – die in al haar toespraken voor Radio Oranje slechts vijf zinnetjes aan het lot van de Joden wijdde – complimenteerde in 1944 het spoorwegpersoneel, omdat het zo prachtig zijn vaderlandse plicht had vervuld: ‘Gij hebt een voorbeeld van eensgezindheid en volhouden gegeven, dat een steun is en zal blijven voor ons heele volk.’

Haar kabinet-Gerbrandy wilde dan ook niet meewerken aan de April-meistaking van 1943. De Spoorwegstaking van 1944, die ze wel steunde, was geen protest tegen de transporten naar de kampen, maar een ondersteuning van de geallieerde militaire Operatie Market Garden.

Een jaar later, bij de herdenking van die staking, stelde ook de minister van Verkeer en Energie, ondernemer en RKSP-er Steef van Schaik, dat het treinvervoer naar de concentratiekampen de plicht was die de Nederlandse regering van het spoorwegpersoneel eiste: ‘een van de pijlers waarop het economische leven van het Nederlandse volk steunt en dat niet voortijdig in de waagschaal mocht worden gesteld.’ Waarmee hij indirect verklaarde waarom de regering in 1943 niet wilde dat de Spoorwegen staakten.

‘Voorbeelden’ van individueel verzet onder het spoorwegpersoneel waren er overigens wel degelijk. Meestal anoniem gebleven, buiten de kleine kring. Deze helden hebben dus volgens de toenmalige Nederlandse regering onze economie in de waagschaal gesteld.