'Criminaliteit neemt af, gevolg: meer lege cellen'

De criminaliteit in Nederland neemt af. Net als in andere delen van de westerse wereld wordt de drempel voor misdaad steeds hoger, onder meer doordat men zich steeds beter is gaan beveiligen. Dat stelt criminoloog Jan van Dijk in een reactie op het bericht dat er meer cipiers in Nederland zouden zijn dan gevangenen.

Je zou het niet verwachten, vanwege het verharde discours over misdaad en straf, maar in Nederland neemt de criminaliteit daadwerkelijk af. Tot in de jaren negentig was er internationaal een stijging in criminaliteit. Pas rond 1995 begon het langzaamaan af te nemen. Eerst in de VS en later rond de eeuwwisseling volgden ook Nederland en andere welvarende westerse landen. 

Van Dijk:

Vaak wordt gedacht dat misdaad voortkomt uit armoede en sociale ongelijkheid. In werkelijkheid speelt dat geen rol. De misdaad in de westerse wereld is juist gaan ‘boomen’ vanaf 1965, net toen de welvaart toenam. En tijdens de economische crisis, daalt de criminaliteit. Ook de strafmaat speelt een ondergeschikte rol. In de VS is de criminaliteit afgenomen, nadat vaker levenslang werd uitgesproken. Maar in landen waarin dat niet gebeurde, is het ook veiliger geworden.

Waar de daling dan vandaan komt? Volgens Van Dijk komt het onder meer door de vergrijzing. “Je ziet nu eenmaal niet zo veel boeven van 35 en ouder.” Maar het belangrijkst is volgens Van Dijk de betere beveiliging. “Denk aan bedrijven die bewakers inzetten en aan maatregelen die particulieren hebben genomen om hun huis te beschermen tegen inbraak.”

Van Dijk vindt het plan van Staatssecretaris Fred Teeven om gevangenissen te sluiten, logisch. “Minder misdaad betekent minder veroordelingen”, zegt hij.

Uit officiële cijfers blijkt dat Nederland begin vorige maand meer cipiers telt dan gedetineerden. 9914 tegenover 9710. De getallen zijn opvallend, omdat Abvakabo FNV vorige week nog de noodklok luidde over een ‘gespannen sfeer’ in gevangenissen door personeelstekort en toenemende geweldsincidenten. Bij de vakbond kwamen hierover meer dan 300 klachten binnen. Volgens Abvakabo zijn er afdelingen die het nu met vijf cipiers moeten stellen, waar 7 eerst gewoon was.

De Volkskrant legt uit dat het aantal cipiers van 9914 niet klopt: er werken 9914 mensen in gevangenissen, maar die zijn niet allemaal cipier. ” Dat zijn voor een groot deel cipiers, maar ook mensen die onderwijs geven in de gevangenis of betrokken zijn bij sportactiviteiten vallen hier onder”, aldus de Volkskrant. Abvakabo onderhandelaar Frans Carbo beaamt dan:

De mensen die Teeven noemt zijn niet allemaal gevangenbewaarder of cipier. Er zitten heel veel mensen bij die op het hoofdkantoor of in de landelijke dienst werken.

NOS: “Cellen leeg door minder misdaad”

cc-foto: Gerard Stolk