Kabinet: ouderen met 'voltooid leven' mogen kiezen om te sterven

Mensen wiens leven ‘voltooid’ is, moeten de mogelijkheid krijgen dat leven met medicijnen te beëindigen. Daarbij moeten zij hulp kunnen krijgen van een zogenaamde stervenshulpbegeleider. Dat hebben de ministers Schippers (Volksgezondheid) en Van der Steur (Justitie) woensdagavond in een brief aan de Tweede Kamer geschreven. Zij stuurden de brief namens het kabinet.

Het voorstel van de ministers volgt op jaren van discussies, burgerinitiatieven, onderzoekscommissies en rechtszaken omtrent deze vorm van vrijwillige levensbeëindiging. Het gaat in het voorstel om ‘oudere’ mensen met een consistente en weloverwogen doodswens. Met behulp van een hulpverlener mogen zij van het kabinet straks een dodelijk medicijn innemen. Familie mag bij de gebeurtenis aanwezig zijn, maar het middel niet verstrekken. Saillant detail in dit voorstel is dat ook ouderen die niet ziek zijn ervoor mogen kiezen hun leven te beëindigen.

De ministers benadrukken dat het hier niet om euthanasie gaat, waarbij patiënten ondraaglijk en onbehandelbaar lijden en waarin artsen een actieve rol spelen. Het voorstel beperkt zich tot een ‘voltooid leven’, waarbij sprake is van ‘lijden aan het leven’. Een speciaal opgeleide stervenshulpverlener en een onafhankelijke deskundige zullen in dat geval beoordelen of er geen sprake is van een opwelling of bijvoorbeeld druk van de familie.

‘Het kabinet is van mening dat het niet alleen een taak van de arts is om barmhartig te handelen, maar ook van de overheid om barmhartigheid te tonen,’ schrijven de ministers in de brief.

Met een rap vergrijzende bevolking, komt het steeds vaker voor dat er ouderen zijn die hun leven als voltooid beschouwen. Deze mensen hebben niets aan de euthanasiewet. Volgens die wet kan een leven alleen beëindigd worden wanneer twee artsen concluderen dat er sprake is van ondraaglijk en uitzichtloos lijden als gevolg van een lichamelijke of psychische ziekte.

Die mogelijkheden moeten nu dus verruimd worden, zo vindt het kabinet. Zij schrijven:

Wij zijn als kabinet van mening dat bij mensen met een voltooid leven het uitgangspunt voor hun vraag om hulp bij zelfdoding hun recht op autonomie is. Wij hechten er waarde aan dat mensen dit recht kunnen uitoefenen, ook als dit gebeurt in de context van hulp bij zelfdoding.

Voor het voorstel van het kabinet is een nieuwe wet nodig. Daarin moeten de kaders worden gesteld waarbinnen deze vorm van zelfdoding toegestaan is. Ook moet worden vastgelegd vanaf welke leeftijd mensen hiervoor mogen kiezen. Net als bij de euthanasiewet zal toetsing achteraf verplicht zijn.

Op Twitter blijkt dat politici niet allemaal even enthousiast zijn over het plan van het kabinet. Zo schrijft kandidaat Kamerlid voor de SP Lillian Marijnissen: ‘Zorgwekkend. Schippers op hellend vlak. De ouderenzorg is niet op orde, veel ouderen zijn eenzaam & dan wordt levensbeëindiging makkelijker?’. En ook SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij ziet geen heil in het plan. Hij schrijft: ‘Is dìt wat wij ouderen te bieden hebben? Laten we ons richten op herwaardering van ouderdom, bestrijden van eenzaamheid en geven van liefde.’

Update 13 oktober : SP-politici hebben zich woensdagavond bij velen niet geliefd gemaakt, door het kabinetsplan op één lijn te zetten met de bezuinigingen in de zorg. Verschillende SP’ers deden voorkomen alsof ouderen toestaan te kiezen voor levensbeëindiging simpelweg een kostenbesparende maatregel is. Naast de eerdergenoemde opmerking van Lilian Marijnissen, schreef ook Kamerlid Renske Leijten op Twitter: ‘Is het onethisch om de mogelijkheid van hulp bij zelfdoding ‘voor ouderen’ te linken aan het afbraakbeleid van dit kabinet? Ik denk het niet’

‘Walgelijk en smakeloos,’ vond VVD-Kamerlid Sjoerd Potters. De SP is ‘door de bodem van de integriteit gezakt,’ zei D66’er Vera Bergkamp. Ook waren er meerdere Twitteraars die de uitspraken van de SP’ers wel erg vonden lijken op die van de oerconservatieve oud-presidentskandidaat Rick Santorum. Die meende in 2012 te weten dat ouderen in Nederland polsbandjes dragen met daarop de tekst ‘niet euthaniseren’, omdat de Nederlandse overheid zo ruimhartig met het euthanasiebeleid om zou gaan, dat ouderen ook tegen hun zin uit het leven werden geholpen.

Bron: NOS  / cc-foto: Ministerie van Buitenlandse Zaken