Gebruikers bestormen Facebook-alternatief Ello

Ello, dat zich presenteert als een gebruikersvriendelijk alternatief voor Facebook, wint razendsnel nieuwe gebruikers. De makers beloven dat het netwerk niet gebruikt zal worden om data te verzamelen en die vervolgens commercieel te exploiteren.

Een bekende internetwijsheid luidt: “Als de dienst gratis is, ben jij zelf het product”. Want het ‘gratis’ maakt dat de – commerciële – dienst op een andere manier wordt bekostigd. Meestal door informatie over je te verzamelen en die door te verkopen aan adverteerders. Dat wil overigens niet zeggen dat ‘gratis’ dan ook echt gratis is, want de advertenties die je vervolgens voorgeschoteld krijgt worden natuurlijk uiteindelijk betaald door de kopers van producten. En dat kan je dus ook zelf zijn.

Facebook is dat model tot in de finesses aan het doorvoeren. Het sociale netwerk verzamelt op alle mogelijke manieren informatie over je – bijvoorbeeld door te kijken naar waar je buiten Facebook naar toe gaat of wat je zoekt – en stemt daar informatie op af. Of ze proberen je op een andere manier tot clicks te verleiden, bijvoorbeeld door te zeggen dat een vriend van je iets ‘geliked’ heeft, terwijl dat in de praktijk helemaal niet zo is. Waarheid is immers geen commercieel begrip.

Ello is een nieuw netwerk dat belooft zich verre van dergelijk praktijken te houden. In een ‘manifest’ stellen de oprichters, zeven programmeurs en grafisch ontwerpers:

Jouw sociale netwerk is eigendom van adverteerders.

Iedere posting die je deelt, iedere vriend die je maakt en elke link waar je op klikt wordt gevolgd, opgeslagen en omgezet in data. Adverteerders kopen je data zodat ze je meer advertenties kunnen voorschotelen. Jij bent het product dat wordt gekocht en verkocht.

Wij geloven dat er een betere manier is. We geloven in durf. We geloven in schoonheid, eenvoud en transparantie. Wij geloven dat mensen die dingen maken en de mensen die ze gebruiken partners moeten zijn.

We geloven dat een sociaal netwerk een middel is om mensen tot iets in staat te stellen. Niet een middel om te misleiden, dwingen en manipuleren – maar een plaats om te verbinden, creëren en het leven te vieren.

Jij bent geen product.

Ello is al eerder dit jaar van start gegaan in de huidige vorm maar pas afgelopen week explodeerde de aanwas. Directe aanleiding voor de enorme toeloop, met een record van 31.000 nieuwe aanmeldingen per uur, was het besluit van Facebook om travestieten die onder een pseudoniem gebruik maken van het netwerk voortaan te weren. Het besluit van Facebook om gebruikers alleen onder hun echte naam toe te laten, stuit in brede kring op kritiek. Facebook zegt met het beleid sociaal ongewenst gedrag te willen bestrijden maar feit is dat de identificatie van gebruikers zeer lucratief is voor marketingdoeleinden.

Ello is voor gebruikers aantrekkelijk omdat het ook op andere terreinen een morelere benadering heeft. Zo hanteert het netwerk een ‘zero hate policy’ , wat wil zeggen dat ze niet toestaan dat gebruikers anderen pesten en lastigvallen. Facebook en Twitter zijn er berucht om dat ze daar amper tegen optreden. Overigens is nog onduidelijk hoe dat in de praktijk uitpakt want lastigvallen is een heikel begrip.

Het netwerk valt ook op door het minimalistisch design. Een van de voormannen van Ello is  Paul Budnitz die onder meer strakke fietsen ontwerpt. Die kale benadering doet het goed bij avant-gardisten maar wellicht minder bij de grote massa. En sociale netwerken draaien uiteindelijk om massa, zelfs als je een app hebt die alleen voor stelletjes is bedoeld zoals Between.

Aan de andere kant is de vraag of Ello gewoon als bedrijfsmodel gaat werken. Het netwerk, dat in maart bijna een half miljoen dollar ontving van investeerders, wil geld gaan verdienen door extra features tegen betaling aan te bieden. Dat klinkt mooi maar mensen over te halen tot betalen op internet blijkt in de praktijk net zo lastig als ze te bekeren tot bijvoorbeeld milieuvriendelijk gedrag. Het kan, maar dan moet je wel een lange adem hebben. Tot nu toe faalden alle uitdagers van Facebook, zoals bijvoorbeeld  Diaspora. Facebook is niet alleen lastig te beconcurreren omdat het gratis is maar omdat het de facto een monopoliepositie bezit: ‘iedereen’ zit op Facebook. Aan de andere kant is Ello een welkome impuls voor de strijd om digitale vrijheid die door de dominantie van Facebook, Google en aanverwanten onder druk staat.

Ello laat leden toe op basis van ‘invite only’, na aanmelding moet je wachten tot je een uitnodigingsmailtje krijgt. Dat kan overigens nog wel even op zich laten wachten.

cc-foto: tracy apps