Walging werkt

Een artikel van het persbureau Reuters trok mijn aandacht omdat het ons leert wat de overeenkomst is tussen het zien van een hondendrol op het trottoir en een pakje beschimmelde cervelaatworst in de ijskast. Het vervult ons met walging.

Valerie Curtis, een antropoloog, werkzaam aan de Londense International School of Hygiene and Tropical Medicine , is daar al haar leven lang mee bezig. Ze schreef er een boek over dat binnenkort verschijnt: Don’t look, don’t touch.

Omdat ze in de hele wereld werkzaam is geweest, van Bangladesh tot Uganda, leerde ze dat er behoorlijke overeenkomst is tussen waar mensen van walgen. Lichaamsproducten, van poep tot sperma, voedsel dat bedorven is, slechte manieren. Zou daar een verband in zitten?, vroeg ze zich af. En ja dan komt de evolutietheorie altijd handig van pas.

Dankzij de walging hebben we ons in de loop van de menselijke geschiedenis beschermd tegen allerlei ziektes. Want walging zorgt ervoor dat we contact met het product vermijden. We raken niet besmet. Valerie Curtis beschouwt de walging als een orgaan, net als ons gezichtsvermogen, ons gehoor. Iets in ons lichaam doet ons walgen van producten die potentieel gevaarlijk voor ons kunnen zijn.

Deze parasieten vermijdende walgingstheorie is geen onaardig idee. Het boeiende is ook dat het doorwerkt in ons maatschappelijke gedrag – we gaan bepaalde situaties en mensen vermijden – en het vormt mede onze oordelen over bepaald gedrag en bepaalde mensen. Kortom, walging zou voor een belangrijk deel verantwoordelijk zijn voor onze cultuur.

Een theorie is een theorie, geen bewijs. Het helpt ons bij het denken over verschijnselen die we willen begrijpen. Laten we er niet meer van maken dan dat. Zo denk ik na het lezen van het artikel van Reuters steeds na over hoe het zit met onze walging en sperma. Daar zou je ook wel weer een boek over kunnen schrijven. Over de regels van het omgaan met mannelijk zaad: wanneer sperma weerzinwekkend is en wanneer het iets wordt waar we zelfs banken voor oprichten, waar we het kunnen halen.