Westerse militaire interventie zal fanatisme IS voeden

President Obama, tegenstander van de overigens mislukte militaire interventie in Irak van Bush en Blair in 2003, slaat nu inzake de middeleeuwse IS, die het kalifaat als symbool gebruikt, helaas een zelfde weg in. Mogelijk onder druk van krachten rond het Pentagon.

Humanitaire nood? Dat argument telt (evenals in 2003) niet echt, omdat dan zeker in 2013 in Syrië, met nu al 200.000 doden en 7 miljoen vluchtelingen, door de VS militair zou zijn ingegrepen. De Amerikanen (en ook de Britten) voelen zich diep gekrenkt door de onthoofding van de journalisten. Terecht, maar is dat een deugdelijke reden voor de VS (en ook Frankrijk evenals andere EU-landen) zich zonder VN-machtiging, dus onwettig, militair weer te steken in een wespennest ver weg en het probleem via het vaak niet al te subtiele bombarderen vanuit de lucht mogelijk nog erger te maken dan het nu al is? Mijn antwoord is nee. Met behulp van drones ‘terroristen’ doden, zoals in Jemen, lijkt internationaal-rechterlijk nu grijs gebied, maar het militair interveniëren in de burgeroorlog in Irak en Syrië zal niet door de vingers (kunnen) worden gezien. Obama zoekt nu bondgenoten in de regio, maar omdat IS vooral steunt op Soennieten, geeft dat moeilijkheden. Dat de formeel  soennitische staat Turkije niet mee wil doen met de VS, is vooral hiertoe te herleiden. Maar de verhouding met Rusland en China zal zo met name extra op scherp komen te staan.

Zeker voor het vechten in Syrië, zoals op 23-9 met de eerste bombardementen van de VS aldaar op de IS, waarbij nu ook weer burgers omkwamen, zal de Veiligheidsraad geen mandaat geven. Dit omdat het zoals in Europa enkele eeuwen terug een godsdienstoorlog betreft tussen Soennieten en Sjiieten (plus Alevieten), vermengd met het etnische element (denk aan de Koerden) en dus militair ingrijpen – anders dan bij een vredesbestand met VN-blauwhelmen – partijkiezen voor een der oorlogspartijen betekent. En militair partijkiezen in conflicten is volken-rechterlijk een ‘doodzonde’.

Afgezien van dit zwaarwegende punt, wat helemaal geldt bij interventie met grondtroepen, is het de vraag of je IS, los van de vraag of dat moet, vanuit de lucht ooit kunt verslaan en dan ook nog in twee landen tegelijk, Irak en Syrië. Maar mijn hoofdbezwaren zijn polemologisch van aard. Hiermee bedoel ik dat geweld altijd een eigen dynamiek heeft. Dus ook dat het verloop ervan,- tevens door innerlijke dimensies als haat en wraak -, nooit is te voorzien, zeker als je strategie niet goed is doordacht, zoals nu het geval lijkt. Iets waarvan ook sprake was bij de militaire interventie in Libië, 2011. De belabberde situatie nu in dat land –  Spanje ziet er nu een tweede Syrië ontstaan – geeft te denken. Wij zijn hardleers. Zo naar het lijkt ook de Tweede Kamer, gezien haar gretigheid om toch s.v.p. met de oorlog tegen IS te mogen meedoen. We trappen kennelijk in de valkuil van de nare IS-trucs, want ik zie bij ons naast angst het gewelds-denken alom toenemen. Het geloof dus, dat ‘je geweld met geweld kunt en moet stoppen’, anders gezegd het denken dat je Irak en Syrië ‘tot gematigdheid kunt bombarderen’. Een soefi-wijsheid om de spiraal van geweld wat te doorbreken is: ‘Bestrijd het kwaad niet, omhels het evenmin, maar stijg er boven uit.’

Houd de F16’s liever thuis minister Timmermans En van Martin Luther King, – nog steeds een inspiratiebron voor velen, ook voor Obama -, zijn de woorden: ‘Door geweld vermoord je de hater, maar neem je de haat niet weg en doe je het geweld toenemen.’ Wat je bestrijdt, doe je groeien, is de paradox van het leven. Minister Timmermans vergeet dat, als hij zegt, dat IS ‘een bedreiging is voor Nederland’, en dat het in ‘ons directe belang is deze te bestrijden’ gezien de kans op ‘aanslagen van terugkerende Syriëstrijders’. Als zo’n angst bij hem speelt, zullen Nederlandse bommen en de wrok daarover die aanslagen echter eerder oproepen dan nu. Hoe extreem en wreed IS vaak ook opereert, haar discours zal blijven, dat zij recht op een soennitische sharia-staat heeft en dat wij, hoe verfoeilijk we die staat ook vinden, niet het recht hebben hen die vrijheid met geweld te ontnemen. Misdaden tegen de menselijkheid moeten gestraft, zij het niet door VS en EU. Daar is een int. rechtsorde voor en in eerste instantie de eigen regio. Ik zou als kabinet me wel drie keer bedenken alvorens met F16’s mee te doen in de coalitie. Het gevaar lijkt hoe dan ook levensgroot, dat een militaire interventie vanuit het Westen olie op het vuur is, dus dat je de IS zo juist voedt. Aandacht voedt fanatisme zeker als die energie militair van aard is.