We willen waar voor ons klimaatgeld

Het laatste IPCC rapport stelt in klare taal dat we als mensheid een gigantisch probleem hebben en dat we op geen enkele manier echt aan de weg timmeren om dat op te lossen. Vreemd, zou je denken, want de internationale gemeenschap, waaronder Nederland, heeft toch besloten om een flinke hoeveelheid geld vrij te maken om klimaatverandering tegen te gaan?

Helaas, als je naar de besteding van al dat geld kijkt lijkt het doel lang niet alleen het tegengaan van klimaatverandering. De klimaatgelden verworden vooral een welkom middel om onze eigen economie te stimuleren.

Nederland streeft ernaar om 1,2 miljard euro voor klimaat vrij te maken in 2020. Let wel, dat geld komt uit het budget voor ontwikkelingssamenwerking. Een gotspe want, zoals ook het IPCC benadrukt, het zijn juist ontwikkelingslanden die het hardst getroffen worden door klimaatverandering. Denk aan veel landen in Afrika die met toenemende droogte te maken hebben, of aan Bangladesh, waar het water mensen letterlijk aan de lippen staat. Kortom, wat we aan klimaat uitgeven gaat ten koste van de mensen die er niet de oorzaak van zijn. Een klassieke sigaar uit eigen doos.

En daar eindigt het niet mee. Want waar dreigt dat dikke miljard klimaatfinanciering uit het ontwikkelingsbudget voor ingezet te worden? Om private investeringen in het tegengaan van klimaatverandering te stimuleren of in het ontwikkelen van aanpassing aan klimaatverandering. Met andere woorden; met het ontwikkelingsgeld dat we nu voor klimaatfinanciering gereserveerd hebben, gaan we subsidies verstrekken waarmee in verhouding rijke private bedrijven, die zelf medeveroorzaker zijn van de die klimaatverandering, zoveel mogelijk business kunnen ontwikkelen.

De klimaatgelden uit het budget voor ontwikkelingssamenwerking gaan gebruikt worden voor subsidies aan multinationals. Zo wordt dat natuurlijk niet genoemd. Het heet dan dat we ‘met publiek geld meer private sector financing gaan mobiliseren’. Helaas lijken private investeerders weinig business te zien in dit soort activiteiten, vooral als het gaat om aanpassing aan klimaatverandering in arme landen. Bovendien is het onwaarschijnlijk dat, zoals afgesproken, het bedrijfsleven op fifty-fifty basis zal bijdragen aan klimaatgelden.

Het IPCC wijdt een apart hoofdstuk aan de sociale dimensie van klimaatverandering. En alsof ze deze blog al gelezen hadden, waarschuwen ze terecht voor dit soort absurde beleidskronkels: het IPCC zegt dat armoede en ongelijkheid niet alleen worden vergroot door klimaatverandering zelf, maar dat ook de maatregelen die worden genomen tegen klimaatverandering daar nog eens een flinke schep bovenop doen.

En dat terwijl er andere manieren zijn om het geld in te zetten die veel directer bijdragen aan het wapenen van arme mensen tegen klimaatverandering. Neem bijvoorbeeld ons eigen ADAPTS-project in samenwerking met overheden, universiteiten en maatschappelijke organisaties. Dit project op waterbeheer en aanpassing aan klimaatverandering dichtbij de lokale bevolking is uiterst effectief. Bovendien zijn bedrijven die serieus willen investeren in zich ontwikkelende landen, gebaat bij publieke investeringen in infrastructuur, onderwijs en goed bestuur.

Pasen is een moment van bezinning. Een moment voor de verantwoordelijke ministers Ploumen en Dijsselbloem om echt over deze signalen van de IPCC na te denken. 1,2 miljard euro is de moeite waard. We willen waar voor ons klimaatgeld. Zet het dus in om armoede en ongelijkheid, die worden verergerd door klimaatverandering, aan te pakken.