Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Waarom u witte mensen waardevoller vindt dan donkere

  •  
25-03-2018
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
1374 keer bekeken
  •  
2534005435_688cafb345_o

© cc-foto: jamieskinner00

Het is een hele nare gewaarwording, de realisatie dat je meer sympathie voelt voor een licht- dan een donkergekleurd mens
Op 24 maart jongstleden kwam het tragische nieuws naar buiten dat een Nederlandse vrouw haar ijssalon moet sluiten omdat ze de terreur van racistische hangjongeren niet meer aankan. De politiek horen we niet. Ook de politie, het enige veiligheidsapparaat dat ons dient te beschermen, doet weinig. Het is een triest verhaal. Een hardwerkende ondernemende Nederlandse vrouw, die de boel mag sluiten omdat die racistische gasten haar het leven zuur maken.
Laten we onszelf niet voor de gek houden. Die pestende heren zijn niet een uitzondering of een paar rotte appels. Hun gedrag is het product van onze cultuur. Het feit dat jonge gasten al zo een tergende hekel hebben aan iemand met een donkerdere kleur, geeft aan dat ze zo gevormd zijn.
Ik herinner mij nog dat Marokkaans-Nederlandse hangjongeren homo’s het leven zuur maakten. De landelijke politiek stond acuut paraat om hun afschuw uit te spreken. Ik ben het daar mee eens. Ook dat was een probleem dat te maken heeft met een cultureel probleem dat besproken moet worden binnen de Marokkaans-Nederlandse gemeenschap. Voor mij zijn dergelijke Marokkaanse en witte Nederlanders van exact hetzelfde laken een pak. Het is in beide gevallen ordinair Hollands tuig.
Wat mij echter voor het hoofd stoot is het intrinsieke racisme in de veroordeling van vergelijkbaar discriminatoir geweld. De publieke ruimte stond bol van de discussie over Marokkaans-Nederlandse jongeren en homohaat. Een zwarte Nederlandse vrouw is het slachtoffer van racistisch geweld en het is vervolgens oorverdovend stil, helemaal wanneer de daders overwegend wit blijken te zijn. De stilte van onze politiek, en dan bedoel ik vooral de linkse politiek (van rechts verwacht ik helemaal niets) is obsceen en geeft mij het gevoel dat een aanzienlijke groep Nederlanders simpelweg niet veilig is in eigen land. Dit is pure onwil. Het is niet zo moeilijk om die gasten aan te pakken als de politieke wil er is.
Denk daar eens rustig over na. Als je zwart bent of een uitheemse naam draagt en jij wordt belaagd door witte daders, dan heb jij minder kans om sympathie te ontvangen of geholpen te worden. De gedachte dat je als multiculturele Nederlander geen oprechte bescherming geniet in je eigen land geeft een heel onveilig, beangstigend en vooral ook somber gevoel.
De vrouw zei terecht: “ Had het een verschil uitgemaakt als ik een witte Hollandse vrouw of met een joodse achtergrond door zwarte jongeren of islamitische jongeren waren belaagd? Ja, durf ik bijna volmondig te beamen. Dan was er wellicht zelfs vanuit de landelijke politiek gereageerd”.
Ze heeft onderhand haar zaak dus moeten sluiten. Bloed, zweet en tranen in je onderneming gestopt om deze vervolgens te moeten sluiten omdat ons land te incapabel en vooral te ongevoelig is haar te beschermen tegen straattuig dat haar zaak met uitwerpselen besmeurt. Ongelooflijk, dit in een land dat zich eens ‘tolerant’ durfde te noemen.
Empathie en huidskleur We moeten serieus bij onszelf te rade gaan waarom dit zo is. Ja, ook u. Hoe kan het zijn dat het lijden van een zwarte Nederlandse vrouw weinig tot geen reactie opwekt? Waar komt deze onverschilligheid vandaan? In mijn optiek is het te vergelijken met het blonde Palestijnse meisje dat in het Westen het gezicht is geworden van Palestijns slachtofferschap. Hoe kan het zijn dat zij nu opeens sympathie opwekt voor het Palestijnse lijden? Terwijl we al decennialang worden geconfronteerd met het onrecht dat de Palestijnen wordt aangedaan.
Het antwoord ligt in onze psychologisch geïnternaliseerde cultuur. Wij zijn cultureel zo gevormd dat onze empathie racistisch is. Eeuwenlange dehumanisering van donkerdere volkeren heeft ons collectief bewustzijn, onze culturele geest, zo gevormd dat we minder voelen bij het lijden van een zwarte vrouw in vergelijking tot een witte vrouw. Dat is confronterend, daar ben ik mij van bewust. Niemand wil iets dergelijks toegeven, maar diep vanbinnen zullen velen onder ons zich realiseren dat het ook bij hem of haar zo is. Dat is een hele nare gewaarwording. Het idee dat je systeem meer empathie voelt voor een licht- dan een donkergekleurd mens.
Deze gewaarwording, of beter gezegd bewustwording, is iets dat de drijfkracht kan zijn voor verandering. Blijven ontkennen hebben we al decennialang gedaan en heeft ons nergens toe gebracht. De eerste stap tot verandering is aan onszelf de pijnlijke gewaarwording toegeven dat we cultureel zó gevormd zijn dat we licht gekleurde mensen waardevoller vinden dan hen die donker zijn. Ik zeg daar gelijk bij, dat het vaak niet bewust is. Het is vooral een onbewust psychologisch proces dat gevormd is door de manier waarop wit, bruin en zwart gerepresenteerd worden in onze cultuur. Denk daarbij aan bijvoorbeeld de media, criminaliteitsdiscussies, films en verhalen, en uiteraard het gebrek aan representatie van donkergekleurde mensen op (positieve) publieke functies van betekenis.
Deze culturele vicieuze cirkel zorgt ervoor dat we een zwarte vrouw in de media zien die in ons brein de standaard cultureel gevormde associaties opwekt (stereotypen), dit schakelt vervolgens onze empathie voor een deel uit. Daarnaast zien we ook witte daders die in ons brein acuut associaties opwekken die gelinkt zijn aan licht gekleurde mensen. Dit tempert vervolgens het daderschap omdat, toegegeven, we wel negatieve associaties hebben met criminelen, maar niet zozeer met witte mensen. Gecombineerd, heeft dit het effect dat men twee dagen later al niet meer zal denken aan die zwarte vrouw wiens leven kapot is door toedoen van dat tuig. Terwijl we maandenlang doorpraten over Marokkaans-Nederlandse jongeren die het leven zuur maken van witte homo’s.
Zelfreflectie en bewustwording Als we ons bewust zouden zijn dat de gevoelens en dus ook de pijn van de zwarte vrouw exact zo werkt als die van u en ik, dan zou onze empathie zich mogelijk ook verleggen tot mensen zoals zij.
In racistische tijden lijkt het dweilen met de kraan open om nu een dergelijke verandering en bewustwording te verwachten. Maar juist deze tijd is een cruciaal moment om hiermee te beginnen. Onze cultuur moet de confrontatie durven aangaan met haar onrecht. Met het feit dat ze diep besmet is met een gedachtegang die ervoor zorgt dat u en ik, onbewust, bepaalde mensen dehumaniseren en daardoor minder empathie voor hun lijden voelen.
Positieve stappen die we kunnen nemen zijn onder andere: het lezen van boeken geschreven door niet-Westerse schrijvers (romantici, academici, etc.), het curriculum op school diversifiëren en dekoloniseren (bijvoorbeeld dat de geschiedenis van de menselijke ontwikkeling lang vóór de Grieken aanwezig was in bijvoorbeeld het Midden-Oosten of China), het actief aangaan van vriendschappen met mensen van kleur en het vechten voor representatie van mensen van kleur in onze publieke ruimte.
We lopen mijlenver achter en de versplintering van mensen in onze samenleving is een direct gevolg van een falend cultureel systeem. Een systeem dat zich nog niet heeft aangepast aan de realiteit van vandaag de dag, namelijk dat we allemaal Nederlandse broeders en zusters zijn.

Meer over:

opinie, leven, racisme
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.