Wanneer gebeurt er eindelijk iets aan het auteursrecht?

Bijna alle politieke partijen zijn het met elkaar eens, het huidige auteursrecht functioneert niet meer sinds de komst van het Internet. Over de oplossingen zijn de partijen het echter totaal niet met elkaar eens. Waar de SP het auteursrecht wil inruilen voor een belastingsysteem wenst de VVD een downloadverbod. In het regeerakkoord stellen de VVD en de PvdA het auteursrecht te gaan hervormen. De aard van de hervormingen blijven echter onduidelijk.

Hoewel het auteursrecht voornamelijk in Europese en internationale verdragen is vastgelegd, kan de Nederlandse regering wel degelijk voorstellen doen om deze verdragen aan te passen. Op deze manier kan onze nationale wetgeving hierop worden aangepast. Wij stellen drie aanpassingen voor waarbij de auteurswet uit 1918 weer uitvoerbaar is met de komst van het Internet.

Wanneer is iets publiek? De wet kent veel open bepalingen waarbij de wetgever de rechter veel marginale vrijheid toekent. Hierdoor stapelt de  jurisprudentie zich op. In de zaak Geenstijl vs. Playboy oordeelde de rechter dat linken naar publieke data een vorm van openbaarmaken is. Vorige week deedt de rechter een uitspraak in de zaak Nederland.fm en Op.fm versus Buma/Stemra: ook embedden is een openbaarmaking. Het gevolg: een consument moet elke link, alvorens deze te plaatsen op Twitter, Facebook of zijn eigen blog controleren om te voorkomen dat hij inbreuk maakt op een mogelijk “foute” openbaarmaking. Dit doet af aan de gebruiksmogelijkheden van de consument. Wanneer komt het parlement met een wetswijziging om deze steek in het hart van het Internet recht te trekken?

De definitie van openbaarmaking dient hervormd te worden naar de geest van het Internet. Het Internet is ontworpen om allerlei bestanden met elkaar te linken en zoveel mogelijk met elkaar te delen. Wij vinden dat er sprake is van een openbaarmaking indien een bestand voor het publiek benaderbaar is. Een bestand dat achter een bescherming staat, bijvoorbeeld, htaccess, is nog niet openbaar gemaakt. In de toekomst zou de RvD de kersttoespraak van de koningin dan ook moeten beveiligen met een wachtwoord.

Deel het auteursrecht door 10 In het auteursrecht moet de maker centraal komen te staan. Het lijkt ons dan ook van belang dat de maker een eventuele vergoeding krijgt voor zijn werk. Momenteel zijn het vooral de collectieve belangenorganisaties die zich rijk rekenen. De auteursrechtenlobby is internationaal sterk. Hierdoor houdt het auteursrecht momenteel tot 70 jaar na het overlijden van de maker stand. Dit is ongelofelijk lang. Wij stellen dan ook voor de duur van het auteursrecht te beperken. Het exclusieve recht om het werk openbaar te maken danwel te verveelvoudigen zou hooguit 7 jaar aan de maker/auteursrechthebbende worden gegeven. Wij stellen dus voor de termijn van het auteursrecht te delen door 10.

Handhaving Op dit moment geeft de auteurswet aan dat handhaving zowel civiel als strafrechtelijk mogelijk is. Handhaving is met de komst van het Internet moeilijk geworden. Om deze reden kiezen auteursrechthebbenden er vaak voor een website die inbreuk maakt op hun werk te laten blokkeren. Een dergelijke stap is in strijd met internetvrijheid. Dit is naar onze mening dan ook een ontoelaatbare situatie. Wij stellen voor auteursrechthebbenden enkel civielrechtelijk te laten handhaven indien de exploitant zelf een winstoogmerk heeft. Een romantisch nummer naar je vriendin sturen met valentijn blijft toegestaan! Het is niet haalbaar en wenselijk consumenten individueel te gaan aanpakken. Zo is het nummer “lang zal hij/zij leven” auteursrechtelijk beschermd en maakt iedereen jaarlijks veelvuldig inbreuk op een auteursrecht.

Collectieve belangenorganisaties zoals stichting Brein hebben geen extra bevoegdheden en dienen zich dan ook te houden aan de handhavingsbevoegdheden die de wet geeft. Indien een collectieve belangenorganisatie meer dan 100 auteurs onder zich heeft dient er verplicht een toezichtsorgaan ingesteld te worden. Civiele handhaving bij commercieel gebruik moet dan mogelijk zijn. De oprichters van, bijvoorbeeld, MegaUpload kunnen dan financieel gedwongen  worden om auteursrechtelijk materiaal te verwijderen.

Jeroen Slobbe schreef dit stuk samen met Bas Wallage (D66-er, Student rechtsgeleerdheid) en Stas Verberkt (D66-er, Adviseur informatiebeveiliging)