Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Zuid-Soedan mag het best met ietsje minder doen

  •  
02-07-2014
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
BNNVARA fallback image
'Zuid-Soedan interesseert zich voor niemand' ... Een hype heeft de balans in het 'donor-darling' land van Afrika verstoord
Precies twee jaar geleden schreef ik voor deze site een blog over de ontwikkelingshulp in Zuid-Soedan. Mijn vraag was of het iets minder kon, die ontwikkelingshulp voor Zuid-Soedan. Ik kreeg slechts twee reacties, blijkbaar interesseert het niemand hoeveel hulp Zuid-Soedan krijgt.
Ik zou er dan ook geen woorden meer aan vuil moeten maken. Maar toch, twee jaar later, kom ik er nog ’s op terug. Want inmiddels weten we dat het Nederlands ontwikkelingsgeld her en der toch wel over de balk is gesmeten in Zuid-Soedan en niet het juiste effect heeft gehad, dat stond dan toch summier in de media. En ik heb nog wat langer in Zuid-Soedan mogen wonen en werken. Niet als journalist, dus heel veel weet ik niet, maar als onderzoeker, ondernemer en uitgever en als adviseur van het Ministerie van Informatie.
Daarom verbazen de recente media artikelen me. Wat is er aan de hand? De mainstream media lijken bezig te zijn met het creëren van een hype, zoals we dat nog kennen uit de jaren ’80 in Ethiopie; Bob Geldof, opgezette kinderbuikjes en tranende ogen die de camera inkijken. Ook nu smeken de media hun lezers met dergelijke artikelen om hulp, want in Zuid-Soedan heerst de ergste crisis ooit, verscheurd door stammentwisten, honger en 4 miljoen mensen die hulp nodig  hebben. Ja, tot zover klopt het. 
NRC Next kopt: ‘Zuid-Soedan: Een land dat niemand interesseert.’ Vanaf nu klopt het niet meer. De vraag die in dit NRC stuk niet wordt gesteld is of het inderdaad zo is dat niemand zich voor Zuid-Soedan interesseert. Het artikel is een reportage van een vluchtelingenkamp. Mooie reportage van journalistiek fenomeen Koert Lindijer, maar een offensief voor meer hulp is niet op zijn plaats. In de donorwereld staat Zuid-Soedan bekend als ‘donor-darling’ en ‘aid-darling’; Het land dat zich afsplitste van het Islamitsche Soedan en rijk is aan olie, is de lieveling van de internationale hulpindustrie. Na de onafhankelijkheid in 2011 kreeg het niet alleen olie-inkomsten, het werd overstroomd met gelden uit alle delen van de wereld, de Chinezen noemden het economische steun, voor de Amerikanen was het politieke steun en de Europeanen stuurden hun ontwikkelingsgeld. Inmiddels krijgt Zuid-Soedan het meest ontwikkelingssteun in Afrika, ongeveer 1,6 miljard USD op jaarbasis. Voor een land met 10 miljoen inwoners is dat veel. Is het nodig? Ja, maar de eigenlijke vraag moet zijn: Wat doet de regering? Zuid Soedan is ook het land dat haar inkomsten enorm heeft zien groeien. In 2011 waren de inkomsten van de Soedanese regering 12,7 miljard, tot die tijd zag Zuid Soedan er weinig van. Maar na de onafhankelijkheid kon Zuid-Soedan haar eigen inkomsten genereren. Het budget 2013/2014 staat op bijna 5 miljard USD. De besteding? ‘Slechts’ de helft aan de regering, de rest aan uitstaande leningen en het opbouwen van reserves en aanleggen van oliepijpleidingen.
Vergelijk dat met andere Afrikaanse landen, bijvoorbeeld Somalië, een ander verscheurd land met falende regering. Ik kan slechts op micro niveau vanuit mijn eigen ervaring vertellen. In beide landen heb ik als adviseur voor het Ministerie van Informatie gewerkt. In Juba was dat op een mooi kantoor met grote flatscreens in een wijk waar je alleen met de auto mocht komen (ik had een brommer) en waar ik niet echt heel erg welkom was ‘omdat ik geen geld meebracht’. Het budget van het ministerie mocht ik niet inzien. In Puntland Somalië was dat in een gebouwtje waar we alleen konden afspreken als er stroom was en geen regen, anders was het ontoegankelijk. Vandaar dat de minister bij mij langskwam, want mijn hulp werd zeer gewaardeerd. Het budget van het ministerie zal ik niet openbaar maken, maar het komt er op neer dat de medewerkers zo goed als vrijwilligers werkten, inclusief de minister zelf.
In ‘aid-darling’ Zuid Soedan heerst een andere mentaliteit en deze mentaliteit is de norm geworden, ook bij het gewone volk. Het is inmiddels dus heel normaal dat niet alleen de regering, maar de gehele bevolking van de internationale hulpindustrie verwacht dat deze onderwijs, gezondheidszorg, infrastructuur en andere basisvoorzieningen bouwt. En uiteraard de vluchtelingenkampen bouwt, managed, en verzorgt. De regering, die is druk met eigen inkomsten genereren, eigen huizen bouwen en meer Landcruisers aan te schaffen. Zuid-Soedan is geen land dat niemand interesseert, het is een land dat zich voor niemand interesseert. Niet meer. En daarom opnieuw mijn vraag: Mag het iets minder? Zodat misschien, wellicht de mentaliteit weer verandert in een waarbij de regering voor haar mensen zorgt en een verantwoordelijkheid neemt, gewoon omdat ze geeft om die 4 miljoen die hulp nodig hebben. Omdat ze daarvoor gevochten hebben 27 jaar lang, zeggen ze. Maar ook om een beetje balans te brengen in de mediahype.

Meer over:

opinie, wereld
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.