De Vijf op avontuur

De Jager heeft een huzarenstuk geklaard waar Rutte faalde. In een razend tempo hebben onder leiding van de demissionair minister van Financiën vijf partijen een akkoord bereikt over bezuinigingen. De deelname van GroenLinks is opmerkelijk. Sap benadrukt dat draconische bezuinigingen op zaken als natuur zijn geschrapt. In de plaats daarvan zijn hervormingen gekomen. Zo wordt de aflossingsvrije hypotheek afgeschaft. Het is een bont akkoord geworden waar uiteenlopende maatregelen in zitten. De PvdA wijst het akkoord af omdat zwakke groepen te weinig ontzien zijn.

Het kamerdebat is voor de derde keer vandaag verschoven en begint nu om 20.30

Update 22.20

Premier Rutte wil de verkiezingen verschuiven naar 5 september in verband met Prinsjesdag, de derde dinsdag van september, waarop de koningin de troonrede uitspreekt. Morgen neemt de ministerraad een beslissing. Duidelijk is dat er niet veel bijval voor is.

Demissionair minister-president Rutte noemt het akkoord een buitengewone grote prestatie. Hij benadrukt dat de de partijen niet vanwege Europa aan de drie procent norm vasthouden, maar vanwege de toekomst van Nederland. De schulden mogen niet worden doorgeschoven aan de jongere generatie, aldus Rutte.

Inmiddels zijn van er ook een aantal positieve reacties binnengekomen. Zo is de directeur van Milieudefensie Hans Berkhuizen verheugd:

“Anderhalf jaar aan afbraakbeleid op natuur en milieu wordt in twee dagen grotendeels teruggedraaid en er worden ook nog eens concrete stappen vooruit gezet.

Ook bij Natuurmonumenten zijn ze tevreden om er 200 miljoen euro voor natuur vrijgemaakt is:

“Daarmee krijgt de natuur weer lucht. Met het akkoord gaat een deel van de onevenredig forse bezuinigingsplannen van staatssecretaris Bleker van tafel. Topprioriteit is nu dat er voldoende geld beschikbaar komt voor het beheer van natuurgebieden, want die budgetten staan door de bezuinigingen in veel provincies onder druk.

Ook bij Greenpeace en de Wereld Natuur Fonds is tevreden gereageerd.

Update 21.20

PvdA-leider Diederik Samsom zegt dat de PvdA wel wilde bewegen naar de drie procent. Hij noemde het ‘geen principiële kwestie’. Waar het de PvdA om draaide is dat de lasten eerlijk verdeeld worden. Samsom is teleurgesteld dat hij niet uitgenodigd is om te onderhandelen. Hij noemt het een bewuste aanval op de overlegeconomie. “Ga straks niet klagen over polarisatie. Dit is een voortzetting van het rechtse regeerakkoord”, aldus Samsom. CDA-fractievoorzitter Van Haersma Buma meent dat de deur echter wel open stond. Ook roept hij andere partijen op het akkoord alsnog te ondertekenen.

Van Haersma Buma weerlegt eerdere speculaties dat de Hedwigepolder zou worden ontpolderd. “Er komt geen water in de polder, maximaal eenderde”.

SP-fractievoorzitter Emile Roemer stelt voor op de brief naar Brussel te schrijven ‘maximaal houdbaar tot 12 september’. Volgens Roemer zal pas na de verkiezingen blijken ‘wat dit akkoord waard is’, of dat het niet ‘in de kattenbak verdwijnt’. Roemer vindt de nullijn een kwalijke zaak. Hij zegt dat het schandalig is dat agenten en leraren worden aangepakt.

D66-leider Alexander Pechtold is euforisch. Hij is verheugd dat een flink aantal zaken waar zijn partij voor staat met dit akkoord worden bewerkstelligd. Hij is verheugd dat er beslissingen zijn genomen op terreinen waarop vijf jaar geen beweging mogelijk was. 

Jolande Sap zegt blij te zijn met het terugtrekken van de bezuinigingen op het passend onderwijs. Diederik Samsom vraagt zich tegelijkertijd af of het pakket nog gewijzigd kan worden. Hij wijst Sap erop dat ze niets aan de kinderopvang heeft gedaan. De GroenLinks-fractievoorzitter zegt dat ze dat na de verkiezingen wel zal aanpakken, waarop Samsom stelt dat de begroting niet geloofwaardig is omdat Sap de afspraken na de verkiezing zal laten vallen. SP-voorzitter Emile Roemer feliciteert Sap en stelt dat dit akkoord inderdaad maar een houdbaarheidsdatum tot 12 september heeft.

Roemer stelt Sap de vraag: “Is wat er nu op tafel ligt straks 1 op 1 het uitgangspunt voor het verkiezingsprogramma?” Sap antwoordt: “Nee, natuurlijk niet. Dit is een akkoord voor 2013.” In de tussentijd moet er echter een nieuw kabinet komen, waarna nog bekeken moet worden wat er van dit akkoord over blijft.

Update 20.45

De details over het akkoord zijn nog niet bekend. Wel is duidelijk dat de AOW-leeftijd sneller omhoog moet, ambtenaren er geen salaris bij krijgen, de WW-duur wordt aangepakt en de hypotheekrente-aftrek wordt beperkt. Ook gaat het btw-tarief met 2% omhoog. Het ontslagrecht wordt versoepeld en de overdrachtsbelasting blijft op 2%. Ook wordt een deel van de bezuinigingen op de cultuursector teruggedraaid. NRC zet de zaken op een rij.

Update 19.00

Ook de GroenLinks-fractie is unaniem akkoord gegaan met de gemaakte afspraken. Dat meldde GroenLinks-fractievoorzitter zojuist. Sap is blij ‘de rechtse wind’ te hebben kunnen keren. Ze spreekt van een groen en sociaal akkoord. Critici hebben boter op hun hoofd en na de verkiezingen is er nog meer mogelijk voor GroenLinks, aldus Sap.

De vakbonden hebben niet positief gereageerd op het akkoord dat de vijf partijen hebben gesloten. Jaap Smit, voorzitter van vakcentrale CNV zegt erover:

“Ik vind het knap dat onder deze grote druk er een akkoord uit komt, maar ik ben bang dat er een aantal zaken in staat waar wij als sociale partners minder gelukkig mee zijn, zoals de AOW-leeftijd die vervroegd omhoog gaat. Dat kan voor bepaalde groepen een groot probleem zijn. Het doorkruist de uitwerking van het huidige pensioenakkoord.

Ook waarnemend voorzitter Corry van Brenk van Abvakabo FNV heeft geen goed woord over voor de voor voorgenomen plannen:

“Wat ik hoor is dramatisch: onderwijzers en ambtenaren op de nullijn. En als het voor hen geldt, zal het ook wel gelden voor andere groepen, zoals brandweermensen.”

Update 15.50

Volgens fractieleiders Alexander Pechtold (D66) en Arie Slob (ChristenUnie) is er een akkoord tussen het kabinet en de fracties van VVD, CDA, GroenLinks, ChristenUnie en D66 over de begroting van 2013, waardoor Nederland zich aan de Europese afspraken kan houden. Dat meldt de Volkskrant.

PvdA-leider Diederik Samsom zal zich niet aansluiten bij het akkoord, zei hij tegenover radio 1. Pas nadat minister De Jager een deal had gesloten met VVD, CDA, GroenLinks, D66 en ChristenUnie overlegde hij 40 minuten met Samsom. Samsom had eerder donderdag verzocht om een overleg, maar dat weigerde De Jager. Het beraad met de andere partijen heeft meer dan 2,5 uur geduurd, aldus de Volkskrant.

De vijf fractievoorzitters hebben na afloop van het overleg niets gezegd over de inhoud van de maatregelen, zo meldt de NOS. D66- fractievoorzitter Pechtold zei dat de urgentie om er wat van te maken, de partijen tot daden heeft gedwongen.

CU-fractievoorzitter Slob:”Dat wij nu naar de fracties kunnen met iets in de binnenzak is heel bijzonder. Als het echt gaat lukken dan zal ik heel dankbaar zijn.

GL-fractievoorzitter Sap zei na afloop dat ze wat is overeengekomen goed genoeg vindt om aan haar fractie voor te leggen.

Update 14:15 GroenLinks, D66 en CU voeren zonder de PvdA overleg met CDA en VVD over mogelijke bezuinigingen.

NOS :

PvdA-leider Samsom zei dat hij best mee had willen overleggen, maar dat hij niet is uitgenodigd. Volgens hem was er genoeg basis om verder te praten. Hij benadrukte dat hij geen taboes heeft en dat de 3-procent-norm in beeld mag komen.

De oppositieleider voegde er aan toe dat koopkracht voor mensen met een gering salaris belangrijk is. Demissionair minister van Financiën De Jager (CDA) zegt dat hij alleen praat met partijen waarmee hij afspraken kan maken. 

Eerder:

Geen van de fractieleiders wilde iets zeggen over de voortgang van de gesprekken. De Jager wilde niet zeggen of de gesprekken ‘hoopvol’ zijn. Wel noemt hij het overleg constructief. Er is volgens hem genoeg aanleiding om verder te praten. Ook wil hij met de PvdA spreken. 

PvdA-leider Samsom zei gisteravond bij DWDD dat het zeer noodzakelijk is dat er zo snel mogelijk een oplossing komt. Zijn partij is geen voorstander van de 3 procentnorm die Europa wil, maar toch zei Samsom dat het nodig is dat alle partijen concessies doen. 

GroenLinks-fractievoorzitter wil het debat vanmiddag gebruiken om de bezuinigingen op natuur terug te draaien. Ze hoop dat er stappen worden gezet naar ‘een duurzaam Nederland’. 

CDA-Kamerleden geven vandaag hun mening over het klappen van het kabinet. In Trouw zegt Bleker vandaag dat hij niet verrast is dat de samenwerking met PVV is mislukt. ‘Ik heb altijd het gevoel gehad dat de onderhandelingen op het laatste moment konden knappen.’ 

“Ik zat een keer bij ‘De Wereld Draait Door’ toen we er bijna uit waren met de formatie. De presentator vroeg me hoe het ervoor stond. Ik zei dat het 50 procent kans had om te slagen, 50 procent kans om te mislukken. Daar was geen woord aan gelogen. De PVV is zo onvoorspelbaar.

Ook Ben Knapen, staatssecretaris van Ontwikkelingssamenwerking is niet verbaasd, laat hij de Volkskrant weten:

“Donderdagavond hebben we hier in Den Haag nog tot laat over een aantal details zitten praten en de CPB-cijfers vrijdag vielen mee. Dus het moment verbaasde mij zeer.

Knapen lijkt ondanks de politieke crisis toch ook een beetje opgelucht dat de samenwerking met de gedoogpartner erop zit:

“Ik zei wel eens gekscherend in het kabinet: ik zit hier ook namens de oppositie. Ik heb nooit iets aan de PVV gehad. Dat was zo afgesproken. Ze hadden bij mijn onderwerpen ook de vaste riedel: schande, weggegooid geld – en dan gingen we vervolgens over tot de orde van de dag met de andere partijen. […] Ik heb altijd gedacht: er zit een behoorlijk afbreukrisico in.

Volg Joop op Twitter , vind Joop leuk op Facebook. Of abonneer je op de dagelijkse nieuwsbrief met een handig overzicht van nieuws en opinies.