Lichamen nog steeds niet vertrokken

Een team van Nederlandse forensische experts is gisteravond aangekomen in Charkov. Samen met waarnemers van de OVSE zijn ze onderweg naar het rampgebied. Zover bekend zijn er nu 251 lichamen geborgen waarvan 86 delen van lichamen.

In Torez liggen de lichamen geborgen  in een gekoelde trein, maar die is nog steeds niet vertrokken ondanks dat Poetin zijn medewerking op een snel transport heeft beloofd. Wel is een tweede trein inmiddels gearriveerd.

In een verklaring die het Kremlin gisteravond opstelde staat dat Poetin degenen hekelt die de vliegramp met de MH17 gebruikt voor ‘eigen doeleinden’. Ook veroordeelt hij het ‘voortdurende geweld’ dat Oekraïne zou gebruiken tegen de pro-Russische separatisten in Oost-Oekraïne. Het Kremlin laat weten een grondig onderzoek naar de ramp te steunen onder toezicht van de VN. Het geweld lijkt echter aan te houden. In het centrum van Donetsk waar zich op dit moment OVSE-waarnemers bevinden, zijn maandagochtend harde explosies gehoord.

Toen het team van Nederlandse expert gisteravond aankwam in Charkov waren de onderhandelingen over de onbelemmerde toegang nog steeds gaande. Het Nederlandse team staat onder leiding van Gert Wibbelink. De identificatie van de slachtoffers wordt gecoördineerd door Nederland.

Frans Timmermans, minister van Buitenlandse Zaken is onderweg naar New York waar de VN-Veiligheidsraad bijeenkomt. Later vandaag wordt de Tweede Kamer bijgepraat door de premier, minister Opstelten en minister Plasterk.

Vanavond stemmen de leden van de VN over een Australische resolutie waarin wordt opgeroepen tot onbelemmerde toegang tot de rampplek in Oekraïne. Alle leden lijken voor te stemmen, alleen Rusland twijfelt. In de conceptresolutie wordt geëist dat in het rampgebied een wapenstilstand gaat gelden en dat internationale onderzoekers onbelemmerd kunnen werken. 

Update 10.42 uur

Rutte informeerde vanochtend de Kamer en benadrukte daarbij de de prioriteit uitgaat naar het zo snel mogelijk vervoeren van de lichamen.

“De Nederlandse onderzoekers hebben contact met de OVSE in Torez, en proberen de treinen met de lichamen daar zo snel mogelijk weg te krijgen, bij voorkeur naar Charkov, maar in ieder geval naar een plek waar de Oekraïense regering de macht heeft. Het is verschrikkelijk dat dit zo lang duurt en we doen er alles aan om dit zo snel mogelijk plaats te laten vinden. De OVSE onderhandelt met de separatisten over de plek waar de lichamen naartoe worden gebracht.”

Update 13.46 uur

De separatisten hebben tegen de Nederlandse experts gezegd dat de trein met de lichamen eind van de dag mag vertrekken. De Nederlandse onderzoekers kwamen halverwege de ochtend aan bij de trein in Torez waar de lichamen van de slachtoffers van de vliegramp in Oost-Oekraïne worden bewaard. De Nederlandse forensische experts zeggen dat de lichamen in de wagons in redelijke staat zijn. Ze verwachten alle lichamen te kunnen identificeren.

De Oekraïense president Petro Porosjenko heeft aan het leger gevraagd de militaire acties tot veertig kilometer van het rampgebied te staken, meldt Interfax-Ukraine. Wel mag het  leger gewoon doorgaan met zijn offensief in de stad Donetsk, waar vandaag weer hevig wordt gevochten. Poeting gaat morgen pas praten met de veiligheidsraad van het Kremlin.

Update 14.22 uur

Volkskrant correspondent Olaf Koens was de eerste Nederlandse verslaggever ter plaatse. De eerste nacht bracht hij door in een tent tussen de brokstukken en de lijken. Vandaag is hij met de Nederlandse experts opnieuw op bezoek bij het rampgebied. Volgens hem heeft het nog geen zin dat Nederland een leger stuurt. Op zijn Volkskrantpagina zegt hij daarover:

“Als Nederland het leger hier naartoe stuurt zijn de gevolgen echt niet te overzien. Nederland heeft ongetwijfeld een erg goed leger, maar de Russen ook. Als die op elkaar gaan schieten, is het niet te voorspellen wat er vervolgens gaat gebeuren.” Volgens Koens is dat precies wat sommige Russische hardliners in het Kremlin zouden willen. “Een proxy-oorlog is hun natte droom”, zegt Koens. Koens begrijpt de emotie. “Het is onmacht, natuurlijk wil je de boel afzetten en goed onderzoek doen. Maar het vliegtuig is neergekomen op rebellengrond, dus je moet wel zaken met ze doen.” Lees een overzicht van zijn verhalen en twitterberichten bij de Volkskrant.

Update 15.56 uur Alle nabestaanden van de ramp met de MH17 zijn bij elkaar gekomen in Nieuwegein. Van de 193 slachtoffers zijn er zeker 1000 nabestaanden bij elkaar gekomen. Aanwezig bij de besloten bijeenkomst waren onder andere ook koning Willem-Alexander, koningin Máxima, premier Rutte en andere leden van het kabinet. Morgen plaatst de overheid een rouwadvertentie in alle kranten ter nagedachtenis aan alle 298 slachtoffers die omkwamen bij de vliegtuigramp. “Geschokt en verdrietig”, staat groot boven de advertentie met de namen van alle passagiers van vlucht MH17.

Nederland is geschokt door deze dramatische gebeurtenis. Iedereen leeft intens mee. Onze gedachten zijn bij de nabestaanden. Zij kunnen rekenen op steun van ons allemaal bij het verwerken van het grote leed dat hun zo plotseling en onverwacht is toegebracht.

Ook is het vingerwijzen tussen Rusland en Oekraine weer begonnen. Zo meent het Russische ministerie van Defensie dat er op 3 tot 5 kilometer afstand van de MH17 een Oekraïens gevechtsvliegtuig vloog van het type SU-25. Moskou eist uitleg van Kiev over wat de ‘jager’, zoals daar in de buurt deed. 

Rusland blijft ook volhouden geen wapens te hebben geleverd aan Russische separatisten. Een bron bij de veiligheidsdienst zegt dat Kiev bij het standpunt blijft dat dat afweersysteem door Rusland geleverd is, inclusief een team dat wist hoe het te besturen was.

Ook blijft het Kremlin twijfels plaatsen of de MH17 wel met een raket is neergehaald. Volgens het ministerie is geen raket in de nabijheid van de Maleisische Boeing hebben waargenomen. De Russen vragen de Amerikanen om satellietbeelden ter beschikking te stellen waarop een raket te zien is, “als die beelden er al zijn”.