Zogenaamde gerechtelijk deskundigen

Iedere burger, schuldig of onschuldig, kan immers in principe voor de rechter gedaagd worden, en moet er van op aan kunnen dat de deskundigen die de rechter adviseren van goede kwaliteit zijn. Deskundigen spelen steeds vaker een belangrijke rol in rechtszaken. Denk aan de statistici in de zaak van Lucia de Berk en aan gedragsdeskundigen in zaken waarin oplegging van tbs aan de dader wordt overwogen.

De politiek heeft, mede naar aanleiding van de recente gerechtelijke dwalingen, aangedrongen op een nieuwe Wet Gerechtelijk Deskundigen. Een van de onderdelen van die wet is de instelling van een landelijk register van gerechtelijk deskundigen. Zo’n register moet uiteraard toetsingscriteria hanteren. Maar die zijn veel te ‘soft’. Het komt erop neer dat de meeste psychologen en psychiaters die al rapporteren ‘Pro Justitia’ gewoon worden toegelaten.

Ik vind dit zorgelijk én een gemiste kans. Het register zou de standaard moeten zetten en die zou vergelijkbaar moeten zijn met dergelijke standaarden in het buitenland. In de meeste landen, zoals Groot-Brittannië, Canada en de VS, wordt de forensische psychologie als een serieus specialisme beschouwd en zijn de eisen voor opname in een register aanmerkelijk hoger. Zie bijvoorbeeld de Britse Qualification in Forensic Psychology Downloads.

Het Nederlandse register kiest voor het vermijden van conflict met de ‘gevestigde orde’ in de Nederlandse forensische sector. De meeste psychologen en psychiaters die nu rapporten schrijven voor de rechter hebben geen specifieke opleiding voor forensisch psycholoog genoten. Die opleidingen waren er in het verleden ook niet, dus dat valt hen niet te verwijten. Maar nu die opleidingen er wel zijn, zie o.a. Forensic Psychology – Maastricht University , dienen ook de eisen aangepast te worden. Want de overheid dient haar burgers te beschermen tegen ondeskundigheid. Dat dient zij vooral te doen door preventief op te treden. En niet alleen door achteraf, zoals in de zaak Lucia de Berk, een schadevergoeding te betalen.