Zwarte Piet als zoenoffer

Mark Rutte is niet voor niets de onvermijdelijke premier van Nederland. Als geen ander weet hij de lont uit het kruitvat te trekken. Daar waar conflict of verandering dreigt, treedt hij naar voren  om de boel te sussen en te kalmeren. Hij zet daarvoor een van zijn voornaamste talenten in: hij kan goed luisteren en de terminologie van anderen inzetten om zijn eigen boodschap van behoud te brengen. Hij is immers geen visionair politicus met een plan voor Nederland. Hij is een manager, een beredderaar. Hij houdt alles het liefst bij het oude. Soms moet je dan een offer brengen. Of liever gezegd: hij laat een offer brengen.

Deze week was Zwarte Piet zo’n offer.

De demonstraties tegen het racisme zorgden voor het soort onrust waar Rutte een hekel aan heeft omdat ze zaken blootleggen die hij en zijn aanhang liever bedekt houden: de racistische onderstromen in de Nederlandse maatschappij. Daar zijn we immers tegen met zijn allen. Dat bestaat wel, geven wij graag toe, maar alleen bij de achterlijken die je nu eenmaal in elke samenleving hebt. Daar is weinig aan te doen maar daarom niet getreurd, uiteindelijk komen ze allemaal in een urn of onder de groene zoden terecht.

Ineens had de premier het over systemisch racisme. Hij gebruikte een academisch klinkend woord dat het goed doet in deze coronatijd nu hij ook consequent de indruk wekt dat hij de ernst van het probleem inziet en zich daarom laat leiden door de bevindingen van “de wetenschap”. De Gaulle bracht ooit de publieke opinie tot bedaren door op de televisie te verklaren: “Fransen, ik heb U begrepen”. Rutte ging een beetje op die manier te werk. Vervolgens zei de premier dat hij anders over Zwarte Piet was gaan denken. Hij voelde de pijn die deze hoofdpersoon in Nederlands belangrijkste maskerade bij een deel van de bevolking veroorzaakt. Hij praatte vrij lang door in deze zin maar aan het eind voegde hij daar wel aan toe dat het niet aan de overheid was om hier in te grijpen. De samenleving zou toe groeien naar… ja naar wat? Sinterklaas zonder Piet? Een geneutraliseerde gezel van Sinterklaas, die niemand pijn doet? Daarover liet Rutte het publiek in het ongewisse. Bij een andere gelegenheid zei hij dat Zwarte Piet geen racisme was maar daarom  kon hij toch wel veranderen.

Houd steeds anderhalve meter afstand aan. Ga rustig naar huis. De premier heeft U begrepen.

Aanvaard ons zoenoffer. Zwarte Piet is voortaan van de achterlijken. Net als roken en een vette hap. Blijf zoveel mogelijk thuis nu het systemisch racisme wordt aangepakt.

Je zult zien: Rutte komt er weer mee weg. We zijn nog lang niet van hem verlost.