'Max Havelaar hopeloos achterhaald'

Max Havelaar, toch wel een van de meest bekende fairtrade keurmerken, ligt onder vuur. Vorige week werd al bekend dat twee derde van het geld dat door de verkoop van Havelaar producten binnen komt, linea recta naar de stichting gaat. In dagblad Trouw zegt Nico Roozen, directeur van Solidaridad en in 1988 geestelijk vader van Max Havelaar, dat het keurmerk ouderwets is. Het probleem van het keurmerk zou zijn dat het zicht vast bijt in een aantal principes die meer ideologisch dat reëel is.

Roozen roept al sinds eind jaren negentig dat Max Havelaar zich moet vernieuwen. De twee belangrijkste pijlers onder het Max Havelaar-systeem werken niet meer. Zo garandeert het systeem een minimumprijs voor de boer en een fairtrade premie daarbovenop. Roozen:

In de jaren tachtig, toen we ermee begonnen, bood de minimumprijs nog wel een bestaanszekerheid voor de boer”, zegt Roozen. “Zo lag de koffieprijs toen tussen de 60 en 90 dollar per baal, terwijl de Max Havelaar-prijs daar flink boven lag. Nu is de prijs op de wereldmarkt gestegen naar 160 à 220 dollar, maar de minimum Max Havelaar-prijs is niet veranderd en is nu juist lager.

Daarnaast is het Max Havelaar-systeem bovendien ontzettend duur.

Het Max Havelaar-systeem is extreem duur. In 2011 haalde Max Havelaar in Nederland voor 3,1 miljoen euro op voor de fairtrade-premies, terwijl de organisatie in Nederland 2,1 miljoen euro kostte. Dat is geen goede verhouding. De consument betaalt voor de verkeerde dingen. Ter vergelijking: de kosten van het Utz-keurmerk zijn een zesde van die van Max Havelaar.

Peter d’Angremond, directeur van de stichting Max Havelaar, spreekt tegen dat de gegarandeerde minimumprijs voor de boer niet meer relevant is, door de gestegen wereldmarktprijzen. d’Angremond:

Die minimumprijs blijft belangrijk. Mogelijk daalt de koffieprijs dit jaar weer. Je ziet dat de prijzen van tropische grondstoffen enorm fluctueren. Doordat ons vangnet er is, heeft de coöperatie de zekerheid van inkomsten, ook in een periode van lage prijzen. Ze hebben daardoor meer mogelijkheden om in de toekomst te investeren. En, misschien nog wel belangrijker, ze hebben makkelijker toegang tot krediet. Als je sec kijkt naar nu, zijn de wereldmarktprijzen inderdaad hoger, maar deze positieve bij-effecten zijn er wel degelijk.

Trouw: ‘Max Havelaar is meer ideologie dan realiteit’

Lees ook op Joop: Vooral Max Havelaar smult van opbrengsten fairtrade chocola