Bisdom hield misbruik oud-bisschop Gijssen stil

De vorig jaar overleden voormalig bisschop Jo Gijssen heeft twee jongens misbruikt, verklaart het bisdom van Roermond vrijdag.

Bisschop Frans Wiertz biedt niet alleen de slachtoffers zijn excuses aan, maar spreekt ook zijn verdriet uit dat ‘de latere kerkelijke positie en voorbeeldfunctie van oud-bisschop Jo Gijssen beschadigd zijn’.

Twee misbruikklachten zijn vrijdag door de klachtencommissie voor seksueel misbruik van de Rooms-Katholieke  gegrond verklaard. De klachten gaan over het betasten van de genitaliën van twee minderjarige jongens in de jaren 1958-1959 en 1961. Een van de jongens werd gedwongen tot orale seks en zou meerdere malen zijn verkracht in de tijd dat Gijssen nog kapelaan was. Eenmaal benoemd tot bisschop  zou hij een leerling onzedelijk hebben betast.

Gijssen werd in 1972 benoemd tot bisschop voor Roermond. Niet in Roermond zelf, wat gebruikelijk is, maar in de Sint-Pieter in Rome. Het was een eigenwijze, ultraconservatieve bisschop. Hij ontsloeg niet alleen de naaste medewerkers van zijn voorganger, maar richtte in Rolduc (Kerkrade) zijn eigen gesloten en conservatief jongensinternaat op. Ook was hij vooral in de jaren 70 en 80 vaak in het nieuws vanwege zijn uitgesproken standpunten over abortus, euthanasie en het katholieke onderwijs.

In de jaren 50 kwamen al de eerste klachten over de bisschop. De klachtencommissie van de Rooms-Katholieke kerk oordeelde over de eerste aanklacht tegen Gijssen dat hij “onbetamelijk had gehandeld” en de privacy van een oud-leerling op “grove wijze had geschonden”. Officieel was er geen sprake van seksueel misbruik, maar hij was wel over de schreef gegaan, concludeerde de commissie.

In 1993 nam Gijssen wegens gezondheidsredenen ontslag. In de jaren ervoor moest hij al een deel van zijn bevoegdheden afstaan. Er was namelijk gebleken dat de priesteropleiding in Rolduc een voedingsbodem bleek voor homoseksuele relaties.

Gijssen vertrok in 1996 naar IJsland, waar hij twaalf jaar woonde. Ook daar werd zijn naam in verband gebracht met onoirbare praktijken. Een IJslandse commissie  dat onderzoek deed naar seksueel misbruik stelde vorig jaar dat de bisschop nalatig was geweest, omdat hij een brief vernietigde van een man die seksueel misbruikt zou zijn door een priester.

Gijssen werd in de laatste jaren van zijn leven achtervolgd door de beschuldigen van betrokkenheid en of/kennis van seksueel misbruik binnen de katholieke kerk. En niet onterecht bleek vrijdag.

1 juli aanstaande is overigens de laatste dag dat er bij het meldpunt van de Rooms-katholieke kerk een melding kan worden gedaan van misbruik dat verjaard is of tegen daders die overleden zijn.

Update 13.30 Het bisdom Roermond wist al op 11 februari dat oud-bisschop Jo Gijssen in de tijd dat hij nog kapelaan was in Zuid-Limburg kinderen heeft misbruikt. Dat meldt de NOS. Toch koos het bisdom ervoor deze informatie niet naar buiten te brengen. Een woordvoerder:

Vanaf het moment dat de uitspraak wordt gepubliceerd op de site van de klachtencommissie is het openbaar. Met het oog op de slachtoffers doen we daar verder niets mee. Pas als de slachtoffers zelf naar buiten treden, reageren wij. Maar het is aan hen om te besluiten of ze dat wel of niet doen.

Katholiek Nieuwsblad: Klachtencommissie verklaart misbruikklachten Gijsen ‘gegrond’

cc-foto: Still van NOS