Zineb El Rhazoui, ouderen, daklozen en de teringmentaliteit

Donderdag in de namiddag liet ik mij door een lokale zender interviewen over open monumentendag 2018. Je kunt het publiek niet vroeg genoeg lekker maken voor de historische schatten van Schiedam. Eerst was de bestuurder van een woningbouwvereniging aan de beurt, die een belangrijk probleem benoemde: door allerlei absurde en kafkaëske regelgeving slaagde hij er te vaak niet in leefbare huisvesting te regelen voor senioren die van onze regering eigenlijk zelfstandig moeten blijven tot zij erbij neervallen. Hij probeerde dat op de prioriteitenlijst te zetten van de raadskandidaten want Den Haag heeft de verantwoordelijkheid voor dit aspect van de ouderenzorg aan de gemeente overgedragen. Zo ontvouwde zich het schandaal dat dit buitensporig rijke land er niet meer in slaagt zijn senioren behoorlijke huisvesting te bezorgen. Het is een kwestie van slechte wetgeving,  gevoelloze regelnevenmentaliteit en de categorische weigering om met bijzondere omstandigheden rekening te houden. Als je buiten de kaders valt, is het jammer voor jou.

Het is – dacht ik – dezelfde teringmentaliteit die ervoor zorgde dat Zineb El Rhazoui in Nederland zonder bescherming bleef. Wie is zij? Ze ontkwam aan de moordaanslag op de redactie van Charlie Hebdo en is sindsdien een fellere voorvechtster van vrouwenrechten dan daarvoor. Tegelijk manifesteert zij zich als principieel atheïste. De bedreigingen uit fundamentalistisch islamistische hoek zijn van zulk een aard dat zij altijd wordt begeleid door gewapende Franse politieagenten. Daar doet de overheid in Parijs niet moeilijk over. Dat betaalt zij gewoon.

De Balie nodigde deze onverschrokken vrouw uit om op internationale vrouwendag het woord te komen voeren. Ze past erg bij de intellectuele sfeer van dit bekende Amsterdamse debatcentrum want ze zou zeker haar hoofddoekdragende zusters de mantel uitvegen en links ervan beschuldigen dat het de radicale islam de hand boven het hoofd houdt. Dat horen de stamgasten van De Balie graag.

De Franse politie deed bij de regering het formele verzoek om mevrouw El Rhazoui met haar gewapende lijfwacht ook op Nederlands grondgebied te mogen beschermen. Dit verzoek wees de  regering af, want je mag niet zonder vergunning wapens dragen. Geen punt: in dat geval draagt de Franse lijfwacht haar aan de grens over aan Nederlandse collega’s, die er verder voor zorgen dat zij op ons grondgebied van de klauwende leeuw en het je maintiendrai verder geen gevaar loopt. Zou je denken. Maar Nederland doet niets. De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding ziet geen reden om bijzondere maatregelen te nemen en desgevraagd weigert de woordvoering commentaar want men behandelt geen particuliere gevallen. Dat zou trouwens gevaar opleveren.

De lezing van mevrouw El Rhazoui gaat gewoon door. De Amsterdamse politie houdt een oogje in het zeil en De Balie heeft zelf bewaking geregeld. Toch is dit een schandaal dat samenhangt met de reeds genoemde teringmentaliteit die zoveel senioren in de kou laat staan: een combinatie van met onnadenkendheid tot stand gebrachte wetgeving, genadeloos en gevoelloos toepassen van regels en het weigeren om bijzondere omstandigheden in aanmerking te nemen. Het is de wanprestatiemaatschappij in optima forma. Het is de fuck you samenleving die ons onder het mom van participatiemaatschappij wordt opgedrongen.

Daklozen krijgen van de gemeente te horen dat zij maar zelfredzaam moeten zijn en mevrouw El Rhazoui valt ondanks de zeer concrete bedreigingen buiten elke regeling. Als je echt in de problemen komt, trekken de autoriteiten het vangnet weg, waar de politiek anders zo over opschept.

En natuurlijk: het zal de komende dagen aan lippendienst niet ontbreken. Maar er verandert geen bal. We hebben te maken met een overheid die zich overal tegenaan bemoeit, maar als het ernst wordt haar zorgplicht verzaakt.