Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Wat Rutte in Sotsji moet doen

  •  
06-02-2014
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
RTEmagicC_activisten.jpg
De Spelen gaan evenveel om sport als om het projecteren van het imago van Rusland
Premier Rutte gaat deze week voor de Olympische Spelen naar Sotsji, Rusland en ontmoet op vrijdag president Poetin. Zijn reis is controversieel omdat hij er naartoe gaat om de Openings Ceremonie bij te wonen, niet alleen om de grootste Nederlandse delegatie ooit bij de Winter Spelen aan te moedigen.
Vorige week spoorden de activisten van Pussy Riot onze premier nog aan om gedurende zijn reis met vervolgde activisten te spreken. De premier zou naar hen moeten luisteren. In andere omstandigheden zou de aanwezigheid van Rutte bij de openingsceremonie nauwelijks nieuwswaardig zijn, maar dit is geen gewone openingsceremonie.
Sinds het Internationaal Olympisch Comité  in 2007 de Spelen van 2014 aan Rusland toekende, heeft het Kremlin duidelijk gemaakt dat het van de gelegenheid gebruik zou maken om een nieuw, machtig Rusland, oprijzend uit de val van de Sovjet Unie, aan de wereld te tonen. Het heeft ervoor gezorgd dat de Spelen evenveel om sport gaan als om het projecteren van het imago van Rusland. In tegenstelling tot de rest van de Spelen, waarbij de focus op sport ligt, is de openingsceremonie een PR-show voor het gastland, in dit geval speciaal voor president Vladimir Poetin. Het is moeilijk om het niet als politiek evenement te zien.
Er is nog een reden waarom deze Spelen bijzonder zijn. Ze zijn geteisterd door mensenrechtenschendingen: arbeiders die de Olympische faciliteiten en infrastructuur hebben gebouwd kregen hun salaris niet. Inwoners van wie huizen zijn afgepakt en afgebroken om ruimte te maken voor Olympische bouwwerken zijn niet voldoende gecompenseerd, sommigen kregen zelfs helemaal geen compensatie. Activisten die deze problemen probeerden aan te kaarten, werden geïntimideerd of gearresteerd door de overheid.
De Spelen vinden plaats in een omgeving die zich openlijk discriminerend en denigrerend opstelt tegenover homo’s en lesbiennes. Het Russisch parlement heeft in juli een wet ingevoerd die het verspreiden van “propaganda” voor non-traditionele (holebi) seksuele verhoudingen onder kinderen verbiedt. Het is nu een strafbaar feit om in de nabijheid van kinderen te zeggen dat het ok is om homo te zijn – omdat, volgens de wet, deze stelling kinderen schaadt. Russische ambtenaren hebben geprobeerd te stellen dat de wet van nature niet discriminerend is, maar gezien het verbod om een “sociale gelijkheid tussen traditionele en non-traditionele seksuele verhoudingen” te verklaren, lijkt die bewering volstrekt belachelijk.
Ik weet niet zeker of iemand in het Kremlin voor het invoeren van de wet door Poetin heeft opgemerkt dat de wet in strijd is met de nondiscriminatie regel van het Olympisch Handvest. Aan de andere kant heeft Poetin sinds zijn terugkeer in het Kremlin een groot aantal beperkende wetten ingevoerd, vaak in strijd met internationale mensenrechtennormen en onderdeel van de zwaarste aanval op mensenrechten in Rusland sinds de val van de Sovjet-Unie.
Terwijl de wereld haar ogen op Rusland heeft gericht, blijven de politie in en nabij Sotsji activisten ondervragen, vreedzame protesten tegenhouden en journalisten arresteren. Dinsdag heeft een rechter in Krasnodar Krai, de regio waarin Sotsji zich bevindt, Evgenii Vitishko, een milieuactivist wiens organisatie de door de Spelen veroorzaakte schade aan het milieu in kaart brengt, een gevangenisstraf van 15 dagen opgelegd. Het voorwendsel? Vloeken in het openbaar. Een mooie manier om die organisatie gedurende de Spelen het zwijgen op te leggen.
Door met activisten te spreken zou Rutte aan de Russische overheid kunnen laten zien dat dít de mensen zijn waar de Nederlandse overheid om geeft. Dan zou de politie na afloop van de Spelen twijfelen voordat ze verder gaan met het intimideren van deze moedige activisten.
Dat Rutte in Sotsji activisten spreekt, kan niet gezien worden als alternatief voor het publiekelijk uitspreken tegen mensenrechtenschendingen en de propaganda wet.
De Nederlandse overheid heeft een sterk verleden wat betreft het verdedigen van mensenrechten in Rusland. Hoge ambtenaren kaarten mensenrechten altijd aan in gesprekken met hun Russische collega’s. De overheid heeft op cruciale momenten belangrijke uitspraken gedaan, bijvoorbeeld tegen de omstreden anti-holebi wet. Genoeg redenen voor Rutte om zich in Sotsji hierover te uiten. Hij moet dat publiekelijk doen, zodat zijn woorden niet genegeerd kunnen worden. Gezien het verleden van de Nederlandse overheid met betrekking tot het beschermen van mensenrechten in Rusland, zou het raar zijn om dit nu, op het moment dat de aandacht van de wereld naar Rusland uitgaat, niet te doen. Rutte moet zich uitspreken, omdat zijn woorden belangrijk zijn voor de Russische overheid. De vrijlating van Pussy Riot, Mikhail Khodorkovsky en anderen in december toonde aan dat de Russische overheid toch gevoelig is voor kritiek.
Maar bovenal zou de premier het moeten doen omdat de activisten in Sotsji de moed hadden om het ook te doen. Waarom Rutte niet?
Foto door Platon: Met de klok mee: activisten Konstantin Yablotskiy; Maria Kozlovskaya; Elvina Yuvakaeva; Anastasia Smirnova; Masha Gessen

Meer over:

politiek, opinie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.