Wil de echte Martin Luther King opstaan?

In 1983 ondertekende president Ronald Reagan met tegenzin een wet die elke derde maandag van januari Martin Luther King Day maakte.

Als Reagan had geweten dat de erfenis van King getransformeerd zou worden naar marktvriendelijke wazigheid had hij de wet veel enthousiaster ondertekend.

Ook in Nederland zijn we opgegroeid met Kings ‘I have a dream’ toespraak. In die speech focuste hij op de flagrante vormen van segregatie in de zuidelijke staten en riep hij op tot raciale harmonie. Het is dan ook geen toeval dat juist deze speech veel resonantie vond bij progressieve elites en, dientengevolge, zijn weg maakte naar de slagader van de geïnstitutionaliseerde herinnering.

Jobs and Freedom De vele net zo imposante, doch radicalere, toespraken die King maakte tijdens zijn leven zijn onzichtbare voetnoten geworden in de marges van de populaire geschiedschrijving. Net als de andere toespraken die werden gegeven in Washington op die dag in 1963.

Sterker nog, die dag zelf is de facto gewist uit het collectieve geheugen. Elk jaar krijgen we mee dat King de speech hield tijdens de ‘March on Washington’. Maar dat is incorrect, of ik zou moeten zeggen incompleet. King weidde namelijk uit over zijn droom tijdens de ‘March on Washington for Jobs and Freedom’.

De ‘I have a dream’ speech was onderdeel van een grotere bijeenkomst die was georganiseerd door een coalitie van burgerrechten- en vakbondsactivisten. En ‘banen en vrijheid’ waren duidelijk dé hoofdthema’s van die bijeenkomst. Hoevelen onder ons weten vandaag nog dat de organisatoren, inclusief Martin Luther King, een lijst van tien eisen hadden geformuleerd? Enkele van die eisen waren:

• Fatsoenlijke huisvesting en gedegen en geïntegreerd onderwijs voor iedereen • Een ingrijpend federaal programma om alle werklozen – blank en zwart – te trainen en van zinvolle en waardige banen te voorzien voor fatsoenlijk loon • Een nationale minimumsalaris dat alle Amerikanen zal voorzien van een fatsoenlijke levensstandaard • Een uitgebreide Wet voor Eerlijke Werkstandaarden die alle onderdelen van de werkgelegenheid dekt

King stond zij aan zij met vakbondsleiders op die dag, net als hij zou doen tijdens de restant van zijn leven. Bovendien was hij een van de vroegste en felste tegenstanders van de Vietnamoorlog toen de meerderheid van het land, inclusief de Democraten, nog voor de oorlog waren. Foto: Vakbondsactivist Cleveland Robinson in Harlem, New York (Maart 1963)

Hij werd daarom, zoals Reagan aangaf in 1983, in de media veroordeeld als een ‘communisten sympathisant’ – hét toenmalige buzzwoord om iedereen die economische ongelijkheid bestreed te demoniseren. Dientengevolge waren de meeste blanke Amerikanen tot enkele jaren na zijn dood niet erg gecharmeerd van Martin Luther King.

Zelfs zijn ‘I have a dream’ toespraak stoorde de Kennedy regering. De FBI concludeerde dat de speech ‘krachtige demagogie’ was en dat het tijd werd om King ‘te markeren als de gevaarlijkste Neger van de toekomst van dit land’. Dit mondde uit in een opdracht door Minister van Justitie Robert Kennedy om King ook door te lichten onder het COINTELPRO programma van de FBI.

Echter, na een doortastende pasteurisatie zijn al deze feiten vergeten geschiedenis geworden voor de meesten van ons.

Pasteurisatie Gepasteuriseerde melk is behapbaar voor de maag. Het zal geen ongemak geven na consumptie en is daarom verkoopbaar. Hetzelfde geldt voor de erfenis van Martin Luther King; het is gepasteuriseerd voor massaconsumptie.

Kings vele speeches over ‘radicale herverdeling van economische macht’ of ‘vrijheid wordt nooit vrijwillig gegeven door de onderdrukker, maar moet opgeëist worden door de onderdrukte’ zijn verstoten uit de officiële herinnering. In plaats daarvan worden we getrakteerd op zorgvuldig geselecteerde uit-de-context citaten zoals ‘verlangen om eerste te zijn’ en ‘iedereen kan dienen’. En, zelfs nog bedenkelijker, tegenwoordig worden vele fantasieën over Kings ‘ vrije-markt erfenis ‘ verspreid.

Deze zeer beknotte en gepasteuriseerde versie van Martin Luther King die wordt opgelegd via het onderwijscurriculum, massamedia en holle politieke toespraken vormt geen bedreiging voor machthebbers. Daarom zal de vunzige ironie van een Derde Wereld bombarderende , Wall Street dienende , sociale zekerheid privatiserende en vakbond-brekende Barack Obama die Martin Luther King aanhaalt de meesten van ons ontgaan.

De echte Martin Luther King hekelde Amerikaanse militaire actie in de Derde Wereld. De echte Martin Luther King begon een radicale Poor People’s Campaign (Arme Mensen Campagne) in 1967. De echte Martin Luther King riep herhaaldelijk op tot ‘ democratisch socialisme ‘. De echte Martin Luther King was onderweg naar een steunbetoging voor stakende afvalverwerkers toen hij werd doodgeschoten op 4 april 1968.

De echte Martin Luther King was inderdaad een ‘communisten-sympathisant’.

Dit stuk verscheen eerder in het Engels op Space Invaders Volg Zihni Özdil ook op Twitter