Zet Albert Bourla, grote baas van Pfizer onder druk

Achter het beleid van alle bedrijven zit een mens van vlees en bloed. In het geval van Pfizer is dat Albert Bourla , nog geen jaar CEO. Hij is geboren in het Griekse Thessaloniki waar hij ook diergeneeskunde studeerde. In 1993 emigreerde Bourla met zijn vrouw naar de Verenigde Staten waar hij in dienst trad bij het bedrijf dat hij nu als opperste baas leidt. Bourla is er verantwoordelijk voor dat Pfizer de productie en de patenten van zijn Covid-vaccin in eigen hand houdt ook al is hij niet in staat op korte termijn aan de enorme vraag in de wereld te voldoen. Ook is de prijs – ongeveer 15 euro per prik – te hoog voor ontwikkelingslanden. Dat hij een half miljard aan subsidies ontving om het te laten ontwikkelen, maakt hem kennelijk niet uit. Dat gebeurde ook niet in het geval van vaccins tegen longontsteking , zo stelde Artsen zonder Grenzen vast.

Het hoofdkantoor van de multinational Pfizer staat in New York maar er is ook een vestiging in Nederland. “Ons hart gaat uit naar iedereen in de zorg”, staat er op de website. Het bijkantoor is te vinden in Capelle aan de IJssel vlakbij Rotterdam. De medisch directeur heet Marc Kaptein , de algemeen directeur Wiebke Rieb. Zij werd een dik jaar geleden nog in het zonnetje gezet door tweede kamerlid Steven van Weyenberg (D66) die haar het certificaat caring company uitreikte omdat Pfizer zoveel doet om personeel met een chronische ziekte of kanker aan het werk te houden.

Ook Marc Kaptein en Wiebke Rieb zijn mensen van vlees en bloed. Het is aan hen hun grote baas Bourla duidelijk te maken dat het besluit van Pfizer om het Covid-vaccin helemaal in eigen hand en huis te houden hier buitengewoon slecht valt. Zowel bij de politiek als bij de publieke opinie. Zij dienen hem Diets te maken dat het zo niet gaat met een wereldwijde pandemie die niet alleen de gezondheid maar ook de economie van de hele mensheid bedreigt. Het is onbehoorlijk daar voor jezelf en je aandeelhouders op deze manier een slaatje uit te slaan. Dat getuigt van schraapzucht en onmenselijkheid.

Of Bourla, zijn raad van bestuur en zijn commissarissen daarvan onder de indruk zijn, is nog maar zeer de vraag. Zelfs als de directeuren van de overige bijkantoren in Europa zich achter Kaptein en Rieb zouden scharen. Er is echter voor goudhaantjes een steviger argument: Pfizer zal een enorme reputatieschade leiden. Tot dit geldwolvenbedrijf kun je beter grote afstand houden, als regering, als bedrijf en als jong talent. Er zijn ongetwijfeld concurrerende ondernemingen  die betere voorwaarden zullen bieden voor een even goed en misschien zelfs beter product. In de toekomst zal men Pfizer links laten liggen niet alleen in het kader van corona maar ook als het om andere geneesmiddelen gaat.

Je kunt je trouwens afvragen of deze houding op den duur niet zal leiden tot het opheffen van medische patenten. Nu kan Pfizer nog rekenen op de bescherming van de rijke landen – waaronder Nederland – maar daar komt zo een einde aan als Bourla en kompanen hun halsstarrige houding voortzetten. Het wordt dan moeilijker voor politici als Rutte – zelf afkomstig uit het multinationale bedrijfsleven – tegen de druk van de publieke opinie in de huidige patentregelingen te blijven beschermen. Overal in de Europese Unie heerst woede over de geldzucht van Bourla en de zijnen. Had Pfizer grootmoedig het patent met de wereld gedeeld, dan zou dit zeker voor miljarden aan goodwill hebben opgeleverd. Een vergelijkbaar bedrag wordt nu verspeeld.

Pfizer schaadt ook nog de internationale positie van de Verenigde Staten. Zowel Rusland als China hebben eigen vaccins ontwikkeld. Zij zullen die zeker inzetten om vooral in Azië, Afrika en Latijns-Amerika hun politieke  invloed te vergroten. Er wordt in Europa nogal schamper gedaan over het niveau van hun medische technologie maar dat kon wel eens een racistisch aandoende onderschatting van formaat zijn. De Covid-pandemie is niet goed voor de positie van het westen als machtsfactor op deze planeet, zoveel is wel duidelijk. Pfizer draagt daar met zijn kortzichtig winstbejag aan bij. Dat kon voor westerse regeringen en aankomend president Biden wel eens een reden zijn het bedrijf verder onder druk te zetten.

Jammer, het had zo mooi kunnen zijn maar Bourla dreigt alles te verpesten. Niet alleen voor hemzelf maar voor iedereen die bij Pfizer zijn brood verdient. Had hij maar de moed een voorbeeld te nemen aan zijn voorgangers uit de Tweede Wereldoorlog. Zij deelden de productietechnieken van het eerste belangrijke antibioticum penicilline wél met de hele wereld.