We zijn online junks, slechts op zoek naar erkenning

Volgens de laatste berichten heeft ze haar accounts op YouTube en Instagram verwijderd. Ze wil weer een ‘normaal’ leven gaan leiden. Een leven dat zich afspeelt zonder constante aanwezigheid van een camera en het urenlang ondergaan van fotosessies, waarbij ze vaak zichzelf en haar omgeving tot wanhoop dreef om te komen tot de meest aantrekkelijke foto die haar perfecte leven tot uiting bracht. De achttienjarige Essena O’Neill was verslaafd geworden aan het verkrijgen van snelle en onpersoonlijke erkenning. Het waren de enorme hoeveelheid ‘likes’ die elke geposte foto van haar genereerde, het aantal volgers en de sponsoren die haar nepwereldje in stand hielden en haar tevens van zichzelf beroofden. Essena ging uiteindelijk online ten onder aan haar eigen verlangen naar instant aandacht.

De case ‘ Essena ’ is een souvenir uit een hectische tijd waar we ons nog geen raad mee weten. Dat een post-puber, op zoek naar de benodigde menselijke behoefte die erkenning heet, compleet uit de bocht vliegt, is namelijk een kwalijke oorzaak van het heden. We zijn met z’n allen bang geworden voor de leegte, met bijbehorende onzekerheid als gevolg. Dit gevoel van menselijke ‘horror vacuï’, is voornamelijk te wijten aan ons verlangen naar meer, beter, anders en sneller. Deze megalomane online zoektocht is echter ieders valkuil aan het worden.

Het is een feit dat we allemaal een goed gevoel krijgen van complimenten en aandacht. Deze vorm van erkenning verkrijgen is namelijk een basisbehoefte van de mens. Hierbij zijn we het vatbaarst voor persoonlijke en affectieve aandacht van degenen die in de familie het dichtst bij ons staan, zoals het gezin. Het is dan ook niet gek dat we onbewust de meeste loyaliteit tonen aan deze mensen. Dit begint al op zeer jonge leeftijd, bijvoorbeeld door middel van het maken van een tekening voor deze personen in je meest directe omgeving. Door het aanbieden van je loyaliteit in de vorm van een getekend familieportret, bestaande uit een aantal kleurrijke koppoters, verwacht je als kind onbewust erkenning en inleving door het ontvangen van complimenten en blije gezichten. Uiteindelijk motiveert dit om de volgende keer weer een tekening te maken voor je familie. Misschien is men dan weer net zo blij hiermee en komt ook deze op het prikbord te hangen! Het houdt je enthousiasme en gevoel van ‘er mogen zijn’ in stand.

Met het tonen van deze oeroude loyaliteit zit het dus wel goed. Het leven eromheen is echter op alle vlakken in recordtempo veranderd, wanneer we dat vergelijken met de voorgaande eeuwen. Er is hierdoor sprake van een enorme onbalans door de snelle middelen die thans beschikbaar zijn voor het verkrijgen van onze dagelijkse portie aandacht. We zijn online junks geworden die leven van ‘fast-erkenning’ en kennen daarbij weinig genade. Het is als het keer op keer moeten opvoeren van een belabberd toneelstuk, waarbij de hoofdrolspelers inleving en toewijding missen en zich doodongelukkig voelen in hun rol. Hopelijk komt dan ook spoedig het besef dat we niet in een soort ‘Truman-show’ leven, waarbij alles en iedereen om ons heen dient als decor en rekwisiet. Het verkrijgen van erkenning werkt namelijk zóveel beter door te denken dat echt niemand perfect is. En al zéker niet online. 

Beeld: Essena O’Neill