Buma: Boze burgers zijn niet boos, wel teleurgesteld

Meer nadruk op het belang van de gemeenschap in plaats dat van het individu. Daarvoor plette CDA-leider Sybrand Buma maandag tijdens de jaarlijkse HJ Schoo-lezing in Amsterdam. Volgens Buma wordt er overmatig veel waarde toegekend aan vrijheid en gelijkheid, waardoor cultuur, identiteit en omgangsvormen onder druk komen te staan.

Buma begon de lezing met het aanwezige publiek te bedanken voor hun komst. ‘U had er ook voor kunnen kiezen naar Carré te gaan,’ zei hij. ‘Daar draait vanavond Jesse, the movie.’

‘Gelukkig heeft u voor Sybrand, de lezing gekozen. Het is sowieso een bijzondere week, morgen verschijnt namelijk Sharon, het boek, over alles wat er in de SP gebeurt en uiteindelijk, en dan zijn we denk ik zo halverwege 2019, Rutte 3, het regeerakkoord,’ aldus Buma die heeft geleerd dat je altijd met een grap moet openen.

‘We leven in verwarde tijden,’ zei Buma daarna. Dat had hij op een muur zien staan. De CDA’er denkt dat democratie en vooruitgang onder druk staan als gevolg van radicalisering, terreur, immigratie (‘immigratie vanuit Afrika verstoort het evenwicht in Europa’), globalisatie en ook klimaatverandering. Dat alles zorg voor ‘barsten’ in de samenleving. ‘De gewone Nederlander,’ zei Buma, voelt zich ‘verweesd’:

Boze burgers worden volgens Buma te snel boos genoemd. Mensen die op Wilders, Baudet of een andere populist stemmen, doen dat omdat ze ‘tegen muren oplopen’. Critici van dat stemgedrag en mensen die de winst van Trump, de Brexit of de uitslag van het Oekraïne-referendum ‘irrationele oprispingen’ noemen vertonen ‘struisvogelgedrag’.

De populisten in de politiek spreken niet de onderbuik van een deel van het electoraat aan, zo vindt Buma, maar ‘zien de pijn’. Dat gezegd hebbende vindt Buma ook dat het diezelfde populisten ontbreekt aan oplossingen voor de problemen die voortdurend benoemd moeten worden en zit de gebezigde retoriek vol met tegenstrijdigheden: ‘De vrijheid van meningsuiting is bij hen het hoogste recht, maar de koran moet worden verboden.’

Wat Nederland nodig heeft, vindt Buma, is een sterker geloof in de christelijke traditie. Volgens Buma stammen de collectieve waarden uit die traditie en is Nederland ‘nog steeds een christelijk land’. En, zo herhaalde de CDA-leider nog maar eens, het Wilhelmus moet verplicht worden aangeleerd op school.

De HJ Schoo-lezing wordt jaarlijks gehouden aan het begin van het politieke seizoen en is vernoemd naar Elsevier-columnist Hendrik Jan Schoo, die tien jaar geleden overleed. Eerdere sprekers waren onder andere premier Mark Rutte, burgemeester Ahmed Aboutaleb van Rotterdam en minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken.

Kijk hier de volledige lezing terug: