Merkels grootse plannen voor Europa

In eigen land krijgt de Duitse bondskanselier nog wel eens het verwijt geen visie te hebben. Angela Merkel regeerstijl zou er een zijn van oplappen wat kapot is. Het was effectief tijdens haar eerste twee termijnen, met de financiële crisis en de eurocrisis als grote opgaven. Nu, aan het begin van haar derde termijn, is de Duitse economie op orde en zal haar binnenlandse beleid vooral bestaan uit het verdelen van de overschotten. Haar visie zal ze vooral op Europees niveau willen uitdragen, schrijft het Duitse blad Der Spiegel.

Der Spiegel schrijft dat Merkels positie sterker is dan ooit. Na de klinkende overwinning bij de recente verkiezingen, hoopt ze op korte termijn een coalitie te smeden met de sociaaldemocraten van de SPD. Het zal voor het eerst in ruim vijftig jaar zijn dat een Duitse regering op zo’n grote meerderheid in het parlement steunt. Deze meerderheid zal de Duitse bondskanselier de ruggensteun geven om haar visie in Europa te verkopen, aldus Der Spiegel. 

Op het Duitse ministerie van Financiën zou al gewerkt worden aan voorstellen die voor Merkels doen visionair zijn. Als ze er in slaagt om haar plannen te bewerkstelligen zullen ze de EU fundamenteel veranderen. Haar doelen: vergaande controle op nationale begrotingen, toezicht op het leengedrag van de 28 lidstaten en op hun inzet om hun economieën concurrerend te maken en sociaal economisch te hervormen. Deze maatregelen moeten de euro voor de lange termijn stabieler maken en lidstaten op een gemeenschappelijk financieel en economisch pad brengen. Het zou de lang gedroomde volledige Europese integratie betekenen, schrijft Der Spiegel. 

Het doel is niet nieuw, wel de pressiemiddelen die er zouden komen als Merkel haar zin krijgt: eerdere en strengere controle door de EU, vetorecht, bindende contracten en voorwaarden. De Europese Commissie zou veel meer macht krijgen. Kortom, een Europees economisch bestuur zoals ook de beoogde coalitiepartner SPD graag zou zien. 

Merkels plannen zullen niet bij iedereen in goede aarde vallen. In veel lidstaten heeft de publieke opinie zich tegen meer invloed vanuit Brussel gekeerd. Landelijke politie zullen niet het risico willen lopen om hun eigen achterban te vervreemden door achter Merkel te gaan staan.

Ook vanuit het Europees Parlement verwacht Der Spiegel verzet. Want, wie de deur open zet voor herzieningen van het EU-verdrag “zal deze maar moeilijk weer dicht krijgen”, zegt een vooraanstaand christendemocratisch politicus tegen het blad. Landen als het Verenigd Koninkrijk, waar een forse anti-EU-wind waait, zullen deze ruimte gebruiken om eerder macht bij Brussel weg te halen dan verder strekkende bevoegdheden toe te kennen.

Maar als het aankomt op het aanpassen van het EU-verdrag valt er uit nog meer hoeken weerstand te verwachten. De SPD en de voorzitter van het Europees Parlement Martin Schulz hebben Merkel al gewaarschuwd dat zij herziening van het verdrag niet zullen aanvaarden. Verdragsaanpassingen nemen veel te veel tijd in beslag. Schulz wil juist dat lidstaten de middelen die reeds tot hun beschikking staan toepassen om de EU sterker te maken. 

Merkel lijkt zich door deze beren op de weg niet van haar stuk te laten brengen. Dat ze deel uit maakt van een kleine minderheid deert haar niet. Ze is dit zelfs gewend, schrijft Der Spiegel. Toen ze ervoor pleitte om het IMF te betrekken bij de steun aan noodlijdende eurolanden waren ook vrijwel alle lidstaten hier tegen. Destijds zou de Duitse bondskanselier hebben opgemerkt: “Ik sta er vrijwel alleen voor, maar dat maakt me niet uit. Ik heb gelijk.”

Der Spiegel: Angela’s Agenda: a grand, contoversial plan for Europe

Foto-cc: EPP