Minister van tabak houdt rokers dom

Rokers in Nederland zijn vaak niet goed op de hoogte van de gezondheidsrisico’s die het roken van sigaretten met zich meebrengt. Uit een internationaal onderzoek is gebleken dat mensen in andere landen veel beter weten hoe gevaarlijk het is om te roken.

Uit het onderzoek, waar Medisch Contact maandag over bericht, blijkt dat Nederlandse rokers het slechts op de hoogte zijn van kennis over het feit dat de kans op hartaandoeningen, beroertes en longkanker groter is als je rookt dan wanneer je niet rookt.

Het ‘International Tobacco Control Policy Evaluation Project’ (ITC) dat het onderzoek uitvoerde keek tussen 2008 en 2014 naar de effecten van maatregelen die het roken moeten ontmoedigen in 20 landen.

Onder andere bleek dat 22 procent van de rokers zich geen zorgen maakt over de gevaren voor de gezondheid en dat steeds minder rokers de waarschuwingen op de pakjes zien staan. In 2008 was dat nog 25 procent, vorig jaar was dat nog maar 13 procent.

Oplossing Volgens de onderzoekers zouden de accijnzen op tabak verhoogd moeten worden tot minimaal 70 procent van de verkoopprijs. Dat is nu nog 55 procent, wat omgerekend 3,31 euro per pakje sigaretten van ongeveer 6 euro is. Ook adviseren de onderzoekers dat er langlopende mediacampagnes zouden moeten komen om het bewustzijn over de schadelijkheid van (mee)roken te vergroten en om roken te ‘denormaliseren’.

Maar laat Edith Schippers (VVD) van Volksgezondheid daar nou net niets voor voelen. Tijdens de periode van het onderzoek besloot ze namelijk de subsidie op voorlichting over roken af te schaffen.

Daarover zei hoogleraar preventieve geneeskunde Onno van Schayck destijds:

Eén maatregel werkt niet. Wil je iemand van het roken afhelpen, dan moet je niet alleen de accijns verhogen, maar ook voorlichting geven.

Over de afschaffing van het budget voor voorlichtingscampagnes zei Schippers in Trouw :

Ik heb die massamediale campagnes wel eens betuttelend genoemd, ja. Denk aan de spotjes van Postbus 51, maar ook aan de campagnes van bijvoorbeeld Stivoro tegen het roken. De overheid zegt hoe de burger moet leven. Ik wil een omslag maken: van betuttelen naar positief verleiden. Burgers zijn zelf verantwoordelijk voor hun leven, of het nu om roken gaat, alcohol, bewegen of seks. Het preventiebeleid is te veel in handen gekomen van professionals die met opgeheven vingertje zeggen: let op, zo moet het (…)”.

Veel experts die Schippers’ beslissing destijds bekritiseerden waarschuwden dat je met bezuinigingen op preventie op de lange termijn alleen maar duurder uit bent omdat het uiteindelijk leidt tot meer vraag naar gezondheidszorg.

Dit onderzoek is daar wellicht de eerste voorbode van. Het ‘positieve verleiden’ waar de minister van Volksgezondheid destijds doelde heeft dus minder goed gewerkt dan ze voorstelde. Misschien toch de subsidie op anti-rookcampagnes herinvoeren?

cc foto: James Alby