Griekenland kiest voor Euro(pa)

Europa slaakt een zucht van verlichting. De pro-Europese partijen hebben zondag samen een meerderheid in het Griekse parlement behaald. Een exit van Griekenland uit de eurozone lijkt hiermee afgewend. De conservatieve Nieuwe Democratie is de winnaar geworden, met de socialistische Pasok erbij ontstaat een meerderheid. ND-leider Samaras wil een regering van nationale eenheid vormen.

Griekenland ging zondag voor de tweede keer in zes weken een parlement. Het waren spannende verkiezingen, omdat het land verdeeld is over de oplossingen voor de crisis. Lang was het nog onzeker of de Grieken zouden kiezen voor de ‘Europese’ oplossing, hard bezuinigen om geld te kunnen lenen van Europa en het IMF. Of voor de partijen die de deal met Europa op zijn minst anders wilden invullen.

Update 12.30

De Griekse president Karolos Papoulias wil dat vandaag nog een coalitie wordt gevormd. ‘Er is een onvoorwaardelijke noodzaak om een regering te vormen’, sprak hij vlak voordat hij de ND-leider Antonis Samaras ontving. De conservatieve partij Nieuwe Democratie en de socialistische parij Pasok behaalden een meerderheid bij de verkiezingen afgelopen zondag.

Update 23.00

Antonis Samaras, de leider van Nea Dimokratia (Nieuwe Democratie), roept alle pro-Europese partijen op om een regering van nationale eenheid te vormen, zo meldt de Belgische publieke omroep VRT. Zijn partij wordt de grootste in Griekenland. “Het Griekse volk heeft vandaag gekozen voor een verder verblijf in de eurozone”, aldus Samaras in zijn overwinningsspeech. Hij wil nu snel een regering op de been brengen met alle partijen die dat doel steunen. “Dit is een overwinning voor heel Europa.” Voorman Alexis Tsipras van de Griekse linkse partij Syriza heeft zondagavond zijn verkiezingsnederlaag erkend, meldt RTL Nieuws. “Ik heb gesproken met Samaras om hem te feliciteren. Hij kan een regering gaan vormen”, aldus Tsipras.

De Eurogroep, bestaande uit de ministers van Financiën van de eurolanden, heeft de voorlopige resultaten van de verkiezingen in Griekenland erkend. Ze roepen het land om zo snel mogelijk een regering te vormen en de beloofde hervormingen door te voeren, in ruil voor financiële steun. Dat meldt NRC Handelsblad.

Update 21.00

Het ziet ernaar uit dat de twee partijen die de omstreden begrotingsafspraken met Europa maakten een meerderheid in het parlement gaan halen. Dat meldt Trouw zondagavond. Waarnemers van het Griekse ministerie van Binnenlandse Zaken schatten dat de conservatieve Nieuwe Democratie 29,5 procent en de socialistische Pasok ruim 12 procent van de stemmen heeft behaald. In het Griekse stelsel krijgt de grootste partij 50 zetels bonus in het parlement van 300 zetels. De ND en Pasok zouden samen meer dan 150 zetels behalen.

Duitsland: Onderhandelen kan nog , maar alleen over tijdelijk uitstel Wat Duitsland betreft, kan nog een keer met de Grieken gepraat worden over de opgelegde bezuinigingen. Dat meldt de Gooi en Eemlander. Die onderhandelingen kunnen alleen gaan over tijdelijk uitstel; er zijn geen “substantiële wijzigingen” mogelijk in het hervormingsprogramma. Dat zei minister van Buitenlandse Zaken Guido Westerwelle zondagavond.

Update zondag 18.20 De conservatieve partij Nieuwe Democratie en de radicaal-linkse partij Syriza gaan nek-aan-nek bij de parlementsverkiezingen in Griekenland. Dat blijkt uit de eerste exitpolls, zo meldt NRC Handelsblad :

De poll liet zien dat Nieuwe Democratie tussen de 27,5 procent en 30,5 procent van de stemmen heeft binnengehaald, terwijl Syriza net achterbleef met een percentage van tussen de 27 en 30 procent, meldt persbureau Reuters. Ze worden gevolgd door de socialistische Pasok met 10 tot 12 procent van de stemmen.

De neonazistische partij Gouden Dageraad haalde volgens de exitpolls een vergelijkbare score als bij de verkiezingen van 6 mei, namelijk tussen de 6 en 7 procent van de stemmen.

Eerder Na de vorige verkiezingen kon geen regering worden gevormd. De traditionele regeringspartijen verloren fors en haalden zelfs samen geen meerderheid. De partijen op de flanken wilden met hen geen zaken doen, omdat ze zich te veel aan de Europese Unie zouden uitleveren. Maar deze partijen konden zelf ook geen kabinet vormen.

Volgens de Volkskrant kijkt Europa “met angst en beven” naar een van deze flankpartijen, Syriza, de Coalitie van Radicaal Links. De uitgesproken eurokritische partij groeide bij de vorige verkiezingen enorm en zou nu best wel eens de grootste kunnen worden. Partijleider Alexis Tsipras vindt dat de door Europa opgelegde bezuinigingen het land verstikken en wil de deal dan ook van tafel hebben. Veel waarnemers denken dat Griekenland bij winst van Syriza de eurozone zou verlaten, aldus de Volkskrant.

Een zogenoemde grexit is voor velen een schrikbeeld. Het lijkt erop dat Brussel de Grieken koste wat het kost binnen boord willen houden. De financiële klap zou volgens analyses groot zijn en de hele EU beïnvloeden. De Luxemburgse premier en voorzitter van de Eurogroep, Jean-Claude Juncker waarschuwde in het Oostenrijkse blad Kurier:

Ik kan de Grieken alleen maar waarschuwen voor een exit uit de unie. De interne cohesie van de eurozone zou dan in gevaar zijn. Dit zou vermeden moeten worden. Het zou een desasterus signaal zijn. De Grieken moeten zich hiervan bewust zijn.

Juncker voegde hieraan toe dat wie de verkiezingen ook wint, heronderhandelen van de voorwaarden voor de noodhulp niet aan de orde is. Dat schrijft het Belgische dagblad De Standaard.

Ook de Duitse bondskanselier Angela Merkel doet een dringend beroep op de toekomstige regering van Griekenland om zich aan de afspraken te houden, zo meldt NRC Handelsblad. Merkel deed haar uitspraken zaterdag tijdens een partijcongres van de Duitse Christendemocraten in de Duitse deelstaat Hessen:

Het is van enorm belang dat de uitkomst van de Griekse verkiezingen leidt tot een regering die bij voorkeur volmondig zegt dat het land zich aan de afspraken met haar geldschieters houdt.

Zondag meer hier op Joop

Volkskrant: Europa kijkt met angst en beven naar radicaal linkse Griek Tsipras

NRC Handelsblad: Merkel: Nieuwe Griekse regering moet zich aan afspraken houden

De Standaard: Juncker: ‘Exit Griekenland zou desastreus zijn’

Volg Joop op Twitter , vind Joop leuk op Facebook. Of abonneer je op de dagelijkse nieuwsbrief met een handig overzicht van nieuws en opinies.