Wederkerigheid = dwangarbeid?

Uitkeringsgerechtigden verdringen hier en daar al mensen in de sociale werkplaatsen of plantsoenendiensten. Er bestaat immers geen “additioneel werk”. U weet wel, dat is werk dat hoegenaamd anders niet zou gebeuren.

Luister mee met een fictief telefoongesprek met een (V) verzekeringsmaatschappij en een (K) klant:

V. Goedemorgen, schadeafdeling. K. Ook goedemorgen, ik heb waterschade opgelopen en dat wilde ik graag vergoed hebben, want ik ben bij u verzekerd en betaal al jaren trouw mijn premies. V. Dat is prima, maar vanwege ons wederkerigheidsbeleid moet u in ruil voor deze schadevergoeding de komende maand 20 uur per week komen dweilen en de planten verzorgen. Indien u dat niet doet kunnen we helaas geen schadevergoeding uitbetalen. Voor ieder uur dat u voor ons werkt krijgt u € 10,00. K. De schade is € 1100,–, dus moet ik daarvoor  110 uur werken? V. Ja, dat is juist. Allemaal in het kader van ons wederkerigheidsbeleid. Dat is toch niet onredelijk?

Vindt u dit ook een wonderlijk telefoongesprek? Wat zou u doen? Toch is dit wat er tegenwoordig gebeurt aan de loketten van de Sociale Diensten in de gemeenten. 

Steeds vaker hoor je in de politieke arena het woord wederkerigheid. Meestal gaat het dan over mensen die een uitkering ontvangen. Die moeten verplicht werken voor een uitkering. Ook moeten ze werken voor een prijs die ver onder het minimumloon ligt. U weet wel, dat is het absolute minimumsalaris dat de werkgever moet betalen, omdat u anders nooit kunt rondkomen met uw gezin!

Zoals het er nu aan toe gaat is het alsof een bijstandsuitkering ook een gunst is, waarvoor je de samenleving eeuwig dankbaar dient te zijn en waarvoor je allerlei vernederingen en verplichtingen moet accepteren. Zo is er van je privacy niets meer over, mogen bijstandsrechercheurs je woning in en uitlopen als ze dat willen en als je niet genoeg ja en amen roept tegen de instanties of tegensputtert verlies je je uitkering. De toon wordt met dit rechtse kabinet harder en harder. Op feestjes en in de kroeg hoor je de ene goedkope mening na de andere, over uitkeringsgerechtigden. Het zijn dan kennelijk allemaal profiteurs, graaiers en zwartwerkers. Een middagje meelopen bij de Voedselbank zal de ogen al openen, bij de meeste mensen.  Zo als zo vaak doen feiten er overigens niet meer toe in de dagelijkse politiek van tegenwoordig.

Ik heb grote problemen met hoe het nú gaat. Door over wederkerigheid te beginnen is het net of je als uitkeringsgerechtigde niets voor de uitkering hebt gedaan. Dat is eigenlijk onfatsoenlijk van de politiek om dat zo in te steken. Het over- overgrote deel van de uitkeringsgerechtigden hebben belastingen en premies betaald. Het is dan zeer onfatsoenlijk om net te doen of ze een gunst ontvangen waarvoor een tegenprestatie nodig is. De uitkeringsgerechtigde betaalt dan twee maal voor de zelfde voorziening. Eerst vooraf premies en daarna nog eens met  onbetaalde arbeid. Want, laten we eerlijk zijn, we betalen die lasten om verzekerd te zijn. Als uw verzekeringsmaatschappij zo zou handelen bij water- of autoschade, dan zou de wereld te klein zijn en staan de cameraploegen van Meldpunt, Kassa en Radar daar direct op de stoep om verhaal te halen. Kennelijk is dat anders voor iemand die de pech heeft om geen eigen inkomen te verwerven. Dan mag je vrijwel alles met iemand uithalen, als overheid.

Ik ben niet tegen het stimuleren en helpen van mensen om aan de slag te gaan. Daar hadden we o.a. Melkertbanen voor. Daar konden mensen tegen minimumloon aan de slag. Dat was 30% meer dan de bijstand. Zo hielpen we een deel van de langdurig uitkeringsafhankelijken weer aan een mooie plaats in de maatschappij. Mensen werden beloond voor hun inspanningen. Scholen hadden opeens weer conciërges en speelpleinen weer toezicht, om maar wat te noemen. Dat was een groot succes, maar helaas “moest” dat allemaal weer worden afgebroken. Een heel groot deel van deze mensen werden ontslagen, gingen weer achter de geraniums en moeten nu weer verplicht aan het werk voor 30% minder loon. Ik ben er ook niet op tegen dat mensen een opleiding gaan volgen, om zo hun kansen te vergroten. Maar beloon ze daarvoor, voor de uitkering zelf hadden ze immers al premies en belasting betaald voordat ze bij de uitkeringsinstantie aanklopten. Met een fatsoenlijk loon sla je 2 vliegen in een klap. Mensen doen zinvol werk en komen ook weer uit de soms schrijnende armoede. Het wordt dan een lonkend vooruitzicht.

Door het handelen van de overheid worden mensen op de arbeidsmarkt verdrongen. Uitkeringsgerechtigden verdringen hier en daar al mensen in de sociale werkplaatsen of plantsoenendiensten. Er bestaat immers geen “additioneel werk”. U weet wel, dat is werk dat hoegenaamd anders niet zou gebeuren.

Al met al lijkt het gedwongen werken voor een uitkering, onder het minimumloon en zonder vooruitzicht op verbetering van iemands  situatie, op dwangarbeid. Het is dubbel betalen voor een voorziening, nodeloos stigmatiserend en concurrentie vervalsend. Wederkerigheid leidt dus tot een nieuw soort van dwangarbeid. Ik roep dan ook politici op om te stoppen met dit soort taalgebruik en mensen met een uitkering lonkende vooruitzichten te bieden en fatsoenlijk te belonen voor inspanningen. Misbruik wordt allang hard genoeg aangepakt en komt overal voor (superbonussen, zwarte overuurtjes enz.)