ASML ontwijkt Nederlandse belasting via België

Chipmachinefabrikant ASML uit Veldhoven ontwijkt de Nederlandse belasting door gebruik te maken van een gunstige belastingregeling in België. Door middel van deze regeling mag een onderneming een fictieve rente aftrekken van de belastbare winst.

Chipmachinefabrikant ASML heeft een vestiging in België om gebruik te kunnen maken van de regeling. Uit gegevens van de Nationale Bank van België blijkt dat er in 2013 3,6 miljard euro op de bankrekening van ASML stond, de helft van het totale eigen vermogen van ASML. Als ZEMBLA de vestiging in België bezoekt, blijkt het niet veel meer dan een woonhuis te zijn. Waar enkel het adres gebruikt wordt om in België ingeschreven te staan. ASML wilde niet voor de camera reageren.

België heeft gunstige belastingregels om multinationals aan te trekken in de hoop werkgelegenheid te creëren. Maar volgens Belgisch parlementariër en oud-belastinginspecteur Marco van Hees levert het nauwelijks iets op. “Het zijn brievenbusmaatschappijen, lege hulzen die één of twee banen creëren maar dat maakt niet het verschil.”

Uit de gegevens van Belgische Nationale Bank blijkt dat ook andere Nederlandse multinationals gebruik maken de België-route. “Philips, Shell, DSM, Heineken en ING maken gebruik van het Belgische belastingvoordeel”, zegt Van Hees. Hij schat dat samen met ASML, de Nederlandse schatkist hierdoor vorig jaar 250 miljoen euro is misgelopen. ZEMBLA heeft deze bedrijven benaderd en ze erkennen allemaal dat ze gebruik maken van de belastingaftrek.

Emeritus Hoogleraar Belastingrecht Richard Happé zegt in de uitzending:

We kunnen geen samenleving opbouwen als je alleen maar freeriders hebt. Want dan breng je geen onderwijs en infrastructuur tot stand. Je moet belasting hebben en je moet dus ook van iedereen die iets met jouw land te maken heeft belasting kunnen heffen.

Vorig jaar maakte ASML een winst van 1,3 miljard en betaalde 77 miljoen aan winstbelasting. Dus grofweg 6 procent, terwijl de winstbelasting in Nederland 25 procent bedraagt. In 2012 en 2013 betaalde het bedrijf nog geen 1 procent aan winstbelasting in Nederland.

ASML maakt ook gebruik van een gunstige Nederlandse belastingregel, de zogenoemde innovatiebox. Doel van de innovatiebox is het zo veel mogelijk in Nederland stimuleren van uitvindingen, patenten en octrooien. Een bedrijf dat winst maakt met innovatie betaalt 5 procent winstbelasting in plaats van 25 procent. Omdat ASML van beide regelingen gebruik maakt “scheelt dat de Nederlandse belastingdienst over een aantal jaren honderden miljoenen euro’s”, zegt universitair hoofddocent verslaglegging Boudewijn Janssen.

Belastingontwijking is niet illegaal, maar staat wel sterk ter discussie. ZEMBLA sprak met de Eurocommissaris voor Mededinging, Margrethe Vestager. Zij vindt dat multinationals belasting moeten betalen in de landen waar ze ook van profiteren. “Als je winst maakt in een land, vind ik het logisch dat je daar ook belasting betaalt”, aldus de Eurocommissaris in de uitzending.

De belastingontwijking kost de Europese landen geld. Hoeveel de verschillende landen aan belasting mislopen, weet Eurocommissaris Vestager niet.

Op basis van een schatting van de Britse onderzoeker Richard Murphy zou het in Europa om 150 miljard gaan, wat voor Nederland neerkomt op zo’n 7 miljard euro. Ook de Algemene Rekenkamer heeft dit in hun laatste onderzoek naar belastingontwijking niet berekend. “Wij hebben geen onderzoek gedaan naar het gedrag van Nederlandse multinationals. Omdat wij als Rekenkamer geen bevoegdheid hebben om in andere landen te kijken”, aldus Paul Doop van de Rekenkamer.

ZEMBLA: ‘Nederland belastingparadijs, het vervolg’,  woensdag 11 maart 2015 om 20.25 uur bij de VARA op NPO 2.

cc-foto: minister-president op bezoek bij ASML