Warme woorden en een glimlach zijn nodig in de coronacrisis

We leven in een coronacrisis en in een eenzaamheidscrisis. Premier Mark Rutte en koning Willem Alexander noemden ze beiden in hun prima toespraken. De koning vroeg daarbij aandacht voor drie dingen, namelijk: alertheid, solidariteit en warmte. Het is wel een beetje de vraag of de mijns inziens echt noodzakelijke maatregelen om het coronavirus in te dammen, het ons wel gemakkelijk maken het eenzaamheidsgevaar het hoofd te bieden. Los daarvan geef ik echter graag wat aandacht aan wat de koning in de trits in zijn speech de laatste wenselijkheid noemde: warmte.

Vaak staan we er niet bij stil, dat voor anderen niet alleen onze daden belangrijk kunnen zijn, maar ook onze attitude jegens hen, inclusief onze woorden en energie. Woorden kunnen warm zijn, maar ook koud, ja ze kunnen zelfs diep kwetsen, soms onbedoeld, maar niettemin hard aankomen. Zeker in een tijd waarin het ‘gelijkhebberig redeneren’ en ‘het kritisch jegens elkaar zijn’ hoog scoren, speelt dit.

Zelfvertrouwen en niet al te gevoelig zijn lijken daarom in deze moderne tijd geen overbodige luxe volgens psychologen. Helaas hebben we (ook zelf) niet altijd genoeg zelfvertrouwen. We zien dat soms wel bij onszelf, maar te weinig bij de ander helaas. Door het coronagevaar heerst er bovendien extra angst bij ons. Sommige politici spelen er zelfs op in, zo bleek bij het recente Kamerdebat. Een kritisch Kamerdebat is goed, maar ook daarbij is het goed te bedenken dat ‘het de toon is die de muziek maakt’, zoals de Fransen zeggen. Ministers treden niet voor niets terug, ook al kan oververmoeidheid daarbij mede een rol spelen/hebben gespeeld.

Wat we in deze tijd en zeker nu met de coronacrisis nodig hebben, is elkaar innerlijk versterken, in plaats van anderen psychologisch verzwakken, ook al is het maar met kritiek in houding en in woord. Innerlijk versterken? Ja, anderen laten merken of het gevoel geven dat ‘ze er mogen zijn’. Ieder mens heeft immers waarde.

De mij erg inspirerende Mandela zei eens: “Als ik iemand iets goeds zie doen, geef ik hem/haar een compliment en als ik hem/haar iets fout zie doen, bied ik mijn hulp aan.” Warmte kun je ook vertalen met ‘liefdevolle vriendelijkheid’, een bekend begrip of waarde van Boeddha. Warmte is in wezen een vorm van liefde. Mensen zijn daar gevoelig voor, al is het maar in de vorm van een een warme glimlach, een (stevig) schouderklopje of een hartelijk attent telefoontje.

Het behoeft geen nader betoog dat dit alles ook vandaag geldt, nu sociale bijeenkomsten, ja, zelfs kerkdiensten en ook het marktgebeuren, tot het minimum worden beperkt. Elkaar lichamelijk warmte geven kan vandaag minder goed of moeilijk gezien de voorschriften afstand te bewaren. Laten we daarom ons best doen elkaar in innerlijke of geestelijke zin liefdevolle warmte te geven. Wie weet hoe creatief de coronacrisis ons daarin nu maakt. Misschien is die dan nog ergens goed voor. Mogelijk kan die warmte-uitstraling ons tevens helpen te midden van de uitdagingen van nu positief te blijven en de moed er in te houden.