Eerste reacties: FNV, D66, SP, CDA, PvdA, GroenLinks ... Bekijk alle rapporten op MinFin.nl ... Maximaal een jaar WW: bespaart 900 miljoen ... Minimumloon en bijstand 10% omlaag ... Bijdrage voor bezoek huisarts ... Huurverhoging in populaire woongebieden
Het minimumloon moet met 10% verlaagd worden om werk meer betaalbaar te maken. Ook het bijstandsniveau met 10% omlaag. Dit zou mensen meer prikkelen om te gaan werken. Het zijn twee van de snoeiharde oplossingen die ambtelijke werkgroepen de afgelopen tijd hebben bedacht om het begrotingstekort van de rijksoverheid terug te dringen. Ook op studenten kan flink worden gekort.
Door redactie Joop
Er is lang op gewacht, maar nu zijn ze er eindelijk: de rapporten van de verschillende ambtelijke werkgroepen, ook wel de brede heroverwegingen genoemd. Donderdag na 12:00 uur verschenen de documenten op de website van het ministerie van Financiën. Bekijk ze allemaal hier.
De werkgroepen rekenen onder meer voor dat er in 2015 900 miljoen euro kan worden bespaard op de WW als de duur van de uitkering verkort wordt tot een jaar. De structurele besparing is dan 1,2 miljard euro. De wetgeving zou per 2012 kunnen worden aangepast, zodat de effecten vanaf 1 januari 2015 gelden. Huidige werklozen worden ontzien.
Het ministerie van Financiën heeft de bezuinigingsvoorstellen van de ambtelijke werkgroepen inmiddels naar de Tweede Kamer gestuurd. Hier de belangrijkste suggesties uit de twintig omvangrijke rapporten, soms met een concreet bezuinigingscijfer:
* Maximaal een jaar WW (levert 1,1 miljard op) * Een verlaging van de WW-uitkering (1,1 miljard) * De verhoging van het eigen risico in de zorg tot 775 euro (3,4 miljard) * Beperking van het basiszorgpakket * Een eigen bijdrage van vijf euro voor een bezoek aan de huisarts; * Zorg verstandelijk gehandicapten met IQ hoger dan 70 niet meer vergoeden (200-400 miljoen) * Beperken toeslag kinderopvang (ongeveer 750 miljoen) * Afschaffen/versoberen OV-studentenkaart (95 miljoen euro) * Collegegeld verdubbelen (half miljard) * Provincies en waterschappen opheffen, alleen grote gemeenten (1,8 miljard euro) * Gemeentefonds uitkleden (1,7 miljard) * Minder rijksambtenaren (2 miljard) * Minder politici (160 miljoen) * Gemeente-apparaat bezuinigingen (800 miljoen) * Beperking hypotheekrenteaftrek tot maximaal 500.000 euro (aftrek hooguit 42%) * Invoering van kilometerheffing.
Woensdag al lekten de eerste voorstellen uit. Minimumloon en bijstand moeten het dus met een verlaging van 10% stellen, zo meldde De Volkskrant woensdag. Verder zou de werkloosheidsuitkering WW maximaal een jaar mogen worden uitgekeerd. Voor elk huisartsbezoek zou een eigen bijdrage gevraagd moeten worden en de huren in populaire regio’s kunnen omhoog. De hypotheekrenteaftrek beperken is ook een optie, aldus de werkgroepen.
Update 8:30 Volgens de economen Lans Bovenberg (Tilburg) en Bas Jacobs (Rotterdam) wordt er momenteel uitgegaan van CPB-cijfers die veel te rooskleurig zijn. Volgens het Centraal Planbureau (CPB) moet het volgende kabinet 29 miljard euro bezuinigen, maar het zou in werkelijkheid eerder gaan om 50 miljard euro en in een negatiever scenario zelfs 65 miljard euro, zo stellen ze donderdag op de opiniepagina van de Volkskrant.
Update 10:00 Vooruitlopend op waar de verschillende commissies om 12:00 uur mee komen, brengt ook de Studiegroep Begrotingsruimte donderdag advies uit. Het nieuwe kabinet zou maatregelen moeten nemen die op termijn 29 miljard euro opleveren, waarvan minimaal 15 miljard al in 2015. Beter is het als er dan al voor 18 miljard euro is bezuinigd, aldus de studiegroep. Om toekomstige generaties niet de rekening te laten betalen van oplopende schulden, vindt de studiegroep ingrijpende maatregelen en fundamentele hervormingen onvermijdelijk. Een “substantieel deel” moet in de komende kabinetsperiode al tot besparingen leiden.
Update 12:30 De rapporten van de ambtelijke werkgroepen staan inmiddels allemaal op de website van het ministerie van Financiën. Bekijk ze hier allemaal. Of klik op een van de volgende links:
FNV: “Zoiets doe je niet in een beschaafd land: voorstellen het minimumloon en de bijstand met 10% te verlagen op het moment dat schoonmakers de langste staking na de oorlog uitvechten voor twee dubbeltjes erbij. […] De voorgestelde bezuinigingen zullen volgens de FNV leiden tot een grotere tweedeling in Nederland, waar we juist tot een verkleining van inkomensverschillen moeten komen. Daarom wijst zij verslechteringen van de sociale zekerheid (WW, sociale werkvoorziening) en de zorg af.
SP-leider Emile Roemer: “Werklozen en zieken zullen zich het leplazarus schrikken. De Kamer is maanden buitenspel gezet, en nu komt er een waslijst aan voorstellen waar je nauwelijks doorheen kunt komen.
D66-leider Alexander Pechtold: “Ik heb niks nieuws gezien. D66 wil het jaarlijkse tekort van 29 miljard in 2 kabinetsperioden wegwerken. De partij wil echter niet bezuinigen op onderwijs, maar daar juist in investeren. Zo kun je ook geld winnen. Partijen die zeggen dat de woningmarkt wel zo kan blijven, hebben nu zwart op wit dat dat niet kan.”
CDA: Vindt dat de voorstellen van de werkgroepen duidelijk maken dat fundamentele keuzes nodig zijn. Volgens vice-fractievoorzitter Spies is met de kaasschaaf hier en daar een onsje weghalen niet de methode. De hypotheekrenteaftrek kan volgens het CDA ongemoeid blijven als er wordt gesneden in de overheidsbureaucratie. En meer effeciency in de zorg betekent dat het eigen risico niet fors omhoog hoeft, zegt Spies.
PvdA-fractievoorzitter Marriette Hamer: “We zijn zeer kritisch op de suggesties om fors te snijden in onderwijs en zorg, die in de rapporten van de ambtelijke werkgroepen heroverwegingen staan. Miljarden bezuinigen op onderwijs is het tegenovergestelde van wat je in deze tijd moet doen. Het is noodzakelijk om nu juist te investeren in de toekomst van onze kinderen. Een vervijfvoudiging van het eigen risico in de zorg naar 775 euro, marktwerking in de zorg of het moeten afrekenen van 5 euro voor elk huisartsbezoek zijn voor ons niet bespreekbaar. Of je naar de dokter gaat moet afhangen van je gezondheid, niet van je inkomen. Hoe je het ook wendt of keert, de overheid heeft de komende jaren veel minder geld uit te geven dan de afgelopen jaren. Dat er iets moet gebeuren is duidelijk, je kunt niet overal tegen zijn, want wij willen niet dat onze kinderen de rekening moeten betalen met hoge belastingen en slecht onderwijs of slechte zorg omdat daar geen geld meer voor is. Wij willen daarom keuzes maken waarbij iedereen in dit land een kans blijft krijgen, we de meest kwetsbare mensen beschermen en we de lasten eerlijk delen: de sterkste schouders de zwaarste lasten.”
GroenLinks-leider Femke Halsema: “Wij delen de conclusie van de ambtenaren dat er geen enkel argument is om de hypotheekrenteaftrek te handhaven. Maar veel voorstellen leiden tot onaanvaardbare maatschappelijke tegenstellingen. Van het drastisch verhogen van het eigen risico en de eigen bijdrage voor de huisarts, worden de meest kwetsbare mensen de dupe. Het verlagen van het minimumloon en de uitkeringen met 10% leidt tot armoede. Bezuinigen op de kinderopvang jaagt vrouwen van de arbeidsmarkt. Met het oog op de vergrijzing is dat niet toekomstbestendig. Alleen al in de zorg hebben we 470.000 extra mensen nodig. Met dit soort voorstellen wordt de solidariteit in de samenleving ondermijnd, terwijl we die juist de komende jaren zo hard nodig hebben.
Premier Balkenende geeft geen reactie op de voorstellen, maar laat dat over aan de politieke partijen, die de plannen kunnen gebruiken bij de voorbereiding van de verkiezingen.
Update 8:30 Volgens de economen Lans Bovenberg (Tilburg) en Bas Jacobs (Rotterdam) wordt er momenteel uitgegaan van CPB-cijfers die veel te rooskleurig zijn. Volgens het Centraal Planbureau (CPB) moet het volgende kabinet 29 miljard euro bezuinigen, maar het zou in werkelijkheid eerder gaan om 50 miljard euro en in een negatiever scenario zelfs 65 miljard euro, zo stellen ze donderdag op de opiniepagina van de Volkskrant.
Update 10:00 Vooruitlopend op waar de verschillende commissies om 12:00 uur mee komen, brengt ook de Studiegroep Begrotingsruimte donderdag advies uit. Het nieuwe kabinet zou maatregelen moeten nemen die op termijn 29 miljard euro opleveren, waarvan minimaal 15 miljard al in 2015. Beter is het als er dan al voor 18 miljard euro is bezuinigd, aldus de studiegroep. Om toekomstige generaties niet de rekening te laten betalen van oplopende schulden, vindt de studiegroep ingrijpende maatregelen en fundamentele hervormingen onvermijdelijk. Een “substantieel deel” moet in de komende kabinetsperiode al tot besparingen leiden.
Update 12:30 De rapporten van de ambtelijke werkgroepen staan inmiddels allemaal op de website van het ministerie van Financiën. Bekijk ze hier allemaal. Of klik op een van de volgende links:
FNV : “Zoiets doe je niet in een beschaafd land: voorstellen het minimumloon en de bijstand met 10% te verlagen op het moment dat schoonmakers de langste staking na de oorlog uitvechten voor twee dubbeltjes erbij. […] De voorgestelde bezuinigingen zullen volgens de FNV leiden tot een grotere tweedeling in Nederland, waar we juist tot een verkleining van inkomensverschillen moeten komen. Daarom wijst zij verslechteringen van de sociale zekerheid (WW, sociale werkvoorziening) en de zorg af.
SP-leider Emile Roemer: “Werklozen en zieken zullen zich het leplazarus schrikken. De Kamer is maanden buitenspel gezet, en nu komt er een waslijst aan voorstellen waar je nauwelijks doorheen kunt komen.
D66-leider Alexander Pechtold: “Ik heb niks nieuws gezien. D66 wil het jaarlijkse tekort van 29 miljard in 2 kabinetsperioden wegwerken. De partij wil echter niet bezuinigen op onderwijs, maar daar juist in investeren. Zo kun je ook geld winnen. Partijen die zeggen dat de woningmarkt wel zo kan blijven, hebben nu zwart op wit dat dat niet kan.”
CDA: Vindt dat de voorstellen van de werkgroepen duidelijk maken dat fundamentele keuzes nodig zijn. Volgens vice-fractievoorzitter Spies is met de kaasschaaf hier en daar een onsje weghalen niet de methode. De hypotheekrenteaftrek kan volgens het CDA ongemoeid blijven als er wordt gesneden in de overheidsbureaucratie. En meer effeciency in de zorg betekent dat het eigen risico niet fors omhoog hoeft, zegt Spies.
PvdA -fractievoorzitter Marriette Hamer: “We zijn zeer kritisch op de suggesties om fors te snijden in onderwijs en zorg, die in de rapporten van de ambtelijke werkgroepen heroverwegingen staan. Miljarden bezuinigen op onderwijs is het tegenovergestelde van wat je in deze tijd moet doen. Het is noodzakelijk om nu juist te investeren in de toekomst van onze kinderen. Een vervijfvoudiging van het eigen risico in de zorg naar 775 euro, marktwerking in de zorg of het moeten afrekenen van 5 euro voor elk huisartsbezoek zijn voor ons niet bespreekbaar. Of je naar de dokter gaat moet afhangen van je gezondheid, niet van je inkomen. Hoe je het ook wendt of keert, de overheid heeft de komende jaren veel minder geld uit te geven dan de afgelopen jaren. Dat er iets moet gebeuren is duidelijk, je kunt niet overal tegen zijn, want wij willen niet dat onze kinderen de rekening moeten betalen met hoge belastingen en slecht onderwijs of slechte zorg omdat daar geen geld meer voor is. Wij willen daarom keuzes maken waarbij iedereen in dit land een kans blijft krijgen, we de meest kwetsbare mensen beschermen en we de lasten eerlijk delen: de sterkste schouders de zwaarste lasten.”
GroenLinks -leider Femke Halsema: “Wij delen de conclusie van de ambtenaren dat er geen enkel argument is om de hypotheekrenteaftrek te handhaven. Maar veel voorstellen leiden tot onaanvaardbare maatschappelijke tegenstellingen. Van het drastisch verhogen van het eigen risico en de eigen bijdrage voor de huisarts, worden de meest kwetsbare mensen de dupe. Het verlagen van het minimumloon en de uitkeringen met 10% leidt tot armoede. Bezuinigen op de kinderopvang jaagt vrouwen van de arbeidsmarkt. Met het oog op de vergrijzing is dat niet toekomstbestendig. Alleen al in de zorg hebben we 470.000 extra mensen nodig. Met dit soort voorstellen wordt de solidariteit in de samenleving ondermijnd, terwijl we die juist de komende jaren zo hard nodig hebben.
Premier Balkenende geeft geen reactie op de voorstellen, maar laat dat over aan de politieke partijen, die de plannen kunnen gebruiken bij de voorbereiding van de verkiezingen.
