Wat Tunahan Kuzu niet wil zien: die cartoons staan nu voor vrijheid en mensenrechten

Tunahan Kuzu  heeft op zijn twitter een kort preekje geplaatst over de profeet Mohammed, wiens geboortedag door de moslims woensdag en donderdag wordt gevierd. Hij veroordeelt karikaturen waarmee volgens hem in Nederland 1 miljoen en wereldwijd 2 miljard gelovigen diep worden beledigd. Willen wij een samenleving, vraagt hij zich af, waarin het gewoon is dat we elkaar kwetsen en niet dat we respectvol met elkaar omgaan.

Hij doelt daarmee op de cartoons van Mohammed die door de onthoofding van Samuel Paty opnieuw actueel werden. Zijn woorden waren nog maar net verklonken of er vond in de kathedraal van Nice een nieuwe terreuraanslag plaats, ditmaal op onschuldige gelovigen: drie dodelijke slachtoffers onder aanroeping van Allah’s grootheid, van wie een – opnieuw – onthoofd. Donderdagmiddag kwam het bericht binnen dat de politie met een welgemikt schot een vergelijkbare aanslag in Avignon heeft verijdeld. In de loop van de dag bleek dat de dader in Avignon een extreem-rechtse achtergrond had. Hij was op zoek naar moslims voor een wraakactie. De dader lag dood op het plaveisel. Die van Nice heeft een politiekogel overleefd. Dat is goed want dan heeft hij kans een verklaring af te leggen over de achtergrond van zijn daad.

Ik ben benieuwd hoe Mohammed zelf zou oordelen over dergelijke moordaanslagen. Voor zover ik het kan bekijken, hoorden die niet bij zijn strijdmethoden. Onder de moslims werd messenterreur voor het eerst toegepast door de Kharadjieten, die van mening waren dat de kaliefen Othman en Ali, allebei schoonzonen van de Profeet zelf, zich ten onrechte hadden uitgeroepen tot diens opvolger. Ze vielen dan ook onder hun messteken. De Kharadjieten waren van deze terroristische tactiek niet de uitvinder. In de tijd van Jezus al voerden joodse sicarii een stadsguerrilla tegen de Romeinse overheersers en hun aanhangers. Ze zochten hun slachtoffers op in dichte menigtes, bijvoorbeeld tijdens Pesach, en brachten ze dan dodelijke messteken toe. In het gedrang maakten de sicarii zich vervolgens uit de voeten. De Romeinen waren als de dood voor ze.

De moordenaars van Nice en Conflans staan derhalve in een millennia oude traditie. Wie een beetje doorkneed is in de islam, heeft daar weet van. Het is dan ook opmerkelijk dat Tunahan Kuzu deze voorbeelden achterwege liet, toen hij min of meer uit naam van de profeet opkwam voor een samenleving waarin wij elkaar niet proberen te kwetsen. Hij had het over psyches, niet over lichamen. En hij had het zeker niet over dodelijke messteken.

Die dodelijke messteken brengen de oemmah, de gemeenschap der moslims, onnoemelijke schade toe. Het mag dan net als bij de Kharadjieten van vijftienhonderd jaar geleden gaan om een kleine sekte, zij steken naar eigen zeggen wel uit de naam van de hele islam. En wie niet tot de Oemmah behoort, is geneigd om ze te geloven. Dat die Allah van de moslims dit blijkbaar goedkeurt.

Uit rechtse kring zal nu op hoge toon van de moslims worden geëist dat zij zich nadrukkelijk van de aanslagen in Frankrijk distantiëren alsof zij er allemaal iets mee te maken hebben. Dat is natuurlijk onzin en flauwekul. Van katholieken is destijds ook nooit geëist dat zij zich massaal tegen de aanslagen van het Ierse Republikeinse Leger moesten uitspreken omdat dit zich katholiek noemde. Evenmin zal men nu van laïcistische Fransen eisen dat zij zich massaal distantiëren van de rechtse terrorist uit Avignon.

Als je er, zoals Tunahan Kuzu, zélf over begint, dan wordt het wat anders. Dan legt men je woorden op een goudschaaltje. Dan trekt men terecht pertinente conclusies over waar blijkbaar je prioriteiten liggen. Zo lever je geen bijdrage aan een samenleving die het kwetsen voorbij is. Integendeel.

Toen de cartoons van de profeet Mohammed verschenen, bedroeg de oplage van Charlie Hebdo nog ongeveer vijftienduizend exemplaren. Dat de hele wereld kennis heeft genomen van de gewraakte tekeningen, komt niet door de genialiteit van de redactie maar door het gegeven dat sommigen blijkbaar menen uit naam van Allah doodvonnissen te mogen voltrekken.

Daardoor krijgen die karikaturen een bredere betekenis. Het gaat er niet meer om dat de profeet in zijn hemd of erger wordt gezet. Ze staan nu voor de vrijheid van meningsuiting en de mensenrechten. Niet om hun kwaliteit of hun directe inhoud maar om wat de makers vervolgens overkwam. En nu ziet de wereld ze opnieuw en wel in de context van Nice en Conflans. Dat hebben ze bereikt, deze fanatici die arrogant genoeg zijn om te denken dat zij Allah’s straffende hand mogen spelen.

Zij hebben daarbij de moslims ernstiger gekwetst dan de andersdenkenden met hun tekenpen. Het is hún geloof dat verdacht gemaakt wordt. Zij mogen zich troosten met de gedachte dat de (sociale) media die de Mohammed-cartoons uit Charlie Hebdo opnieuw openbaar maken, dit over het algemeen niet doen om moslims te kwetsen maar om de vrijheid te vieren. Dezelfde vrijheid die moslims in het westen het recht geeft om hun godsdienst te belijden op hun eigen manier zo lang ze maar geen geweld gebruiken. Die media publiceren de karikaturen om  te laten zien dat zij zich nimmer laten intimideren door fanatici met een kapmes. Die tekeningen zijn hen niet aangereikt door Charlie Hebdo maar door de terroristen.

We zijn ook nog voor een belangrijk deel door dezelfde buurt gevormd ook, Tunahan Kuzu en ik. We wandelden tussen dezelfde wederopbouwflats. Hij wil dat we respectvol met elkaar omgaan. Dat doen we ook in onze wijk. Tunahan Kuzu moet eens opzoeken wat “elkaar” ook al weer betekent.

Update: Aangevuld dat de door de politie doodgeschoten dader in Avignon een rechtsextremist is.

Toevoeging: het zal wel beroepsdeformatie zijn maar terwijl ik dit stuk schreef, speelde er steeds een oud liedje door mijn hoofd, van Noel Coward nog wel.