Zzp'ers en het recht op wonen

Recent onderzoek toont dat het aantal economisch daklozen snel is gegroeid als gevolg van de problemen op de woningmarkt en schaarste aan betaalbare en sociale huurwoningen. Vooruitzicht op een snelle verbetering van deze situatie is er niet. Economisch daklozen zijn in de kern zelfredzame mensen die door tegenslag in de problemen zijn gekomen. Tegenslag waardoor ze hun huis uit moesten omdat ze de hoge huur of de aflossing van hun hypothecaire lening niet meer konden betalen. Dit is een uiterst zorgwekkende situatie, mede nu in theorie een grote groep kwetsbare ondernemers en zzp’ers het risico loopt bij een omslag in de groei van de economie in deze onoplosbare schuldenproblematiek terecht te komen, bijvoorbeeld door een faillissement of een wettelijke schuldsanering.

Krimp economie veroorzaakt forse toename faillissementen Bij een stagnerende economie of een krimp (economen spreken van een recessie) komen veel ondernemers met weinig vet op de ribben direct in de problemen als ze niet tijdig hun dalende inkomsten kunnen aanpassen aan de vaak weinig flexibele kosten. Zoals de financiële verplichtingen van langlopende contracten van huur, lease of soortgelijke andere verplichtingen die je niet zomaar kunt beëindigen. Aanpassen aan veranderende economische omstandigheden kost tijd en vaak ook extra geld (zoals bijvoorbeeld afkoopsommen om versneld contracten af te kunnen kopen en om overtollig personeel te kunnen ontslaan).

Zzp’ers krijgen als eersten met faillissementen te maken Veel zzp’ers hebben uit noodzaak gekozen om ondernemer te zijn omdat alleen dan, door hun flexibele inzet voor opdrachtgevers, werk en inkomsten voor henzelf beter geborgd werden. Een verstandige keuze in tijden van een groeiende economie waarin zzp’ers veel gevraagd worden door opdrachtgevers om uiterst flexibel ingezet te worden. Een onverstandige keuze bij een krimp want zzp’ers zullen daar als eerste groep de gevolgen van ondervinden. Die kunnen immers zonder rompslomp aan de kant worden gezet. In tegenstelling tot vaste en tijdelijke werknemers. Een faillissement zal dan vaak niet lang uitblijven.

Huisvesting na faillissement of schuldsaneringstraject uiterst problematisch Door het verlies aan inkomsten zullen veel ZZP’ers en andere ondernemers hun koopwoningen moeten verlaten. Of ingeval van hoge huren naar een goedkopere huurwoning moeten verhuizen. Die sociale betaalbare huurwoningen zijn er simpelweg niet als gevolg van het totaal verkeerde woningbeleid van de afgelopen jaren waardoor er een grote schaarste is ontstaan aan sociale huurwoningen. Woningen welke betaald kunnen worden vanuit een bijstandsuitkering. Met gevolg dat veel ondernemers waaronder een grote groep ZZP’ers na een faillissement niet alleen hun bedrijf kwijt zijn en een hoop schulden om hun nek hebben hangen, maar ook een grote kans hebben om (economisch)dakloos te worden. En dat laatste zou om meerdere redenen feitelijk niet mogelijk moeten zijn in een land dat zo welvarend is.

Sociaal grondrecht wonen in het geding Fatsoenlijke woonruimte voor iedereen is een sociaal grondrecht. Woonruimte is een primaire levensbehoefte. Daarom is in artikel 22 van de Grondwet vastgelegd dat de overheid zich moet inspannen om te zorgen dat er voldoende woonruimte is. Volgens het Handboek van het Nederlandse Staatsrecht (Van der Pot 2006) ziet dit wetsartikel ook toe op voldoende betaalbare woongelegenheid.

Drastisch overheidsingrijpen noodzakelijk Bij de komende Algemene Beschouwingen moeten alle partijen de regering aanspreken over het met voeten treden van het sociaal grondrecht wonen. Alleen als dit grondrecht op voldoende kwalitatieve en betaalbare woningen voor iedere burger door de overheid wordt nagekomen, zal de te verwachten hausse van het aantal daklozen effectief bestreden kunnen worden. Dan zullen ook alle toekomstige slachtoffers van een nieuwe recessie, voor wat betreft het verzekerd zijn van een dak boven je hoofd, gerust kunnen zijn. Het gaat immers niet alleen om een juridische verplichting van de overheid maar evenzeer om een sociale en vooral ethische verplichting. Zeker in een zo economisch welvarend land als Nederland. Het is al 5 over 12! Aan de politiek en overheid de taak om snel de huidige situatie te veranderen en via draconische maatregelen de klok op een tijdstip ruim voor 12 te zetten!