Financieringssysteem GGZ knelt aan alle kanten

De budgetafspraken tussen GGZ-instellingen en verzekeraars werken niet. Uit een grote enquête blijkt dat psychologen de manier waarop geestelijke gezondheidszorg in Nederland wordt gefinancierd een zware onvoldoende geven, namelijk een 2,9 op een schaal van 10.

In het huidige systeem, dat in 2006 werd geïmplementeerd door VVD-minister Hans Hoogervorst, moeten zorgverzekeraars ‘zorg inkopen’ bij GGZ-instellingen en behandelaars, op basis van het aantal Diagnose Behandel Combinaties (DBC’s) die er het jaar daarvoor nodig waren. Een patiënt die psychische zorg nodig heeft, moet eerst een diagnose krijgen, waarna hij een standaardbehandeling krijgt, voor een van tevoren vastgestelde prijs.

Dit financieringssysteem knelt zelfs zo erg, dat op sommige plekken geen geld meer is om patiënten te behandelen. Een grote GGZ-zorgverlener in Zeeland, Emergis, kondigde maandag in Trouw een algehele behandelstop af omdat zorgverzekeraars niet over de brug komen met geld om behandelingen te vergoeden. De instelling is op dit moment de behandeling van de zorg van hun patiënten uit eigen zak aan het betalen en kan dit niet blijven volhouden.

De psychologen die meewerkten aan het onderzoek voelen zich in hun autonomie beperkt door het systeem, waarbij ze patiënten verplicht moeten diagnosticeren om een vergoeding voor een standaardbehandeling te krijgen. De psychologen worden zo gedwongen om patiënten in hokjes te stoppen waar ze wellicht helemaal niet in thuishoren, omdat hun behandeling anders niet vergoed wordt.

Psychologen ergeren zich ook aan de ‘overbodige bureaucratie’ die het systeem met zich meebrengt. Het systeem veroorzaakt vertragingen in hun werk, waardoor de werkdruk volgens de enquête onnodig veel hoger wordt. Eerder dit jaar werd duidelijk dat de wachttijden in de geestelijke gezondheidszorg de gestelde norm van vier weken met weken, soms maanden, overschrijden.

De enquête werd uitgevoerd door bestuur- en organisatiekundige Rosanna Nagtegaal aan de Universiteit Utrecht en kende 680 respondenten. Om te voorkomen dat het onderzoek alleen een afspiegeling is van de mening van de meest ontevreden psychologen, wil Nagtegaal het onderzoek verder uitzetten onder bijvoorbeeld psychiaters.

Het onderzoek van Nagtegaal komt echter ook overeen met een vergelijkbaar onderzoek dat in 2011 werd uitgevoerd. Ook daar kreeg het financieringssysteem waarbij patiënten in hokjes moeten worden gestopt voor standaardbehandelingen en DBC’s een zware onvoldoende. Het enige verschil is dat het cijfer in het onderzoek van Nagtegaal nóg lager is.

Trouw: Psychologen zijn zeer ontevreden over financiering GGZ