Wees maar blij met Trump

Laten we bij taal en houding van de president van de Verenigde Staten vooral onze eigen politieke cultuur en die van de ons omringende landen koesteren. Hier kan met de minister-president die op zijn fiets of te voet naar zijn werk gaat nog een normale gedachtewisseling plaatsvinden. Zowel de nationale parlementen in onze regio alsook het Europese Parlement verlagen zich – vooralsnog – niet tot de kinderachtige spelletjes waar Senaat en het Huis van Afgevaardigden in de VS de laatste tijd weer zo nadrukkelijk door in het nieuws komen.

Ziehier ook meteen het voordeel van iemand als Trump. Elk redelijk en weldenkend mens zal zich verre wensen te houden van zijn uitlatingen, opvattingen en gedragingen. Sterker; de weeromstuit van dergelijk gedrag is, elke psycholoog zal het beamen, dat de redelijkheid elkaar opzoekt en zich in gezamenlijkheid wenst te distantiëren van zo iemand als Trump. En omdat de man nou eenmaal de meest vooraanstaande vertegenwoordiger van zijn land is, bepaalt die distantie automatisch ook de (ver)houding tot de VS. Kenmerkend is de internationale reactie op het Klimaatakkoord van Parijs, toen Trump bekend maakte zich daarvan te gaan distantiëren.

Ook het  koeioneren van de Europese partners, de pogingen om leden van de EU los te weken uit de Unie en het aanmoedigen van het populisme, Farage maar ook andere Europese populisten weten zich vanuit de VS (en overigens ook Rusland) als ondermijners van onze democratieën gesteund, heeft tot gevolg dat Europa, enkele Oost-Europese landen uitgezonderd, zich meer dan eens wenst te verenigen.

Trump geeft daarom reden tot enig optimisme. In de eerste plaats omdat de denkers onder ons de behoefte zullen voelen om een krachtig constructief antwoord te geven op de afbraakpolitiek van mensen als Trump, maar ook om bestendiging en versteviging van Europese verbondenheid. Vooral ook om de hoop bij velen dat de wereld in het algemeen en het Verenigd Europa in het bijzonder zich minder gelegen zal gaan laten liggen aan de Verenigde Staten. Het zijn onder anderen de voorstanders van een eigen Europees leger, om niet langer door middel van de NAVO zo nadrukkelijk als nu het geval is tot de Amerikanen verplicht te zijn.  Vanuit de overtuiging dat de NAVO eerder een instrument is dat om allerlei strategische- en  economische redenen de vijandschap koestert dan werkelijke vrede nastreeft. Denk aan de wapenindustrie.

Mede daarom is een eigen Europees beleid ten opzichte van Rusland – en overigens ook in de richting van China – uitermate gewenst en ik onderschrijf van harte wat Han van der Horst in zijn kolom over Halbe Zijlstra hierover zegt. Rusland is, zo het dat al was, al lang niet meer die boze vijand die sommigen ons zo graag, uit welk belang ook, wensen voor te houden. Een zelfstandiger Europa zal zich gemakkelijker los kunnen maken van het geforceerd in stand houden van het vijandsbeeld en de daarbij behorende verdeel- en heerspolitiek.

Een Europese Unie die zich minder verplicht weet tot de Amerikanen zal mogelijkerwijs eerder tot een zekere mate van ontspanning tussen West en Oost kunnen komen dan wanneer zij aan het handje van de VS blijft lopen. De VS en Rusland moeten ons in het streven naar ontspanning en vrede, evenveel waard zijn. Een grotere zelfstandigheid en onafhankelijkheid van Europa is daarbij noodzakelijk.