Woningmarkt implodeert door VVD beleid

Sinds het lenteakkoord is nu ook binnen de VVD het ijs gebroken en wordt over het grote taboe gesproken. Gerrit Zalm pleit voor algehele afschaffing van de aflossingsvrije hypotheek. Helma Nepperus, woordvoerster op dit punt voor de VVD, blijft halsstarrig weigeren en begint te jij-bakken. Hierdoor worden verdere aanpassingen op de woningmarkt door de VVD gefrustreerd en dreigt de woningmarkt te imploderen.

Dat de aflossingsvrije en beleggingshypotheken de woningmarkt frustreren en de bijbehorende renteaftrek een onevenredige druk uitoefent op de begroting van de overheid, is al jaren bekend. Menig econoom waarschuwt al jaren voor de onhoudbaarheid van de hypotheekrente aftrek en de oplopende private schuld in de koopsector. Niet alleen binnen Nederland maar ook organisaties als IMF waarschuwen al jaar en dag dat Nederland iets moet doen aan haar woningmarkt.

CDA en VVD hebben jaren geleden het onderwerp taboe verklaard om electorale redenen. Bij hun is de hypotheekrente aftrek veilig, was het adagium. Menig woningbezitter koos dan ook voor de schijnbaar veilige ‘rechtse’ weg. Ondertussen liep de totale woningschuld (618 mld) en de totale woningwaarde snel op. Totale waarde: 1168 mld. De prijzen stegen dermate spectaculair dat er een bubbel ontstond. De oplopende prijzen zorgen ervoor dat starters geen huizen meer konden kopen en vast bleven zitten in de huursector, die langs die weg eveneens werd gefrustreerd. Ondanks vele rapporten, aanbevelingen en waarschuwingen bleven CDA en VVD vasthouden aan hun taboe, waardoor het probleem met de dag groter werd.

Met het uitbreken van de crisis wordt zichtbaar hoe groot het probleem is. De crisis zet de inkomens van burgers onder druk die daardoor hun hypotheek niet meer kunnen betalen. Inkomensverlies om meerdere redenen, werkeloosheid, scheiding en de aanhoudende crisis waardoor spaarbuffers leeg zijn, zorgen voor verdere ineenstorting van de woningmarkt. Door de sterke daling van de woningwaarde hebben woningbezitters met een aflossingsvrije hypotheek een groot probleem. En ook bezitters van een beleggingshypotheek zagen de waarde van hun belegde vermogen verdampen, waardoor deze niet meer voldoet aan het gestelde financiële tijdspad. Op het moment dat dit onder de 75% van de WOZ daalt, wordt een woningbezitter gedwongen om bij te passen, dan wel te verkopen.

In 2010 was het aantal gedwongen verkopen al opgelopen naar 2086. In 2011 steeg dat met 34,8% naar 2811. Het aantal regulier verkochte woningen daalde ondertussen nog verder. In 2010 14.064 en in 2011 13.133. Een daling van 6,6%. Het verlagen van de overdrachtsbelasting door Rutte-I heeft geen structurele verbetering opgeleverd op de woningmarkt, maar kostte wel 400 miljoen euro. In het lenteakkoord is afgesproken om de lage overdrachtsbelasting in stand te houden omdat het terugdraaien van de maatregel nog meer mensen in de problemen zou brengen.

Het plan woningmarkt 4.0 is een gezamenlijk plan van Vereniging Eigen Huis, huurdersorganisatie Woonbond, de branchevereniging van woningcorporaties Aedes en de makelaarsorganisaties NVM, VBO en VastgoedPro. De belangrijkste uitgangspunten van het plan zijn de integraliteit (koppel huur en koopsector), betaalbaarheid van woningen en inzet van belastingverlaging om kosten te compenseren. De belangrijkste voorstellen om de markt te hervormen zijn:

– De hypotheekrenteaftrek  wordt over een periode van dertig jaar geleidelijk afgebouwd. De hogere hypotheeklasten voor huishoudens worden gecompenseerd met geleidelijk lagere tarieven voor de inkomstenbelasting. Het eigenwoningforfait wordt afgebouwd en de overdrachtsbelasting wordt geheel afgeschaft.

– De huren van woningen die onder marktniveau liggen worden geleidelijk verhoogd. De jaarlijkse huurinkomsten van een corporatie mogen stijgen met het inflatiepercentage plus 2%, daarbinnen kunnen corporaties de stijging variëren volgens de zogeheten huursom benadering. Hierdoor ontstaat een betere relatie tussen de hoogte van de huur en de kwaliteit en waarde van de woning. De hogere huren worden ook hier gecompenseerd met geleidelijk lagere tarieven voor de inkomstenbelasting.

– Introductie van een Woontoeslag als steun voor lagere en bescheiden middeninkomens in zowel de huur- als de koopsector.

Het CDA is inmiddels tot inkeer gekomen en laat voorzichtig weten voorstander te zijn voor aanpassingen. De VVD, bij monde van Helma Nepperus, houdt halsstarrig vast aan haar lapmiddelen. Ze verwijt de banken zelf schuldig te zijn aan de situatie en wil van geen wijken weten. Dat verwijt aan de banken is maar ten dele juist, en het is een verschrikkelijke jij-bak.

Nepperus vergeet dat door het taboe van de VVD op de hypotheekrenteaftrek, de overheid, onder leiding van de VVD, haar toezichthoudende taak heeft verwaarloosd. Of de banken nu wel of niet de oorzaak zijn van de aflossingsvrije hypotheek. Het is aan de overheid om excessen op de markt tegen te gaan. Ten tweede is het geen argument om in het zicht van de problemen, de schuld af te schuiven. Ten leste is de hypotheekrenteaftrek een maatregel van de overheid en niet van de banken. Juist nu is het aan de overheid om correctief op te treden en niet weg te duiken in vage excuses. En die overheid kan juist optreden omdat alle marktpartijen bereid zijn om drastische hervormingen door te voeren.

Met het plan woningmarkt 4.0 dat in lijn ligt met de opvattingen van DNB en nu dus ook met die van Gerrit Zalm zou de VVD haar voordeel kunnen doen. Maar zolang de VVD halsstarrig blijft weigeren zal de woningmarkt onvermijdelijk verder imploderen met desastreuze gevolgen voor woningbezitters, hypotheekverstrekkers en uiteindelijk de Nederlandse economie.