Zijn alle vreemdelingen verdacht?

Vorige week heeft de Tweede Kamer ingestemd met het voorstel voor een verandering in de vreemdelingenwet waarin wordt geregeld dat alle vingerafdrukken en pasfoto’s van alle vreemdelingen in Nederland moeten worden opgeslagen in een database. Het geldt voor iedereen die geen Nederlands paspoort heeft of geen burger is van één van de EU-landen en van IJsland, Noorwegen of Zwitserland.

Naast asielzoekers zijn dat buitenlandse studenten, werknemers en expats. De gegevens blijven maximaal tien jaar bewaard, ook als de persoon in de tussentijd is genaturaliseerd of weer is vertrokken uit Nederland.

Een uitermate dubieus voorstel dat stigmatisering en discriminatie in de hand zal werken. Het idee er achter is dat het OM de mogelijkheid krijgt om bij een vastgelopen onderzoek naar ernstige strafbare feiten, of als snel resultaat geboden is bij de opheldering van het misdrijf, de database te raadplegen. Dus als je buitenlander bent, maakt het helemaal niets uit of je maar in de verste verte iets met de strafzaak te maken hebt, toch mag het OM je gegevens inzien.

Het maakt vreemdelingen collectief tot potentiële verdachten, zij worden als eerste gecontroleerd als een onderzoek spaak loopt. Dat het zo werkt in de hoofden van veel Nederlanders weten we al sinds de moord op Marianne Vaatstra in 1999, toen alle ogen meteen gericht waren op het asielzoekerscentrum in de buurt. Nu wordt dit ‘Volksemphinden’ dus in de wet vastgelegd.

Er is door de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) en de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) onder verwijzing naar het Europees verdrag voor de rechten van de mens (EVRM) en uitspraken van het Europese hof voor de rechten van de mens (EHRM), gepleit voor striktere voorwaarden voor justitie om toegang tot de database te krijgen. Staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie heeft dit naast zich neergelegd, net als het advies om maar vier vingerafdrukken af te nemen, zoals Nederlanders ook moeten doen voor het paspoort.

Volgens staatssecretaris Teeven is de database ook nodig om de ‘identiteit van vreemdelingen betrouwbaar vast te stellen’ en om fraude te bestrijden. Met de gegevens zou het niet meer mogelijk zijn dat vreemdelingen zich uitgeven voor een ander. Er is echter niets bekend over hoe vaak deze fraude voorkomt, de staatssecretaris kan pas dit voorjaar laten weten om hoeveel gevallen het gaat. Volgens stichting Vluchtelingenwerk zou het niet meer dan tien keer per jaar voorkomen. Symboolpolitiek dus, dat weer prima  past in het anti-vreemdelingenbeleid van het vorige kabinet dat door Rutte-Asscher wordt doorgevoerd, het wisselgeld dat de PvdA bereid is geweest te betalen om hun eigen punten binnen te halen.

Het voorstel moet nog naar de Eerste Kamer, die zich hopelijk meer door de feiten en het Europees Verdrag van de rechten van de mens, zal laten leiden dan door holle retoriek. De fracties van GroenLinks in de G4 hebben de leden van de Eerste Kamer dan ook opgeroepen dit voorstel onverwijld naar de prullenbak te verwijzen. 

Dit artikel staat ook op de website van GroenLinks