Zomaar een dak boven wat hoofden

De meeste Nederlanders baseren hun indrukken op de krant en de televisie. Beelden van seksueel geweld, censuur op populaire kerkliederen en homo’s die geen hostie krijgen, strijden om voorrang.

De kerk is een aflopende zaak, denken veel mensen.  De twee grote volkskerken – de Rooms Katholieke en de Protestantse Kerk – redden het niet met een campagne of wat extra communicatieadviseurs. Het probleem zit dieper. De kerk zou een open huis met lage drempels moeten zijn. Maar verstramming en orthodoxie zitten dat in de weg.

‘Zomaar een dak boven wat hoofden’. Zo heet één van de liederen van dichter en ex-priester Huub Oosterhuis die geschrapt worden uit de liedbundels in de rooms-katholieke kerk. Censuur. De toelichting vanuit Bisdom Den Bosch luidt: de kerk is niet zomaar een plek, maar een heilig en verheven organisme. Ik vind dat een staaltje van arrogant denken, zonder gevoel voor de boodschap waaruit de kerk is voortgekomen.

Denk aan de stal waar Jezus geboren werd. Als zuigeling werd hij in een simpele voederbak gelegd. De os en ezel keken toe. Probeer de geur die daar hing eens op je te laten inwerken. Zomaar een dak boven wat hoofden. Zo is het. Juist wie voor een dubbeltje geboren wordt, verdient het predicaat ‘Zoon van God’. Wie achtergesteld wordt, krijgt een ereplaats.

Oosterhuis raakt met zijn lied de kern. Maar nee, hoogwaardigheidsbekleders van de kerk redeneren vaak in termen van status en macht. Door een hang naar dogma’s, zelfhandhaving en wierooklucht vergeten ze waar de oorsprong van de kerk ligt.

Soms wordt een kerk een heilige plek. Bij wijze van spreken dan. Mensen luisteren, laten zich raken en ontmoeten elkaar. Gerechtigheid wordt gepredikt en barmhartigheid in de praktijk gebracht. Media-aandacht is er dan meestal niet. En dat hoeft ook niet. Goed nieuws is geen nieuws. Wat er toe doet in het leven, leent zich nooit voor een mediahype.

Denk aan de Grote Kerk in Apeldoorn op 30 april 2009. Daar was onvermijdelijk wel media-aandacht. Zeven mensen vonden de dood bij een aanslag op Koninginnedag. Dominee Visser deed de kerkdeuren open voor alle mensen om stil te worden, een kaars op te steken of om elkaar te troosten. Geen pretenties of obstakels, maar troost en liefde. Zomaar een dak boven wat hoofden.