Bewoners gemengde wijken ergeren zich meer aan eigen groep

Uit onderzoek van Elze Ufkes, waarmee ze onlangs promoveerde aan de Rijksuniversiteit Groningen, blijkt dat buurtbewoners zich sneller ergeren aan buren met dezelfde etnische achtergrond. Het zogenaamde ‘zwarte schaapeffect’ zorgt ervoor dat we strenger zijn voor onaangepast gedrag binnen de eigen etnische groep, dan voor buren met een andere achtergrond. In cultureel diverse wijken is het verschil het grootst merkbaar. Buurtbewoners in gemengde wijken ergeren zich het snelst aan buren met dezelfde etnische achtergrond.

Ufkes schrijft:

Wanneer het negatieve gedrag van de ander duidelijk tegen alle normen ingaat, kunnen mensen juist toleranter zijn ten opzichte van leden van andere groepen. Als iemand van de eigen groep rotzooi trapt, straalt dat negatief af op jezelf. Overlastveroorzakers uit de eigen culturele groep brengen het aangezicht van de eigen groep in gevaar. Ze worden gezien als het zwarte schaap van de groep.

Eerder bleek uit onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek dat bewoners van cultureel diverse wijken meer overlast ervaren dan bewoners van homogene wijk. Dit komt doordat bewoners bij veel diversiteit focussen op de ‘negatieve stereotypen’ binnen de eigen groep.

Ufkes op de website Sociale Vraagstukken :

Je zou wellicht verwachten dat burenconflicten in divers samengestelde wijken vaak over culturele kwesties gaan, zoals moskeeën en hoofddoekjes. Uit interviews met opbouwwerkers, wijkagenten en bewoners, maar ook uit cijfers van bijvoorbeeld leefbaarheid- en veilgheidsmonitoren, blijkt echter dat ook in cultureel diverse wijken burenconflicten vooral ontstaan naar aanleiding van dagelijkse ergernissen die je in elke buurt tegenkomt. Een belangrijke vraag is vervolgens hoe bewoners van cultureel diverse wijken zulke dagelijkse sociale ergernissen ervaren, en er mee omgaan.

Volgens Ufkes is de verdeling op basis van etnische achtergrond op te lossen door ervoor te zorgen dat buurtbewoners meer met elkaar in contact komen. Door bijvoorbeeld buurtbarbecues te organiseren kunnen de mensen elkaar leren kennen en de groep herdefiniëren. “Dus in plaats van dat bewoners de andere als ‘autochtoon’ of  ‘Marokkaan’ zien, leidt contact ertoe dat bewoners op zoek gaan naar een groep waarvan ze gezamenlijk lid zijn”, aldus Ufkes.

Lees hier het proefschrift van Ufkes

Trouw: ‘Autochtonen en allochtonen ergeren zich meest aan eigen groep’

cc-foto: Marco Derksen