Wim Kortenoeven is een zeloot

Hij stond daar op het spreekgestoelte en waarschuwde het vrije westen voor de laatste maal. In de publiciteit trokken vooral zijn opmerkingen over Iran de aandacht. Hij wil preventief geweld om te voorkomen dat de ayatollah’s ons straks met hun splinternieuwe atoombom bedreigen. Daardoor bleef de rest van zijn betoog een beetje op de achtergrond. Dat was tegen Turkije gericht.

Natuurlijk verzette Kortenoeven zich tegen een mogelijk EU-lidmaatschap van dat land, ook al is het als alles op rolletjes loopt – en het loopt niet op rolletjes – op zijn minst nog vijftien jaar verwijderd. Maar Kortenoeven ging verder. Hij noemde de Turkse premier Erdogan in zijn hart een anti-Europeaan. In Kortenoevens ogen is naast Iran ook Turkije een gevaarlijke islamitische macht en daarom vroeg hij de regering om de viering van vierhonderd jaar Nederlands Turkse betrekkingen in 2012 af te gelasten.

Er valt inderdaad wat te vieren. In 1612 arriveerde de Schiedamse regentenzoon Cornelis Haga in Constantinopel om namens de Staten Generaal een soort diplomatiek en economisch samenwerkingsverband te sluiten met de sultan. Sindsdien zijn de betrekkingen tussen Nederland en Turkije altijd hartelijk gebleven. Aan de westerse winkelstraat van Istanboel, de Istiqlal Cadessi, staat nog het indrukwekkende gebouw van de Nederlandse ambassade, tegenwoordig consulaat generaal. Tot voor een paar jaar terug was daar ook nog een onderzoeksinsituut gevestigd, aangestuurd door de universiteit van Leiden, waar altijd veel Turkse studenten in de bibliotheek zaten. Dat kwam door de mooie collectie kunstgeschiedenis. Dat instituut is nu verhuisd naar een ruimer pand in de buurt, dat nog steeds de hele dagTurkse studenten over de vloer heeft van de gerenommeerde en seculiere universiteiten die in Istanboel gevestigd zijn.

De sultans sondeerden destijds graag bij deze Nederlandse ambassade omdat naar hun mening de informatie die je van Nederlandse diplomaten kreeg, altijd betrouwbaar was. Er zijn ook sinds de gouden eeuw steeds goede zaken gedaan. Tot op heden. Nederland is een zeer belangrijk investeerder in Turkije. De EVD, de exportdienst van Verhagens Ministerie van Economische Zaken geeft dan ook hoog op van de mogelijkheden in  waar economische groeicijfers worden geboekt van een procent of zeven per jaar.

Het feest rond het vierhonderdjarig bestaan is ruim opgezet. Het zal dan ook  de aandacht trekken. Bij wie? Bij het seculiere gedeelte van de spraakmakende gemeente in Turkije. Wie zich afsluit voor Erdogan, sluit zich namelijk ook af van het grote deel van het Turkse volk dat ondanks alle economische successen vunzig is van Erdogans vroom vertoon en waar dat op uit zou kunnen draaien. Het seculiere deel van de Turkse natie heeft juist nu onze steun – mits op strategische en verstandige manier gebracht – hard nodig.  Die steun wil Wim Kortenoeven hen ontzeggen. Hij zet Iran en Turkije in feite op één lijn.

Minister Rosenthal gelukkig niet. Hij zal in de Kamer benadrukken dat Nederland waakzaam – zowel ten opzichte van Iran als van islamistische tendenzen in Turkije en uitleggen waarom dat feest wel moet doorgaan.

Hierna zal Kortenoeven nog wel tegensputteren maar zich verder gedeisd houden. Dat is namelijk onderdeel van het afgesproken spel. PVV-kamerleden mogen nu en dan te keer gaan om hun kiezers een goed gevoel te geven, maar daarna moet het ook afgelopen zijn. Anders komt het gedoogaccoord in gevaar.

Wim Kortenoeven is voor zo’n rol als ineffectieve stokebrand bijzonder geschikt. Dat blijkt uit een tv-portret dat de NOS in het kader van de serie Nieuw in Den Haag van hem maakte.

Het Kamerlid toont zich hier een beminnelijk mens van de soort die toch leeft vanuit onwrikbare waarheden. “Wij willen zorgen dat mensen zich kunnen bevrijden van de islam”, zegt hij, en “Je kunt de waarheid niet sparen en dan moet je mensen kwetsen”. Daarom is hij ook een verklaard tegenstander van een democratische(r) PVV. “Formele partijdemocratie werkt verlammend”. Bovendien valt er volgens Kortenoeven over de principes niet te praten. Zo verwatert de boodschap en het is een ernstige boodschap.

Waar hebben we dat meer gehoord? Dit zijn nu juist de argumenten waarmee sommige islamisten de democratie afwijzen: dan komt immers alles ter discussie te staan en verwatert de boodschap. Vrijheid brengt absolute waarheden in gevaar.

Fanatieke aanhangers van een enkele waarheid – dat geldt voor alle godsdiensten en voor alle ideologieën hebben deze gedachte bijeen: de eigen waarheid is te belangrijk om die door de vrijheid te laten bedreigen. Wat niet in je straatje past – de seculieren in Turkije bijvoorbeeld – negeer je. Zo’n denkhoudfing is van alle tijden. In het jaar nul kwam je zulke lui al tegen. In het Palestina van die dagen hadden ze voor hen een mooie term, zeloten of ijveraars. De Jewish Encyclopedia heeft een een lang en zeer informatief artikel over hen, waaruit wij ook kunnen leren hoe dun de lijn is tussen ijveren en politiek geweld.

Wim Kortenoeven is een zeloot. Zeloten van alle tijden en van alle partijen hebben in deze wereld veel schade aangericht. De ijveraars van links en rechts, van elke religie, van elke overtuiging zijn de onverzoenlijke tegenstanders van iedereen die echte vrijheid en echte gerechtigheid lief heeft.