Zijn onze tv-makers net zo dapper als die van ZDF?

Duitsers praten lang, serieus en diepgaand over hun rol in de Tweede Wereldoorlog. Die discussie heeft een nieuwe impuls gekregen door de driedelige serie ‘Unsere Mütter, unsere Väter’ die ZDF heeft uitgezonden.

De serie volgt vijf vrienden – drie jongens en twee meisjes – die aan het Oostfront terecht komen. Daar worden ze een proces van ontmenselijking ingezogen die tot oorlogsmisdaden leidt. Op de site van de serie schrijft ZDF :

Ze heten Wilhelm en Friedhelm, Charlotte, Greta en Victor. Ze zijn jong en hebben een hoofd vol ideeën, vol plannen. De wereld ligt aan hun voeten. En van het leven met zijn verlokkingen zijn ze maar door een paar maanden gescheiden, geloven ze. Met kerstmis is hij afgelopen, de nieuwe oorlog in het oosten, met een overwinning uiteraard: Berlijn in juni 1941, een paar dagen voor de overval op de Sovjet-Unie.

Regisseur Philip Kadelbach heeft zich duidelijk laten inspireren door Saving Private Ryan. Dat blijkt zonneklaar uit de vele snoeiharde en chaotische gevechtsscènes.

Ik bleef zappend bij het eerste deel haken. Daarna wilde ik absoluut aflevering twee en drie zien. Toch trof het tragische en wrede verhaal mij minder in het middenrif dan de kijkers in Duitsland.

Ik stelde vast hoe de logica van de oorlog het voorstelbaar maakt dat je dorpelingen voor je uitjaagt een mijnenveld in maar mijn vaders en moeders waren het niet: ze droegen het uniform van de vijand. Dit kon in geen enkel opzicht mijn familiegeschiedenis zijn. Die gaat over de bevrijding van mijn vader door het rode leger in Graz. En hoe mijn opa op de koopvaardij tweemaal met zijn schip werd getorpedeerd, door de Duitsers én de Japanners. De eerste keer was het als ik het me goed herinner de Aagtekerk maar daar wil ik vanaf wezen. Dat zijn verhalen om trots op te wezen. Die vertel ik door aan mijn zoon.

ZDF moedigde ondertussen de Duitse kijkers aan om ook de eigen familiegeschiedenis uit de Tweede Wereldoorlog aan de jongere generaties door te geven maar dan ter waarschuwing.

Zouden wij in Nederland de moed hebben om zo’n niets en niemand ontziende serie te maken? Ook wij kennen onze ontsporing van geweld. Dat is de Indonesische oorlog van na 1945. Daar zijn Nederlandse jongens de logica van de oorlog ingezogen met brandende kampongs en doodgeschoten dorpelingen tot gevolg.

De waarheid in fictie verbeeld. Het zal tijd worden. Welke Nederlandse tv-producent durft net zo’n waagstuk aan als ZDF met “Unsere Mütter, unsere Väter”?

Volg Han ook op Twitter

Het laatste boek van Han van der Horst is: Nederland, de vaderlandse geschiedenis van de prehistorie tot nu