Een zondaar in Mekka

Een nieuwe documentaire gemaakt door een homoseksuele moslim, biedt een westers publiek een niets verhullende inkijk in de jaarlijkse pelgrimstocht naar Mekka. Een documentaire die hem, zoals te verwachten viel, op doodsbedreigingen en een online haatcampagne hebben opgeleverd. De film is een aanklacht tegen Saoedi-Arabië en zijn strikte vorm van islam: het Wahabisme. Maar het is tegelijkertijd een persoonlijk verhaal. Het verhaal van een man die zich probeert te verzoenen met een geloof dat onverenigbaar lijkt met zijn seksualiteit.

Mede hierdoor wordt de documentaire ‘A Sinner in Mecca’ door velen in de moslimwereld gezien als een provocatie en als ronduit beledigend. Maar filmmaker Parvez Sharma, een in India geboren New Yorker, ziet zijn project als een wake-up call voor een religie gevolgd door bijna een kwart van de wereldbevolking, maar die gekaapt is door een gewelddadige minderheid.  

Sharma ging in 2011 op hadj, de traditionele pelgrimstocht naar Mekka, vier maanden na de dood van Osama bin Laden en zeven maanden na het uitbreken van de Arabische Lente. Hij heeft bewust voor dit moment gekozen. Met alle veranderingen die er gaande waren in de moslimwereld, was dit voor hem de meest interessante tijd om zijn film te maken. 

De documentairemaker vertelt hoe in het begin zijn iPhone werd afgenomen door de religieuze politie, die zijn eerste beelden wisten. Uiteindelijk wist hij toch nog materiaal op te nemen door zijn telefoon om zijn nek te hangen en de camera gewoon te laten draaien. Sharma toont onder andere de massa bedevaartgangers die rondjes lopen om de Kaaba, het heiligste der heilige, vlak naast een enorm winkelcentrum waar je koffie kunt halen bij Starbucks. Hij noemt zijn eerste ervaringen bij de Kaaba ‘waarschijnlijk de meest gewelddadige nacht van mijn leven’. Hierbij doelt hij op de vele stokslagen die de religieuze politie uitdeelt aan een ieder die zich in hun ogen onislamitisch gedraagt.

Het grootste deel van de film draait om Sharma zelf, maar er zijn ook interviews met een man die zich beklaagt dat zijn zwangere vrouw werd betast en met een Pakistaanse man die vergeving zoekt voor zijn aandeel in een moord gepleegd uit eerwraak. De film, die Sharma het land uit heeft moeten smokkelen, is al te zien geweest op filmfestivals in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Binnenkort zal de documentaire te zien zijn op Netflix. 

‘De islam staat op het punt te imploderen en verkeert in een enorme crisis,’ zegt Sharma tegen AFP. ‘Er is een hervorming gaande, maar het gaat te traag en we zijn bijna door onze tijd heen.’ Sharma, zelf aanhanger van het meer mystieke soefisme, is van mening dat de veranderingen bij het Wahabisme moeten beginnen. Volgens hem ligt daar de oorzaak van alle problemen. 

De bedreigingen aan het adres van Sharma werden verstuurd via servers in landen als Pakistan en Saoedi-Arabië. De Iraanse overheid heeft officieel afstand genomen van de film. Sharma blijft ondertussen positief. Hij hoopt dat moslims uiteindelijk positief op zijn project zullen reageren.