We zijn allemaal psychiater

Ivan Wolffers schrijft elke dag een gezond weetje, gebaseerd op onderzoeken met merkwaardige en soms ongelofelijke uitkomsten. Door de weetjes van Wolffers leer je van alles over bijvoorbeeld verschillende ziektes, medicijngebruik en gezond afvallen, maar ook over de vaak komische verschillen tussen mannen en vrouwen.

Voor de beginners in de psychiatrie nog maar even een korte uitleg over PTSD. Het is de afkorting van posttraumatic stress disorder. Soldaten, vluchtelingen en burgers die gewelddadige situaties hadden meegemaakt bleven nadien last hebben. Ze beleefden het opnieuw, konden het niet goed meer loslaten. Ze blijven angstig en gespannen lang nadat het gebeurd is. Hoe moet je dat noemen? Spanningsstoornis na een meegemaakt trauma (NSEMT). Iedereen die het leest snapt het, maar we kwekken liever in dat andere taaltje mee: PTSD.

Snel werd duidelijk dat het geen oorlog hoeft te zijn, maar dat alle heftige indrukken die angst en spanning veroorzaken, dat effect kunnen hebben. Ook is inmiddels wel duidelijk dat als je geen kans krijgt om alles te verwerken het blijft spoken. Verwerken? Pseusopsychiatriaans? Daarmee bedoelen we erover praten, erom huilen, het delen met mensen die je vertrouwt.

Niet iedereen in een traumatische situatie zal het ontwikkelen. Is er iets waardoor je kunt inschatten wie wel en wie niet na trauma PTSD zal krijgen? Daar gaat het onderzoek over dat aanleiding vormt voor dit stukje. 1000 mensen moesten vragen beantwoorden waarin ze beoordeeld werden op hun gedrag: over altijd en snel bang zijn, over depressie en of ze neiging hebben om overdreven te reageren op alledaagse uitdagingen en teleurstellingen. Na 10 jaar had 5 procent van hen PTSD ontwikkeld. Dat was niet door de groenteman, maar door de psychiater vastgesteld.

Je snapt het al: de mensen die al angstig waren, een beetje depressief en heftig reageerden op dag-tot-dag situaties bleken vaker vertegenwoordigd in die 5 procent. De onderzoekers moeten natuurlijk aan hun onderzoek nog wijze conclusies verbinden en adviseren dat artsen hun patiënten beter kennen zodat als er iets traumatisch in hun leven gebeurt ze adequater kunnen ingrijpen.

Als we nou toch allemaal amateurpsychiater zijn is er voor ons ook een conclusie. Luisteren we wel genoeg naar die angstige en depressieve mensen in onze omgeving? Of hebben we daar geen tijd en zin in? Liever gezellig naar de kroeg en wie niet meelacht om de bloopers van andere mensen is af? Of een zorgzame samenleving: luisteren naar mensen die willen vertellen over hun pech in de liefde, hun huwelijksproblemen, hun gevoel altijd afgewezen te worden omdat ze anders zijn, van ver komen, misbruikt zijn, die over de dood van een kind willen vertellen, over het wegvallen van een partner, over wat ze in Srebenica gezien hebben, over wat hun partner die in Afghanistan zat vertelde, over dat ongeval waarbij ze betrokken waren. Luisteren we?

Dat zullen we wel moeten want de professionele psychiater wordt niet meer betaald voor praattherapie en lang luisteren. Hem of haar rest niet veel anders dan medicijnen voorschrijven. Om die mensen te helpen of om de samenleving te helpen niet te luisteren? 

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Het vorige weetje: Tweets vanuit de onderbuik

Het nieuwe boek van Ivan Wolffers is: Het gezonde lifestyleboek