Kabinet klunend door Eerste Kamer

Dinsdag vonden in de Eerste Kamer de Algemene Politieke Beschouwingen plaats. Hierin werd gedebatteerd over het regeerakkoord. Het kabinet heeft in de Eerste Kamer geen meerderheid, maar slechts dertig zetels. Dat zijn er acht te weinig. De komende jaren moet het kabinet daarom voor elk wetsvoorstel steun zoeken bij de oppositie. De oppositiepartijen in de senaat maakten dinsdag duidelijk dat het kabinet voor elk voorstel in een vroeg stadium zal moeten onderhandelen met de partijen. “Liever een op tijd gewijzigd dan een verworpen voorstel”, aldus de CDA-senator Elco Brinkman.

Update:

Tijdens het debat over het regeerakkoord in de Eerste Kamer zei premier Mark Rutte een brede steun in de senaat te willen zoeken voor de voorstellen van het kabinet. De politiek vraagt op dit moment zo veel van de burgers, dat een simpele meerderheid niet voldoende is, aldus Rutte. 

Ruttes voorstel om een breed draagvlak voor de wetsvoorstellen te zoeken, is in lijn met de houding van de partijen in de Eerste Kamer. Zo zei SP-fractievoorzitter Tiny Kox: “Een Holdijkje doen volstaat niet meer.” Hij verwijst hiermee naar SGP-senator Gerrit Holdijk die het vorige kabinet in de Eerste Kamer aan een nipte meerderheid hielp. 

De boodschap van de senaat was duidelijk: willen voorstellen van het kabinet een kans maken door de Eerste Kamer goedgekeurd te worden, dan moet in een vroeg stadium al overlegd worden met de oppositie. 

Eerder:

Het kabinet kan steun krijgen van het CDA (11 zetels), de PVV (10 zetels), of de SP (8 zetels). Ook kan het opzoek gaan naar steun bij een combinatie van partijen, zoals bijvoorbeeld ChristenUnie en GroenLinks. Makkelijk lijkt het in ieder geval niet te worden. Elco Brinkman, CDA-fractievoorzitter in de Eerste Kamer, neemt dinsdag vast een voorschot. Het kabinet moet zich volgens hem niet te vroeg rijk rekenen. Het kabinet Rutte-II heeft geen meerderheid in de senaat en is daardoor afhankelijk van de steun van oppositiepartijen. Het CDA heeft in de senaat de grootste oppositiefractie.

Brinkman stelt voor dat het kabinet geen ‘alles-of-niets-voorstellen’ indient. “Liever een op tijd gewijzigd dan een verworpen voorstel”, aldus de CDA-senator.

Brinkman heeft scherpe kritiek op onder meer de plannen voor inkomensnivellering. Hij ziet liever dat er meer werk komt dan dat inkomens ‘symbolisch worden herverdeeld’. Ook vreest hij dat jongeren in de toekomst niet langer bereid zullen zijn om deel te nemen aan een collectief pensioenfonds, omdat de vooruitzichten op een goed pensioen voor hen minder rooskleurig zijn.

Ook op het gebied van de woningmarkt is het CDA in de Eerste Kamer niet te spreken over de plannen van kabinet Rutte-II. Zo wilde Brinkman weten of het kabinet nog voor de kerst sectoren in nood de helpende hand gaat toesteken, ‘of laat het de binnenlandse economie zo langzamerhand maar in de vrieskou staan?’

NRC Handelsblad heeft een inventarisatie gemaakt van alle plannen waar de senaat tegen is. Volgens de krant zal het afschaffen van de ov-studentenkaart en de basisbeurs, de corporatieheffing en de samenvoeging van drie provincies stranden in de Eerste Kamer. Bij een aantal andere plannen, zoals het verkorten van de WW-duur, het inperken van het belastingvrij sparen voor het pensioen, en de heffing op grote financiële transacties, zal het erom spannen.

Toch lijkt een groot deel van de plannen en hervormingen met hulp van één of meerdere oppositiepartijen gewoon door te kunnen gaan. NRC maakte het volgende overzicht:

Opvallend is dat ook PVV-leider Geert Wilders heeft aangekondigd voorstellen op hun merites te beoordelen en de goede te zullen steunen. Desalniettemin diende de PVV-fractievoorzitter in de Eerste Kamer, Marcel de Graaff, dinsdag een motie van wantrouwen in de senaat tegen het kabinet in. Volgens De Graaff staat het regeerakkoord op gespannen voet met de grondrechten van Nederlandse burgers. Het kabinet laat bovendien de belangen van de Europese Unie zwaarder wegen dan die van haar onderdanen, aldus De Graaff. Het is de eerste keer dat een motie van wantrouwen tegen het kabinet in de Eerste Kamer wordt ingediend.

Dinsdagavond antwoordt premier Mark Rutte de Eerste Kamer.

NRC: Inventarisatie NRC: Senaat is tegen enkele cruciale plannen Rutte II

De Volkskrant: Elco Brinkman waarschuwt Rutte voor nivellering