Zo gaat dat hier in Palestina

Ik zeg altijd dat het sociale leven hier vergelijkbaar is met Nederland in de jaren ’50, maar dan wat chaotischer, hartelijker, minder stijf en minder georganiseerd. Je kunt hier je voordeur nog gewoon open laten. Er is nauwelijks sprake van inbraken in woningen. Dit hangt waarschijnlijk ook samen met het feit dat er eigenlijk altijd wel iemand thuis is. De gezinnen zijn groter en hele families wonen in hetzelfde gebouw. Als moeder werkt, is oma in de buurt en de kinderen komen rond twee uur alweer uit school.

Winkeliers van kleine zaakjes die hun spullen buiten uitgestald hebben staan en voor de lunch naar huis gaan, laten gerust de koopwaar buiten achter. Er gaat een grote doek overheen, meer ter bescherming tegen zon en stof denk ik dan tegen dieven, men vertrouwt er gewoon op dat niemand iets meeneemt zonder te betalen!

Als je bij een winkel komt en om iets vraagt dat de winkelier niet heeft, loopt hij gerust naar een winkel verderop om het product daar voor jou te halen. En is het niet op loopafstand, dan neemt hij je mee in zijn auto. Ze dragen je boodschappen nog naar je auto en als je onvoldoende geld bij je hebt, mag je het later een keer komen betalen.

Als we op straat lopen is onze dochter Louisa met haar blonde haren en blauwe ogen natuurlijk een bijzondere verschijning. Bijna iedereen glimlacht naar ons, spreekt ons even aan en brabbelt iets tegen Louisa. Sowieso is men hier heel sociaal met kinderen. Louisa gaat letterlijk van hand tot hand en zelfs puberjongens komen op straat kijken naar Louisa en vragen hoe ze heet.

Men werkt hier niet met agenda’s. Afspraken worden op heel korte termijn gemaakt. Of niet. Vaak staan mensen gewoon voor je deur. Dat kan wel eens lastig zijn. Je kunt namelijk niet op z’n Hollands zeggen dat je eigenlijk bezig bent en of ze niet een andere keer kunnen terugkomen. Er moet minstens thee en koffie worden gedronken. De koffie is meestal het sein dat het bezoek afgelopen is. Als je weinig tijd hebt, moet je dus snel de koffie serveren!

Het openbaar vervoer is heel vermakelijk. De busjes vertrekken vanaf het busstation als ze vol zijn. Dus niet volgens een schema. Er staan ook geen bordjes met namen van bestemmingen. De chauffeurs roepen de plaatsnamen en als je er niet uit komt, vraag je het gewoon aan iemand. Je betaalt onderweg en geeft  kleingeld door van achteruit het busje naar voren. En via via komt ook het wisselgeld weer terug. Je zegt gewoon wanneer je er onderweg uit wilt en het busje stopt. Langs de route staan geen bushaltes. Iedereen kan onderweg aan de buschauffeur vragen te stoppen. Het kan dus voorkomen dat de bus ergens stopt om iemand eruit te laten en 20 meter verderop weer stopt om iemand erin te laten. Niet echt efficiënt zouden wij zeggen, maar toch wel makkelijk.

Toen mijn familie vorig jaar op visite kwam voor onze bruiloft, wilden we met de bus vanuit Beit Sahour naar Bethlehem. De bus die op de centrale plek in het dorp stond te wachten, ging eigenlijk de andere kant op. Er zaten al drie oudere dames in. Toen de chauffeur mij herkende en begreep dat ik met mijn familie op pad wilde, vroeg hij de dames of zij het goed vonden dat hij ons eerst even in Bethlehem afzette. Geen probleem. En hup daar gingen we, richting de Geboortekerk.

Mensen doen vaak gewoon wat in hen opkomt. Zonder toestemming te vragen. Onlangs zag ik een oudere man die maar gewoon zelf had besloten om in zijn straat een verkeersdrempel te maken. Zonder toestemming van de gemeente. Gewoon. Omdat hij wil dat de auto’s rustiger door zijn straat gaan.

Dat je in Palestina weinig regels hebt en dat er niet voor elke scheet die je laat een vergunning nodig is, levert soms frustraties op, want iedereen parkeert maar overal zijn auto, niemand gebruikt zijn richtingaanwijzer, er is geen commissie die over het straatbeeld gaat, dus overal zie je lelijke reclameborden en een huis bouwen doe je gewoon naar eigen inzicht op je eigen stukje grond, zonder na te denken over planning of rekening te houden met de omgeving.

Maar het heeft ook zo zijn voordelen, want je kunt parkeren waar je wilt en je hoeft geen parkeergeld te betalen, je krijgt geen verkeersboetes, je kunt lekker creatief zijn en doen wat je wilt zonder eerst overal toestemming voor te moeten vragen of te moeten betalen.

En zo hebben wij ons Singer Cafe in Beit Sahour kunnen openen en onze droom verwezenlijkt, zonder langdurige en kostbare aanvraag voor een vergunning en zonder allerlei voorschriften en controles. Is het veilig, hygiënisch en verstandig? Voor veel Nederlanders misschien niet. Maar voor ons was het wel handig.

Groetjes uit Palestina!

Kristel Letschert komt oorspronkelijk uit Utrecht, maar woont en werkt al een aantal jaar in de Palestijnse gebieden. Vanuit Beit Safafa, een Palestijns dorp aan de Israëlische kant van de muur, houdt ze voor Joop wekelijks een blog bij over wat het betekent om, getrouwd met een Palestijn, op de Westbank te wonen.