Wordt Forum voor Democratie een nette kartelpartij?

Bij het Forum voor Democratie zijn ze maar wat blij dat de partij morgen toetreedt tot het college van Gedeputeerde Staten in Noord-Brabant. In vrijwel alle provincies is het mislukt om de fraaie verkiezingsoverwinning bij de Statenverkiezingen van vorig jaar om te zetten in coalitiedeelname. Maar in Brabant slaagde Forum daar uiteindelijk wel in. Het gaat met VVD, CDA en Lokaal Brabant de zuidelijke provincie besturen.

“We gaan er alles aan doen om een betrouwbare, gedegen en serieuze partner te zijn,” beloofde Thierry Baudet op Twitter. Dat is heel andere taal dan hij enkele weken eerder nog liet horen. Toen beschuldigde de partijleider de ‘cultuur-marxistische’ VVD en CDA ervan Nederland te willen ‘vernietigen’. En nu wil hij opeens van harte met ze samenwerken.

Die discrepantie is ook Forum-fan Hans Wiegel niet ontgaan. De VVD-mastodont zei bij WNL Op Zondag dat ‘zijn goede vriend Baudet’ zich af en toe moet weten in te houden. De aanval op VVD en CDA kenschetste hij als ‘dom’. ‘Dat moet je niet doen.’ Maar mocht FvD er op de juiste momenten in slagen zijn toon te matigen dan ziet het voormalige VVD-orakel een gouden toekomst weggelegd voor de populistische partij. De kans dat ze straks in het kabinet komt acht hij dan ‘heel groot’.

In feite zegt Wiegel dat Forum zijn extreme standpunten zoveel mogelijk voor zich moet houden en zich moet gedragen als een nette vertegenwoordiger van de gevestigde politiek. Dan komt alles goed. Zou Baudet dat echt van plan zijn?

Je kunt er je twijfels bij hebben, maar in Brabant laat FvD zien dat het tot veel bereid is om maar op het pluche te kunnen plaatsnemen. In het bestuursakkoord met zijn collegepartners erkent Forum dat er zoiets bestaat als een stikstofprobleem dat aangepakt dient te worden. Weliswaar willen de Brabantse coalitiepartijen daar ietsje meer tijd voor nemen dat het kabinet, maar dat neemt niet weg dat ze maatregelen aankondigen. Terwijl Baudet eerder nota bene nog zei dat het om een ‘verzonnen probleem’ gaat.

Ook op klimaatgebied blijkt het nieuwe Brabantse provinciebestuur welwillend. De talloze malen geuite opvatting van Baudet dat het klimaatbeleid ‘volstrekt irrationeel’ is en dus grote onzin kon de Brabantse FvD-afdeling er niet van weerhouden gehoorzaam haar steentje bij te dragen. Zo toont de partij zich zelfs bereid tot het plaatsen van windmolens, iets wat door Baudet steeds als het summum van landschapsbederf en waanzin is afgedaan.

Eén ding heeft Forum wel weten binnen te slepen in de college-onderhandelingen. Er komt op provinciaal niveau een correctief referendum, staat in het bestuursakkoord. Hoe kan dat dan? Een bindend referendum is toch in strijd met de grondwet?

Inderdaad. Maar als je de tekst van de coalitieafspraken goed leest, zie je dat het in feite een raadgevend, dus vrijblijvend referendum is. De collegepartijen zeggen zich dan wel bij de uitslag neer te leggen, maar of dat ook echt gebeurt moet je afwachten. Indien nodig is een ‘geitenpaadje’ snel gevonden, leert de ervaring. Juridisch kunnen de Brabantse kiesgerechtigden in elk geval niks afdwingen. Datzelfde geldt overigens ook voor de bevolking van Limburg, waar het college eveneens een referendum mogelijk wil maken. Ook in deze provincie levert FvD (net als PVV trouwens) een gedeputeerde. Zij het dan wel op persoonlijke titel, want het tot stand brengen van een coalitie bleek hier niet te lukken.

Met andere woorden: Forum krijgt in Brabant niet veel meer dan een doekje voor het bloeden. Mocht het daarmee ook landelijk tevreden zijn, dan is kabinetsdeelname wellicht daadwerkelijk mogelijk. De vraag is wel wat een Boze Nederlander nog te zoeken heeft bij FvD als dat zich gedraagt als de zoveelste kartelpartij. Wordt Forum dan niet nogal overbodig?