Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Wat Diederik Samsom zou moeten doen

  •  
06-06-2013
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
356 keer bekeken
  •  
RTEmagicC_musk440.jpg
De PvdA is te bang voor ruzie om strijdbaar te kunnen zijn
Bij Knevel & Van den Brink verdedigde minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem dinsdag zonder met zijn ogen te knipperen het jaarsalaris van de nieuwe NS-topman, bijna een half miljoen euro. De PvdA’er, die van iedereen in Europa offers vraagt, vindt het normaal dat de topman van een de facto staatsbedrijf drie keer de Balkenende-norm binnenharkt.
Het salaris is te rechtvaardigen vindt de sociaal-democraat want de topman moet een bedrijf met een kapitaal van 6 miljard euro leiden. Een dag later beweerde diezelfde Dijsselbloem tegenover studenten op de Erasmus-universiteit dat die 6 miljard “door reizigers en belastingbetalers is opgebouwd. Dat is maatschappelijk kapitaal” Waarom zou de gecamoufleerde ambtenaar met dat maatschappelijk kapitaal zo riant beloond moeten worden? Dat een VVD’er de riante beloning verdedigt alla, maar een sociaal-democraat? Had de PvdA niet beloofd zich te verzetten tegen buitenissige salarissen?
Aanvankelijk dacht ik dat de PvdA een gouden zet had gedaan met de rode Drie Musketiers. De vier helden uit de wereldliteratuurklassieker: Asscher als Aramis, de gewetensvolle musketier, Dijsselbloem als de koele Athos, Spekman als Porthos, de liefhebber van mooie kleding. En Samsom als d’Artagnan, de spil van de groep en behendige schermer, de man die optreedt waar nodig, die het kabinet scherp houdt en de partij rustig. Allen voor één, één voor allen! Dit mini-leger zou de VVD wel aan kunnen.
Hoe anders pakte het uit. Ja, de PvdA rustig houden, dat lukte wel. Kijk naar het debat over de strafbaarheid van illegaliteit. Samsom sloeg overtuigend het verzet van al die partijleden met kapotgeknaagde gewetens neer. Maar het probleem met Samsom is dat hij die verpletterende overtuigingskracht alleen inzet tegen zijn eigen partij. Zijn grote rivaal, de VVD, laat hij overal mee wegkomen. Hij wil de sfeer goed houden, zich betrouwbaar tonen. 
Vandaag weer. VVD-fractieleider Halbe Zijlstra zet – opnieuw – uiteen wat de bedoeling van zijn partij is: de bezuinigingen gebruiken om de verzorgingsstaat af te breken. En hoe reageert Samsom? “Ik ken de voorkeur van VVD. De PvdA geeft prioriteit aan een gezamenlijk en breed gedragen antwoord op de crisis waardoor mensen weer aan het werk komen.” Het is steeds hetzelfde patroon. Samsom zegt dat hij het er niet mee eens is en klaar. Als Samsom gevraagd wordt waarom de strafbaarstelling van illegaliteit er moet komen dan antwoordt hij dat het van hem natuurlijk niet hoeft, dat hij het een rare maatregel vindt, maar ja dat de VVD er nu eenmaal belang aan hecht. En dat het voornemen in het regeerakkoord staat waar zijn handtekening onder staat. Dat is niet de spirit van een strijdbaar politicus maar van een persvoorlichter.
Waarom zegt hij niet gewoon dat voor de VVD mensenrechten minder belangrijk zijn dan voor de PvdA? Dat zou het debat een ideologische, principiële dimensie geven in plaats van dat de discussie zoals nu blijft steken op ‘afspraak is afspraak’ en ‘de leden willen iets dat niet kan’. Het zou ook het verschil tussen VVD en PvdA duidelijker maken en misschien zelfs enkele liberalen in het nauw drijven. Maar na het mislukte nivelleringsfeestje rond de zorgpremie lijken Samsom en zijn mannen de strijd steeds te mijden.
Vóór de verkiezingen was de partij bezig idealen terug op het voetstuk te zetten en ideologischer te worden. Sommige mensen hebben, begrijpelijkerwijs, een afkeer van ideologie. Ze vrezen dogma’s. Maar een ideologie is ook een middel om analyses te maken, ideeën te ontwikkelen, doelen duidelijk te maken en te bereiken. De VVD weet dat en snapt het belang er van. De PvdA is bang iemand voor het hoofd te stoten, niet ‘betrouwbaar’ te zijn.
Het kan ook anders. Om maar een willekeurig voorbeeld te noemen: In 1994 kwamen PvdA, VVD en D66 in een door VVD-leider Frits Bolkestein onderhandeld regeerakkoord overeen dat er stadsprovincies zouden komen. Het kwam met moeite door de Tweede Kamer en vervolgens hield de VVD in de Eerste Kamer het wetsvoorstel doodleuk tegen, samen met oppositiepartij CDA. Het kabinet wilde daarop een nieuwe poging wagen maar Bolkestein, fractievoorzitter van de VVD, waarschuwde de betreffende staatssecretaris van de PvdA in niet mis te verstane bewoordingen dat ze “met haar kop tegen de muur loopt”. Viel het kabinet? Werd de sfeer verpest? Welnee.
Bolkestein snapte de noodzaak van het bestrijden van ideeën die je niet ziet zitten, hij wist dat een politicus argumenten en standpunten levert, voorop gaat in de strijd. Zeker als je gevangen zit in een noodgedwongen coalitie met je rivaal. Halbe Zijlstra doet het hem nu na. Terecht. “Vrees nooit ruzies maar zoek avonturen,” leerde Alexander Dumas, schrijver van De Drie Musketiers.
Samsom zou meer Bolkestein moeten zijn, een scherpe denker die kritisch staat ten opzichte van het kabinet en geen blad voor zijn mond neemt. Die waar nodig corrigeert en debat stimuleert. Een strijdbare leider. De VVD’ers kunnen daar heus wel tegen en het geeft de PvdA-stemmers in ieder geval het gevoel dat ze ergens vóór gestemd hebben.

Meer over:

politiek, opinie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.