Zes miljard, een bom onder het sociaal akkoord?

Diederik Samsom was in vorm afgelopen zaterdag, op het voorjaarscongres van de JS. De politiek leider van onze partij was ontspannen en voelde zich in de prachtige Burcht duidelijk op zijn gemak. Een lange speech kwam er niet. Samsom gaf direct de ruimte aan vragen uit de zaal, daarbij zelf de regie in handen houdend. En vragen, die waren er wel.

De felle kritiek van vele JS’ers op Facebook en Twitter ten spijt, duurde het erg lang voor de eerste kritische vraag kwam. Samsom kreeg een  easy ride , en dat aan het einde van een week waarin de Europese Commissie onze regering een  neoliberaal bezuinigingspakket  van zes miljard probeerde op te dringen. Zes miljard, een bom onder het sociaal akkoord. Of niet?

Op mijn vraag wat die zes miljard zou betekenen voor het sociaal akkoord, antwoordde Samsom: “het sociaal akkoord staat als een huis.” De aanbevelingen van eurocommissaris Rehn had Samsom “ter kennisgeving aangenomen.” Stevige taal dus. Zou dit het eigen PvdA-verhaal vanuit de Kamer zijn, waar Samsom voor de verkiezingen zo vaak op wees? Helaas niet. Even later volgde een onnavolgbare zinsconstructie, die erop neer kwam dat er in augustus opnieuw gekeken gaat worden of bezuinigen nodig is.

Samsom herhaalde daarmee een politiek trucje uit het sociaal akkoord, waarin opgenomen was dat de destijds geplande bezuinigingen  uitgesteld  werden. Binnen de marges van het sociaal akkoord kan dus nog steeds een heleboel bezuinigd worden. Ingewikkeld, want in zijn eigen  interpretatie  van het sociaal akkoord ging FNV-voorzitter Ton Heerts er al een beetje vanuit dat uitstel afstel zou worden. Als dat niet het geval blijkt, ben ik benieuwd hoe lang het sociaal akkoord nog staat als een huis.

Bezuinigen wordt sowieso niet gemakkelijk, want behalve het sociaal akkoord sloot de regering ook al het woonakkoord en het zorgakkoord. Drie beleidsterreinen waar extra bezuinigingen op voorhand al bijna uitgesloten lijken, tenzij Samsom en Rutte het moeizaam verkregen brede draagvlak daarvoor op het spel willen zetten. Drie akkoorden bovendien, die rechtse afspraken uit regeerakkoord voor de PvdA een stuk draaglijker maakten. Akkoorden die ons weer even trots lieten zijn op deze regering.

Ik hoop dat Diederik Samsom zich dat blijft realiseren, als hij weer aan de onderhandelingstafel zit om over nieuwe bezuinigingen te onderhandelen. Maar vooral hoop ik dat hij zijn kompas van eerlijk delen en vooruitgang mogelijk maken niet laat verstoren door een rechts magnetisch veld. Dan blijft het sociaal akkoord ook écht staan als een huis.